جزء لایتجزا
جزء لایتجزا از دیدگاه امام خمینی (س)
امام خمینی (س) معتقد است برخی متکلمان قائل هستند جسم را ذوات اوضاع ملتئم تشکیل می دهد که این ذوات محدود هستند و میان این اجزای متناهی، اتصالی نیست، بلکه انفصال است، هرچند در نظر حس متصل می آید و اگر وسیله ای برنده بر جسم وارد شود، قطعی حاصل نمی شود، بلکه بر آن خلل و فاصله می گذارد.(۱) امام خمینی (س) بحث جزء لایتجزی را به دنبال بحث در هویت جسم می داند که متکلمان به آن قائل شده اند.(۲) امام خمینی (س) در نقد کلام متکلمان معتقد است از لوازم اعتقاد به جز لایتجزی، انکار هیولی در جسم است که در این صورت جسم نباید قابل ابعاد وجودی سه گانه باشد،(۳) همچنین قول به جزء لایتجزی مستلزم خرق در فلک خواهد بود.(۴) حضرت امام خمینی (س) دلیل هایی بر بطلان جزء لایتجزی ذکر کرده است؛ از جمله اینکه جسم دارای ابعاد سه گانه است و اگر جسم از اجزای لایتجزی مرکب باشد، در حد ذات خود پیوسته و متصل نبوده بلکه قابل ابعاد سه گانه نخواهد بود و دیگر نمی توان به صورت جسمیه که امتداد است، قائل شد.(۵) برای ابطال جزء لایتجزی ادله فراوانی بیان شده است؛ از جمله تفکیک سنگ آسیاب، نفی دایره، ابعاد سه گانه جسم و تقابل محاذات.(۶) امام خمینی (س) قول نظام که قائل به ترکب جسم از اجزای لایتجزای غیرمتناهی قائل شده اند را نقد کرده، با دو برهان قطع و تناسب اجزای غیرمتناهیه آن را نفی می کند.(۷)
(۱) خمینی، روح الله، تقریرات فلسفه امام خمینی (س)، ج۲، ص۴۳۷-۴۳۶، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۵/ ملتئم
(۲) خمینی، روح الله، تقریرات فلسفه امام خمینی (س)، ج۲، ص۴۲۱، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۵/ ترکب جسم
(۳) خمینی، روح الله، تقریرات فلسفه امام خمینی (س)، ج۲، ص۴۶۸، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۵/ قول به هیولی
(۴) خمینی، روح الله، تقریرات فلسفه امام خمینی (س)، ج۲، ص۴۷۰، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۵/ خرق در فلک
(۵) خمینی، روح الله، تقریرات فلسفه امام خمینی (س)، ج۲، ص۴۶۸، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۵/ شاهد بطلان
(۶) خمینی، روح الله، تقریرات فلسفه امام خمینی (س)، ج۲، ص۴۷۲-۴۶۹، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۵/ سنگ آسیاب
(۷) خمینی، روح الله، تقریرات فلسفه امام خمینی (س)، ج۲، ص۴۲۷ و ۴۷۳، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۵/ نظام و اتباع، برهان قطع و؛ خمینی، روح الله، دانشنامه امام خمینی (س)، ج۴، ص۸۴، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۴۰۰.
.
انتهای پیام /*