بداء
بداء از نگاه امام خمینی (س)
امام خمینی (س) حقیقت بداء را به این می داند که بعضی امور با بعضی دیگر به هم پیوسته هستند که با نبود یکی از آنها برای دیگری حکمی ثابت است و با بودن آن، حکمی دیگر ثابت می شود. به اعتقاد ایشان از جمله موارد بداء را می توان به این موارد اشاره کرد:
۱- داستان حضرت ابراهیم (ع) درباره ذبح فرزندش. ۲- مناجات حضرت موسی (ع) در سی شب که در ادامه به چهل شب تغییر یافت و حق تعالی جهت آزمایش آن امر را آشکار کرد. ۳- بداء در امامت اسماعیل فرزند امام جعفر صادق (ع).(۱)
امام خمینی (س) تبیین برخی اهل معرفت نظیر ملاصدرا و فیض کاشانی را در مورد بداء نمی پسندد و بر این باور است که آنچه ملاصدرا بیان کرده است به حسب نشئه عینیه می باشد که در حضرت ملکوت و عالم نفوس است؛ اما منشاء همین بدا، حضرت علمیه و تعین ثانی است.(۲) از نظر امام خمینی (س) آنچه ملاصدرا و فیض کاشانی به خاطر پرهیز از راه یافتن جهل در عالم علی اطلاع و نیز تغییر در عالم حضرت حق، قائل شده اند تام و تمام نیست(۳) و بر این باور است اگرچه بداء به حسب نشئه عینی و خارجی در مرتبه ملکوت محقق می شود؛ اما منشاء آن علم ربوبی در حضرت علمیه و اعیان ثابته است. حضرت امام با استناد به روایتی، مخزن علم به بداء را از ناحیه حق تعالی می داند که حتی انبیاء و رسولان به آن علم ندارند(۴) و تنها انسان کامل که گاهی بر عین ثابت اشیاء علم پیدا می کند، بر آن آگاه می شود.(۵)
(۱) خمینی، روح الله، کشف الاسرار، ص۸۹-۸۴، تهران، بی تا.
(۲) خمینی، روح الله، مصباح الهدایه، ص۳۲، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۶. الحکماء المحققین
(۳) خمینی، روح الله، مصباح الهدایه، ص۳۲، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۶. بزعم
(۴) خمینی، روح الله، مصباح الهدایه، ص۳۱، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۶. ممکنون مخزون
(۵) خمینی، روح الله، دانشنامه امام خمینی (س)، ج۸، ص۱۸۸، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۴۰۰.
.
انتهای پیام /*