در این نوشتار سعی بر این است که به اهم وقایع و رخدادهای حیات پربرکت حضرت امام خمینی (س) اشاره گردد. ضمنا در ادامه مناسبتهای ملی و مذهبی روز را در سیره و اندیشه امام جستجو می کنیم.
یادم می آید که حضرت امام همیشه در پایان جلسه درس آهسته ذکر استغفرالله ربی و اتوب الیه را بر زبان می آوردند و این برای سالکین الی الله و طلاب حقیقت و برای همه، یک درس بود؛ چون همین توجه به کثرت و انصراف از وحدت، گرچه به حساب وظیفه و جزئی هم باشد، آینه دل را کدر می کند و آن وقت است که استغفار کأنّه برای انسان قرب می آورد
سرانجام، در حالی که هنوز دولت بختیار با حمایت امریکا و بقایای ارتش شاهنشاهی در مصدر کار بود و شایعۀ کودتای نظامیان در رسانه های داخلی و خارجی در سطحی گسترده مطرح بود، پرواز انقلاب فرا رسید؛ 12 بهمن نقطۀ عطفی در تاریخ انقلاب اسلامی شد و 10 روز پس از آن، بساط سلطنت 2500 سالۀ شاهان در ایران برچیده و حکومت اسلامی برقرار شد.
مراد از ذکر قالبی آن است که فقط بر زبان یا قلب جاری گردد، بدون آن که به معنای آن توجه شود. حضرت امام خمینی (س) در این باره نظر دیگری دارد و تمام انواع و مراتب ذکر را واجد آثار خاصی می داند و می فرماید: گر چه ذکر حق و تذکر از آن ذات مقدس، از صفات قلب است و اگر قلب متذکر شد، تمام فوایدی که برای ذکر است، بر آن مترتّب می شود، ولی بهتر آن است که ذکر قلبی متعقّب به ذکر لسانی نیز گردد.
یکی از ویژگیهای برجسته و منحصر به فرد پدیدۀ انقلاب اسلامی در عصر حاضر، استقلال کامل انقلاب در چگونگی پیدایش و استمرار و همچنین اهداف و روشهای مبارزاتی آن است. بهترین گواه بر این مدعا، همسویی بی سابقۀ دو قطب حاکم در برخورد خصمانه با انقلاب اسلامی است.
لزوم پرداختن به جهاد اکبر، به موازات مبارزه با رژیم طاغوت، و پذیرش تمامی احکام ظاهری و باطنی اسلام و عمل بدانها به عنوان عوامل سعادت بشر در دنیا و جهان دیگر، از مواردی است که سلامت و تداوم انقلاب، سخت بدان نیازمند بود، چرا که آتش انقلاب موجب شده بود تا ابعاد معنوی در بین جوانان در داخل و خارج کشور تحت الشعاع مسائل سیاسی کمرنگ جلوه کند. در چنین شرایطی سخن گفتن از اخلاقیات و معنویات، اعتراض و انتقاد روشنفکران را برمی انگیخت و گوینده متهم به جمود فکری و عدم شناخت واقعیتهای انقلاب می شد، اما امام خمینی هدفی متعالی تر از سرنگونی یک نظام سیاسی را تعقیب می کرد و سخنان اخلاقی ایشان در بحبوحۀ حوادث انقلاب بیانگر این ادعاست.
من در برابر این همه ایثار و از خودگذشتگی و خلوص، از تشکر و قدردانی عاجز و ناتوانم، و خدای بزرگ است که با رحمت واسعه خود می تواند پاداش شما را داده و قدردانی کند.
یکی از روشهای جلب اعتماد مردم مسلمان، تمسک به اسلام ناب محمدی است، در نگرش امام خمینی(س)، به دست آوردن قلوب ملت، با عمل به اسلام و احکام الهی میسر است؛ چرا که در نگرش الهی، خداوند مقلب القلوب است، بدین معنا که اگر مدیری در جهت رضای خداوند و عمل به موازین شرعی، کوشش و تلاش نماید و در این مسیر متحمل شداید گردد، خداوند ـ تبارک و تعالیٰ ـ قلوب انسانها را به سوی وی بر می گرداند.
امام خمینی(س) از عالمانی است که میان فقه و اصول، تفسیر و حدیث، عرفان و فلسفه و حتی سیاست، در اندیشۀ خود آشتی برقرار کرده است؛ به رغم آن که آشتی و همزبانی میان فقه و عرفان، حدیث و فلسفه و همۀ این ها با عالم سیاست، کاری بس دشوار و تا حدی شگفت آور و تحسین برانگیز است.
بررسی و جست وجو در سبک غزل های امام رحمه الله گونه ها و شاخه های چندی دارد که تتبّع در هر یک از آن ها، دفتر و مقالی جداگانه می خواهد تا در همۀ ویژگی های شعری آن بزرگمرد روزگار ما، از جمال لفظ و کمال معنی و حدّت ذهن و ژرفایی دانش و عرفان معظّم له پاسی گشوده شود.
به اعتقاد امام، یکی از عوامل مؤثر در ساختن محیط سالم، صلاحیت تقوایی و خوشنامی مدیران کشور و کارگزاران حکومت اسلامی است. از مجریان گرفته تا برنامه ریزان و قانون گذاران، باید اسوه های با فضیلتی باشند تا همواره الگو و مقتدای مردم گردند و عطر معرفت را با حضور خود بگسترانند.
از مجموعۀ فرموده ها و سیره عملی حضرت امام(س) در زمینه تغییرات و تحولات اجتماعی چنین استنباط می شود که ایشان بیش از هر چیز به آگاهی و بیداری مردم مسلمان اهمیّت می داد. افشاگری نسبت به مفاسد و مظالم، وابستگی به بیگانگان، مخالفت رژیم با اسلام و همچنین ترسیم موضع اسلام و ترویج نظریه حکومت اسلامی از جمله کارهای فرهنگی ـ سیاسی می باشد که بیش از هر اقدامی بدان توجه داشت.
کارتر در پیام خود، از امام خواسته بود که ایشان تمامی نیروهای خود را برای جلوگیری از عدم مخالفت با بختیار به کار گیرد. و با اعلام اینکه خروج شاه قطعی است و طی چند روز آینده روی خواهد داد، مدعی شده بود که خطر دخالت ارتش هست و وقوع این خطر، اوضاع را بدتر خواهد کرد. و به همین دلیل از امام پذیرش یک دوره سکوت و آرامش را خواستار شده بود. البته امام در پاسخ به این هیأت، حمایت از دولت بختیار و احتمال وقوع کودتا را منتفی دانستند و با تأکید بر ضرورت آرامش، خروج شاه از کشور و تشکیل حکومت منتخب ملت را، راه اصلی رسیدن به آرامش دانستند.
رژیم پهلوی، ایران را در ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و نظامی به بیگانگان وابسته ساخته بود. امام خمینی(س) با مشاهده عمق وابستگی، مقابله با منشأ تمامی وابستگی ها؛ یعنی سلطنت پهلوی را لازم شمرد.
مهم ترین ویژگی عرفانی انسان که در دید ملاصدرا و امام خمینی برجستگی خاصی دارد، همان ابعاد انسان کامل است. نگرش این دو به انسان کامل، عمیقاً در تعالیم اسلامی، به خصوص شیعة امامیه و در فلسفة امامت، هم از بعد سیاسی و هم عرفانی و نیز عرفان ابن عربی ریشه دارد.
مقام جسمانیت و صورت ظاهرۀ انسان در عالم آخرت و نشئۀ ماورای طبیعت تابع صورت روحانیه و مقام نفس است و قوای غیبیّه و باطنیّۀ نفس (عاقله، واهمه، غضبیه و شهویّه) سرچشمۀ تمام ملکات حسنه و سیّئه و منشأ تمام صور غیبیّۀ ملکوتیه اند. پس برحسب غلبۀ هر یک از این قوا بر مملکت بدن، صورت اخروی مناسب آن تعیّن یابد چنانچه انسان اگر خلق باطن و ملکۀ سریره اش انسانی باشد، صورت ملکوتی او نیز صورت انسانی است. ولی اگر ملکاتش غیر ملکات انسانی باشد، صورتش انسانی نیست بلکه تابع آن سریره است.
آن چه از برخورد آن بزرگوار استنباط کردم اینکه مقام و موقعیت در شخصیت آن حضرت تغییری به وجود نیاورده بود و از اینکه او را مدح و ستایش بگویند ناراحت می شدند.
هوش فوق العاده امام، دانش بسیار قوی، مطالعات فراوان امام و دیدن حوادث خاص در دوران زندگی خودشان که همه درس بوده اند، در امام مجموعه ای از اندیشه ها را به وجود آورده بود که نتیجه اش این انقلاب عظیم شد.
کلیه حقوق برای موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س) محفوظ است.