حقوق زندانی

حقوق زندانی

8 / 2 / 93- حجت الاسلام و المسلمین سید مهدی طباطبایی، استاد اخلاق، برخورد محبت آمیز و مهربانی با زندانیان را براساس الگوگیری از رفتار پیامبر(ص) و امام علی(ع)، عین عمل به دستورات اسلام می داند و می گوید: در تمام مدتی که متهم در زندان است تا جرم او به قطعیت برسد و حکم او اجرا شود، نه تنها بر او نباید سخت گیری کرد بلکه باید با رأفت و مهربانی با او برخورد شود.

به گزارش جماران، شفقنا گفت وگویی با حجت الاسلام والمسلمین سیدمهدی طباطبایی انجام داده است که بخشهایی از پاسخهای ایشان در پی می آید:

قوانین اسلامی در مرحله اول برخورد با متهم را طبق موازین شرعی معطوف به حد، جریمه یا قصاص می داند و در مرحله دوم زندان را قرار داده است در حقیقت متهم فاصله بین دستگیری تا روزی که مجرم بودن او ثابت شود و حکم و قانون در مورد او اجرا شود، در زندان می ماند؛ در این مدت طبق دستورات اسلام باید با زندانی با مهربانی، محبت و رأفت برخورد شود، مبادا زندانی در مدتی که حبس است، آزرده شود یا آفتی به او برسد حتی باید به افراد زندانی شغلی داده شود تا درآمد حاصل از آن را سرمایه گذاری کنند تا در زمان آزادی بتوانند با استفاده از آن کار کنند و امورات زندگی خود را بگذرانند. اینکه کسی را زندانی کنند و او را در تنگنا و فشار بگذارند و بسیار بر او سخت بگیرند، بر طبق دستورات و موازین اسلامی نیست.

وظیفه زندانبان همواره محبت و نیکی به زندانی است و تنها قاضی در دادگاه می  تواند بر طبق جرم مجرم، حکمی را صادر کند که معمولا حکم قاضی باید به حد و مجازات منجر شود و سعی کنند که افراد بیش از اندازه در زندان نمانند. امام علی(ع) می فرمایند: «لا حبس فی تهمة إلّا فی دم و الحبس بعد معرفة الحقّ، ظلم؛ حبس، تنها در اتهام به قتل وجود دارد و حبس پس از شناخت حق، ظلم است.»

ما در برخود ائمه با زندانیان تنها می توانیم به رفتار پیامبر و امام علی استناد کنیم چرا که سایر امامان دولتی تشکیل ندادند. آنچه که در زمان پیامبر و امام علی هست این است که این بزرگان غالباً با متهمان به صورت تنبیهی، آگاهی و ساختاری برخورد می کردند، به طوری که این افراد در آینده بتوانند در جامعه زندگی کنند. نمونه رفتار قاطع امام علی(ع) در برابر کارگزارن داستان ابن هرمه است. هنگامی که امیر مومنان علی(ع) از خیانت ابن هَرمَه(مأمور بازار اهواز) اطلاع پیدا کرد، به رفاعه(حاکم اهواز) نوشت: «وقتی که نامه ام به دستت رسید، فوراً ابن هرمه را از مسئولیت بازار عزل کن، به خاطر حقوق مردم، او را زندانی کن و همه را از این کار با خبر نما تا اگر شکایتی دارند، بگویند. این حکم را به همه کارمندان زیر دستت، گزارش کن تا نظر مرا بدانند. در این کار، نسبت به ابن هرمه نباید غفلت و کوتاهی شود و الاّ نزد خدا هلاک خواهی شد و من هم به بدترین وجه تو را از کار برکنار می کنم و تو را به خدا پناه می دهم از این که در این کار، کوتاهی کنی».

اگر زندانبانی با زندانی برخورد تند داشته باشد و بر او جسارت و توهینی روا دارد، این فرد نیز عین مجرم است و کارگزار باید بر طبق دستورات اسلامی او را مجازات کند.

*

منبع: حضور، ش 88، ص 247.