پرتال امام خمینی(س): تحقیق و بازخوانی در آثار امام خمینی(س) در باره مطبوعات و نقش راهبری و ارائه رهنمودهای کاربردی آنحضرت در زمینه های سیاسی، اخلاقی، اجتماعی و فرهنگی وتوصیه ها و مرور بیانات و مطالعه نظرات ایشان در باره رسانه ها در روز خبرنگار می تواند جذابیت های خاص خود، بویژه برای اهالی رسانه داشته باشد. آنچه در ادامه از نظر می گذرد ایده آل های ترسیم شده و مورد نظر امام خمینی(س) در باره مطبوعات و رسانه ها (روز قلم)در انقلاب اسلامی است که از نظر می گذرد:
در مسیر ملت...
بیان مسوولیت و رسالت مطبوعات و رسانه ها کلیدی ترین مفهوم در بیانات و توصیه های امام خمینی(س) است و از آنجایی که رسانه ها را بعنوان راهبر جامعه می داند که می توانند نقش تعیین کننده ای در مشی فرهنگی کشور داشته و باید به همه آحاد مردم توجه داشته باشند، توصیه های بسیاری در این زمینه دارد:
- به طور کلی، در هر کشوری، مطبوعات آن کشور و تلویزیون و رادیوی آن کشور باید در مسیر آن ملت و در خدمت ملت باشد. مطبوعات باید ببینند که ملت چه میخواهد، مسیر ملت چیست، روشنگری در آن طریق داشته باشند و مردم را هدایت کنند.صحیفه امام، ج 7،ص 535 مطبوعات و کلیه [نشریاتی] که در یک کشوری هست به خدمت ملت باید باشد، برای یک ملتی باید آموزنده باشد، مسیر ملت را باید روشن کند؛ نه اینکه بر خلاف مسیر ملت عمل بکند....همان، ج7، ص537؛
مسئولیت بزرگ قلم
در منظر قرآن قلم بعنوان سمبل تفکر و آگاهی بشر محسوب می شود و آنقدر مقدس است که خداوند بدان قسم یاد کرد. و بدین سبب است که قلم ماندگاراست و بقاء دارد و صاحب قلم، صاحب مسوولیت است. در بررسی دیدگاه امام در این باره هنگامی که صحبت از "مسئولیت بزرگ قلم" می شود اهمیت آن چنین ترسیم می شود:
- امروز با قلمهایی که دست شماست، مسئولیت بزرگی دارید... قلمهای شما یک قلمهایی است که چنانچه لغزش بکند، گاهی یک ملت را لغزش میدهد. رادیو تلویزیون یک دستگاهی است که چنانچه فاسد از کار در بیاید، یک ملت را فاسد میکند. همان، ج14، ص 397
نقش قلمها در نجات مردم
دین مبین اسلام به قلم ،علم، انتقال، تعلیم و تعلم دانش که مایه روشنی و نور و سعادت است،توجه خاص دارد. آنگونه که در مقدمه گفته شد نقش قلم های متعهد و برآمده از متن دین می‌تواند مردم را از انحراف نجات بدهد:
- شما که اداره یک روزنامه کثیر الانتشار هست دستتان... مسئولیت بسیار خطیر دارید پیش مردم، پیش ملتهای دنیا و بزرگتر اینکه پیش خدا مسئولیت دارید...و اگر شما این قلمی که دستتان هست قلم ارشادی باشد، میتوانید که یک ملت را به راه راست هدایت کنید و میتوانید که مردم را از انحرافات نجات بدهید. همان، ج14، ص 398
رسالت ذاتی قلم
مهمترین وجه قلم که مورد توجه جوامع مردمسالار و بخصوص جوامع دینی است، رسالت ذاتی آن یعنی تلاش برای جلب رضایت خداوند است. امام در این باره بیان می دارد که:
- ... اگر قلمها و بیان ها و علم ها و تعلیم ها و آموزش ها برای خدا باشد، مغزها را الهی تربیت میکنند. و اگر بر خلاف این باشد، مغزها، مغزهای غرورمند، مغزهای طاغوتی از آن پیدا میشود. همان، ج13، ص451
خطر بیان، بیشتر از توپ و تانک است
حضرت امام معتقد است قلم، علم و بیان است که می‌تواند بشر را بسازد، نه مسلسل. این بیان گفتاری ارزنده در باره ارزش قلم است که باید در خدمت انسانیت باشد:
- ارزش قلم به غایتی است که برای او قلم زده میشود... خطر قلم بیشتر از مسلسل است. و خطر بیان بیشتر از توپ و تانک است. و خطر علم بیشتر از همه اینهاست.... لکن اگر به خدمت خلق باشد و به دستور انسان باشد و در خدمت انسان باشد ... تمام اینها ارزش پیدا میکند. مسلسل هم همچون قلم میشود، قلم هم همچون مسلسل. همان، ج13،ص449
قلم و خون شهید
و مسئولیت قلم را نیز مثل اهمیت خونهایی می داند که در جبهه ها ریخته میشود:
- مِدادُ الْعُلَماءِ افْضَلُ مِنْ دِماءِ الشُّهَداء . همان، ج16،ص327
نقش تربیتی قلم
نقش تربیتی مطبوعات، یکی از کلیدواژه های اغلب سخنرانی های امام در دیدار با اصحاب رسانه ها را تشکیل می دهد و همواره مورد توجه ایشان است:
- نقش مطبوعات در کشورها منعکس کردن آرمانهای ملت است. مطبوعات باید مثل معلمینی باشند که مملکت را و جوانان را تربیت میکنند، و آرمان ملت را منعکس میکنند. همان، ج7، ص323
مدرسه سیار
حضرت امام از صدا و سیما بعنوان دانشگاه عمومی تعبیر کرده اند؛ اما برای مطبوعات و رسانه ها عنوان "مدرسه سیار" را بکار برده اند که واژه ای جامع و گویاست. جمله ای کامل که مفهوم کلی آموزش و تربیت را با خود بهمراه دارد:
- مطبوعات باید یک مدرسه سیار باشد تا مردم را از همه مسائل بخصوص مسائل روز آگاه نمایند، و به صورتی شایسته از انحرافات جلوگیری کنند، و اگر کسی انحرافی دید با آرامش در رفع آن بکوشد. بطور کلی مطبوعات باید یک بنگاه هدایت باشند، یعنی به صورتی که اگر دست مردم بیفتد مردم هدایت شوند. همان، ج18، ص61
جوان اندیشی
جوانگرایی وجوان اندیشی یکی از شاخصه های رفتاری و گفتاری امام بود که در عرصه مطبوعات و رسانه ها نیز جاری است. از منظر امام خمینی روزنامه و مجله ها باید جوان تربیت کنند:
- روزنامه و مجله باید مربی باشد برای آنهایی که روزنامه خوانند... مجله باید در خدمت کشور باشد. خدمت به کشور این است که تربیت کند؛ جوان تربیت کند، انسان درست کند؛ انسان برومند درست کند، انسان متفکر درست کند؛ تا برای مملکت مفید باشد. همان، ج8، ص 497؛
آنچه که ملت می خواهد
حدود آزادی در مطبوعات که امروزه در همه جوامع برای حکومت ها و رسانه ها مطرح است، از درجه اهمیت بالای برخوردار است در این باره می فرمایند:
- ...به واسطه کلمه آزادی! باید حدود آزادی آن چیزی باشد که ملت میخواهد. نه اینکه بر خلاف ملت آدم آزاد است... همان، ج12، ص299
.
انتهای پیام /*