یکی از اضلاع سه گانه آئین حیات بخش اسلام را «احکام» در کنار «اعتقادات» و «اخلاق» تشکیل می دهد که علم فقه عهده دار آن است. مهمترین منابع احکام، قرآن و سنت می باشد و در این میان، قرآن، اول منبع و منشأ زلال احکام الهی و حلال و حرام دینی است. در میان آثار نوشته شده به قلم عالمان و فقیهان اسلامی، عنوان های «فقه القرآن»؛ «احکام القرآن» و «آیات الاحکام»، عهده دار بحث و بررسی آن دسته از آیاتی می باشند که در حوزه عمل مسلمانان، به بیان بایدها و نباید ها پرداخته اند. امام خمینی(س) گرچه تألیف مستقلی با عناوین یاد شده پیرامون آیات فقهی قرآن ندارد، ولی در بحث های اجتهادی و در عرصه فقاهت، با اهتمام فراوانی به آیات فقهی قرآن پرداخته اند و از آنجا که ایشان درس های خارج فقه و اصول خود را به نگارش در می آوردند؛ در کتاب های اصولی و نیز کتاب های «طهارت»، «مکاسب محرمه» و «بیع» خود، هر جا آیه ای به عنوان دلیل حکمی مطرح می شد، با جدیت زیادی، آن را می کاوید و احکام الهی را استنباط می نمود. آقای عباس فیض نسب، در تلاشی درخور تحسین، همه مطالب مربوط به «آیات الاحکام» در آثار فقهی و اصولی امام خمینی(س) را استخراج و تنظیم کرده که در سال ۱۳۸۶ش توسط موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س) در ۷۹۶ صفحه چاپ و نشر یافته است. این آیات در سوره های: حمد، بقره، آل عمران، نساء، مائده، انعام، اعراف، انفال، توبه، یونس، هود، یوسف، نحل، اسراء، انبیاء، حج، نور، فرقان، قصص، روم، لقمان، سجده، احزاب، صافات، غافر، حجرات، نجم، طلاق و زلزله؛ آمده است. مزمل، مدثر، انسان، مطففین، بی پر واضح است که اهتمام به قرآن در فقه و در مقام استنباط احکام الهی، حرکت در همان مسیری است که ائمه معصومین (ع) مطرح کرده و خود در آن مشی فرموده اند. آنها قرآن را میزان صحت و اعتبار احادیث و روایت قرار داده اند و اگر فقیهی در فقاهت و اجتهاد، این رویکرد را نداشته باشد، از مسیر و مکتب اهل بیت عصمت (ع) فاصله گرفته است. امام خمینی(س) نه تنها در تعالیم اخلاقی و مباحث اجتماعی ـ سیاسی از انوار قرآن الهام می گرفت و آنها را برای مردم بیان می کرد؛ که در مباحث فقهی نیز از سرچشمه جوشان و زلال قرآن، بهره ها می گرفت.

محمدکاظم تقوی

. انتهای پیام /*