پرتال امام خمینی (س: روح الله در سن چهار سالگی پدر بزرگوار خود را از دست دادند سرپرستی و امر تربیت ایشان را مادر و عمه عهده دار شدند و خانمی به نام خاور را هم به عنوان کمک گرفتند. تببیین ارزش و مقام زن و نقش تربیتی آن در آیات و روایات حضرات معصومین فرع بر انسان شناسی است و آن نیز خود از هستی شناسی و توحید نشات می گیرد و زن عنصر تابناکی که زیر بنای همه فضیلتهای انسانی و ارزشهای والای خلیفه اللهی در جهان است. نفشی که اسلام برای زن در نظام تربیتی خود قائل است دقیقا منطبق بر فطرت و جایگاه او در نظام آفرینش است و دشوارترین و ظریفترین مسئولیتها که به عهده پیامبران بوده برعهده زنها گذاشته شده است و آن تربیت فرزند است زن با برخورداری از ویژگیهای خاص جسمی و روحی نقش مادری و تربیت فرزند را که زیربنایی ترین نقشها در نظام خلقت است و صلاح و فساد جوامع بدان بستگی دارد عهده دار است. مکتب اسلام برای تربیت فرزند که یقینا سرنوشت جوامع را رقم می زند آن قدر اهمیت قائل است که برای انتخاب همسر و آداب و رفتار پدر و مادر قبل از انعقاد نطفه در رحم مادر، دوران بارداری مادر تا دوران تولد و شیرخوارگی و تا دوران کودکی، نوجوانی و جوانی و جوانی دستورالعملی دقیق تنظیم و ارائه نموده است که رعایت آن تربیت نسل صحیح و لایقی را تضمین می کند. مروری بر زندگی شخصیتهای بزرگ و وارسته تاریخ که نقطه عطفی در تاریخ بشری شمرده می شود و منشا خدمات و برکات فراوانی بوده اند نشان می دهد که زنان و مادران تربیت شده و مومن نقش اساسی و تعیین کننده در تربیت آن شحصیتها داشته اند.
با توجه به مستندات تاریخی، وقتی شهید سید مصطفی خمینی، پدر امام (ره) در راه ظلم ستیزی و دفاع از حقوق مظلومان به شهادت می رسد امام خمینی نوزادی چهارماهه بوده اند.
سرپرستی ایشان و سایر فرزندان سید مصطفای شهید را دو بانوی گرانقدر هاجر خانم (مادر) و صاحب خانم (عمه) به عهده می گیرند. همچنین دایه ای برای حضرت امام اختیار می کنند به نام ننه خاور که اوقات زیادی از کودکی امام با ایشان سپری می شده است.

 پس از شهادت پدر، مسئولیت اصلی سرپرستی، تربیت، پرورش و مراقبت از فرزندان با این سه بانوی بزرگوار بوده است. در بررسی زندگی و شخصیت این بانوان و شیوه های تربیتی و مراقبتهای مدبرانه شان نکات قابل توجهی وجود دارد. چه بسا تاکیدات فراوان امام بزرگوار در سالهای انقلاب و بعد از آن بر اهمیت و جایگاه نقش سیاسی و اجتماعی و تربیتی زن بی ارتباط با تاثیرگذاری این بانوان در کودکی ایشان نباشد.
امام خمینی سعادت و شقاوت کشور را وابسته به وجود زن می دانستند و معتقد بودند؛ زن با تربیت صحیح خودش انسان درست می کند و با تربیت صحیح خودش انسان درست می کند و با تربیت صحیح خودش کشور را آباد می کند. مبدا همه ی سعادتها از دامن زن بلند می شود. (صحیفه امام؛ ج ۷، ص ۳۳۸)
قطعا شخصیتی چون امام خمینی که در ایام کودکی و نوجوانی با زنانی فاضل و عالم رشد یافته و تربیت شده قدر و منزلت و جایگاه آنها را می شناسد. چنان که آیت الله خامنه ای به عنوان یار و همراه ایشان به این مطلب این گونه اشاره می کنند:
اعتراف می کنم اول کسی که نقش تاثیرگذار زن را در جامعه فهمید امام بزرگوار ما بود. امام نقش زنان را فهمید و الّا بودند بزرگانی از علما که با آنها بگو مگو داشتیم. زنها در تظاهرات شرکت نکنند و ... آن حصار محکمی که می شد به او تکیه داد و خاطر جمع شد تا بتوان در مقابل این جور نظراتی که از مراکز مهمی هم ارائه می شد استقامت کرد، رای امام و فکر و عزم امام بود.
در ادامه به معرفی مختصری از زندگی و شخصیت این بانوان بزرگوار می پردازیم:

هاجر احمدی، مادر حضرت امام خمینی (ره)
هاجر احمدی، دختر بزرگ میرزا احمد مجتهدی خوانساری، بین سالهای ۱۲۸۵ تا ۱۲۸۸ قمری در خمین به دنیا آمد، پدرش از زهاد و عالمان و امام جماعت مسجد جامع بود. میرزا احمد بر خلاف سایر برادرانش از جمله آخوند ملا محمدجواد فقط به امام جماعت مسجد جامع خمین بود. میرزا احمد بر خلاف سایر برادرانش از جمله آخوند ملا جواد فقط به امام جماعت اهتمام داشتند و در مراجعات و مرافعات شرعی مردم وارد نمی شد و همچنین با اعیان و خوانین و حاکمان نشست و برخاست نداشت و از مقرری دولتی که بیشتر علما دریافت می کدرند استفاده نمی کرد.
هاجر خانم به خاطر ویژگی برجسته ای که داشت در بین اقوام و آشنایان و حتی اهل خمین از احترام و جایگاه خاصی برخوردار بود که یکی از این ویژگیها نسبت خانوادگی ایشان بود. هاجر خانم همان طور که در قبل بیان شد از خانواده ای عالم و زاهد رشد یافته بوده و پدرش مجتهد اهالی کمره همچنین امام جمعه بود و پدربزرگش نیز از افراد مشهور قابل اعتماد شهرستان بودند و مسئله دیگر که به اعتبار هاجر خانم دو چندان افزود ازدواج با آقا سید مصطفی که ایشان هم مجتهد کمره محسوب می شد بود. باید به این دو شخصیت، پاکدامنی و وفاداری خودش را نیز افزود. به همین دلایل او تا هنگام مرگ مورد احترام همه بود.
به هر حال تندباد جنگ جهانی و بیماریهای مرگبار ناشی از آن، درخت تنومند و پرثمر خانواده خانواده آقا روح الله را نیز شکست و به زیر انداخت. هاجر در حالی که هفده سال از عمر خود را سرگرم تربیت و پرورش یتیمان آقا مصطفی کرده و از هیچ فداکاری دریغ نکرده بود. در پنجاهمین بهار عمر خویش فرزندان خود را که هنوز داغدار مرگ دیگر یاور و غمخوارشان یعنی عمه صاحب خانم بودند تنها گذاشت و به عالم باقی پر کشید. پیکر هاجر احمدی، مادر فداکار حضرت امام پس از فوت به قم و در قبرستان وادی السلام در جوار مرقد مطهر امامزاده احمد از نوادگان امام سجاد (علیه السلام) در خیابان خاکفرج به خاک سپرده شد.

صاحب خانم، عمه امام خمینی (س)
سومین و کوچکترین دختر سید احمد هندی (جد امام خمینی و پدر سید مصطفی) صاحب خانم نام داشت ایشان زنی استثنایی و عجیب در خاندان امام خمینی است که همه مردان خمین مبهوت قدرت روحی و شجاعت بی مرز وی بودند. آیت الله پسندیده در پینوشت خاطراتش در خصوص عمه چنین می نویسد.:
مرحوم صاحب خانم با شهامت تر و بارشادت و قدرت تر از علما و خوانین بود و ابداً ترس و حتی مسامحه در امور نداشت و حتی کارهای باغداری را با دست مبارک خویش انجام می داد، مشارالیه بسیار با فهم و هوش و درایت و شهامت بود و من نظیری برای معظم لها تا کنون ندیده ام. ایشان شجاع و صریح و بدون رعب و ترس با تمام رجال دولت و ملت برخورد داشت و به همه فرمان و دستور می داد و آنها نیز می پذیرفتند و دستورات ایشان را اطاعت می کردند.
"صاحب" نامی نامتعارف در خمین محسوب می شد و شاید کمتر کسی در تاریخ این شهر بدین اسم نامگذاری شده باشد. صاحب را به معاش و هم صحبت، همراه و هم صحبت، همراه و همسفر، خداوند چیزی، وزیر و خواجه معنا کرده اند. اما این نام در هندوستان از اسما خداوند شمرده می شود و احتمالا سید احمد هندی به این معنا توجه داشته است. بدون شک حضور و سرپرستی بانویی با چنین ویژگیهای بارز در شجاعت، ظلم ستیزی، مدیریت و کمالات دیگر در شکل گیری کودکان شهید سید مصطفی از کوچکترین آنها "روح الله" نقش انکارناپذیری داشته است.

خاور خانم، دایه امام خمینی
صاحب خانم برای آقا روح الله چند ماهه نیز دایه ای پاک و شجاع همچون خود برگزید تا در کنار مادر، او را از شیر خود سیرآب ساخته و در نگه داشتنش اهتمام ورزد.
به گفته ی آیت الله پسندیده همگی در ایام کودکی دایه داشته اند؛ دایه آقا مرتضی هاجر نام داشته و اهل ملایر بوده و دایه آقا روح الله خاور بوده که به او ننه خاور می گفتند؛ ایشان می نویسند: صاحب خانم برای دایه و مرضعه امام خمینی ننه خاور زوجه مرحوم کربلایی میرزا تفنگچی مرحوم آقا مصطفی را برگزیدند که او هم شیرزنی حراف .و بالیاقت بود و چون امام خمینی باز کمتر از یکسال داشتند و دو خواهرش را در خمین تحت نطر ننه خاور گذاشتند و عمه و مادرم و ما دنبال قاتلان به عراق و بعدا به تهران رفتیم. در مدتی که ما تهران بودیم آقا روح الله تحت سرپرستی دایه بسیار مهربان و با شهامت و شجاع به نام ننه خاور که عیال میرزا آقا تفنگچی مرحوم ابوی در خمین بود، قرار داشتند.


آنچه از خاطرات آقای پسندیده برداشت می شود این است که ننه خاور را صاحب خانم برای روح الله انتخاب کرده است.
ولی در برخی مستندات دیگر آمده است که آقا مصطفی خود ننه خاور را انتخاب کرده است. و حتی تاکید داشته است که ایشان حتما از غذای منزل آقای پسندیده استفاده کنند و از هیچ کس دیگر طعامی نخوردند که مبادا در این مدت شیردهی به فرزندش روح الله غذایی شبه ناک وارد بدن روح الله گردد. طبق برخی نقلها ننه خاور به تاسی از همسرش که تفنگچی آقا سید مصطفی بوده، در اسب سواری و تیراندازی مهارت داشته و به روح الله کودک نیز آموزش می داده است. آن طور که از خاطرات امام برمی آید، خاور خانم نسبت به ایشان بسیار با محبت بوده است به طوری که حضرت امام در سالهای پایانی عمر شریف خود به فرزندان و نوادگان خود فرمودند: هنوز صدای "روحی روحی" گفتن دایه ام در گوشم طنین انداز است که به دنبال من می دوید و مراقب بود از بلندی پرت نشوم.
آن گونه که در بعضی خاطرات نقل کرده اند امام در کودکی به این بانو علاقه ای مادرانه داشت و پس از دوران شیرخوارگی هم حاضر نمی شدند از منزل این بانو دل بکنند. خواهر رضاعی امام در این خصوص می گویند: آقا روح الله تا دو سال شیر خورد و بعد از آنکه او را از شیر گرفتند باز هم پیش مادرم آمد.

امام خمینی نگاه متفاوتی نسبت به مساله زن ارائه داد و تحت تاثیر این نگاه بود که تحول عمیقی در زندگی زنان رخ داد، ایشان زن را عنصر تابناکی می داند که زیر نبای همه فضیلتهای انسانی و ارزشهای والای خلیفه اللهی در جهان است، این نگاه از اندیشه بلند عرفانی حضرت امام و آگاهی ایشان نسبت به نقش تربیتی زن نشات می گیرد، همچنین تاکید همواره آن بزرگوار بر حضور تاثیرگذار زنان در مبارزات انقلاب و دفاع مقدس نکته ای است که با نگاه سایر علمای دینی هم عصر ایشان تفاوت در خوری دارد. بر اساس آنچه گفته شد نقش آفرینی سه بانوی بزرگوار در کودکی حضرت امام را که خود شخصیتهای قوی و دارای عزت نفس بسیار بودند و علاوه بر ایفای نقش فعال تربیتی در خانه در نبود پدر امام نقش رهبری خانواده در عبور از دشواریهای سیاسی، اجتماعی و اقتصادی آن زمان را بر عهده داشتند. می توان در شکل گیری دیدگاههای امام نسبت به مساله زن و جایگاه آن سهیم دانست.(منبع: چشمه آفتاب)

. انتهای پیام /*