علی اکبر حکمی‌زاده طلبه‌ای اهل قم بود که با تاثیر پذیری از افکار سید احمد کسروی و شریعت سنگلجی کتاب اسرار هزارساله را در سال 1322 در چهل صفحه نوشت و این کتاب از سوی دفتر نشر پرچم و از سوی چاپخانه پیمان قم منتشر شد.
به گزارش پرتال امام خمینی(س)، علی اکبر حکمی زاده در دوران سلطنت رضا شاه به مانند برخی از نویسندگان و اهل منبر و اهل قلم ، متاثر از تجدد و نوگرایی ، شعار اصلاح دین را سر داد و البته هدف رژیم از راه انداختن چنین موجی در کنار سیاست رسمی حکومت علیه آداب و رسوم و سنت ها و حتی احکام و قوانین شرعی و آزار و اذیت روحانیون و متدینین بود. که در راس آن سید احمد کسروی و شریعت سنگلجی قرار داشتند. این فضای به اصطلاح باز سیاسی پس از شهریور 1320 و خروج رضا شاه امکان جدیدی را برای گروهها از جمله سردمداران جریان به اصطلاح اصلاح دینی فراهم آورد. حکمی‌زاده تلاش کرد با مطرح کردن پرسشهایی پیشوایان دینی و نویسندگان را به پاسخگویی دعوت کند. در پایان کتاب سیزده سوال در باره دین و عملکرد آن مطرح کرد.سوالاتی مانند : معنای شرک و ربط دادن آن به سجده و ساخت گنبد وبارگاه؛ چرا از اصل امامت در قران مطلبی قید نشده ؛ سوال و مناقشه در باره استخاره؛ تبعات ناشی از ظلمه دانستن حکومت؛ چگونگی پرداخت زکات؛ احادیثی که با عقل سازگاری ندارند؛ علت بی علاقگی مردم به دین؛ موضوع ولایت و نیابت مجتهدان از سوی امام زمان(عج) و ...
براساس ارزیابی علما سوالات و مباحثی که از سوی حکمی‌زاده مطرح شد هدفی فراتر از پرسش و پاسخ داشته و او در پایان کتاب عنوان نمود که این سوالات را برای مراجع مختلف فرستاده و از آنها سوال کرده و هیچ جوابی دریافت نکرده است. سوالات و شبهات مطروحه به سرعت در حوزه علمیه قم پیچید و طلاب و روحانیون را متوجه موضوع کرد. عده ای از فضلا به فکر پاسخگویی برآمدند؛ اما بیم استدلال های ضعیف و نثرهای ناپخته که نتواند از اعتقادات و باور های مکتب تشیع که مورد انتقاد کتاب اسرار هزارساله قرار گرفت دفاع نماید. برخی روحانیون در پی آن بودند که دفاع مستدل و مستندی به عنوان نظر رسمی حوزه منتشر شود از کسانی که درصدد پاسخگویی برآمد شیخ محمد خالصی زاده بود که کتاب او تحت عنوان کشف الاستار بعد از تألیف کتاب کشف اسرار امام خمینی منتشر گردید.
امام خمینی کتاب کشف اسرار را در پاسخ به این کتاب و در شش گفتار توحید، امامت، روحانی، حکومت، قانون و حدیث در شصت روز نوشت. روش امام به شبهات کتاب اسرار هزارساله حکمی‌زاده به صورت ریشه یابی و جریان شناسی است. با آنکه کتاب حکمی‌زاده اشاره ای به افکار و آراء وهابیون ندارد اما امام پس از مقدمه در مورد فتنه گری های برخی نویسندگان در بحبوحه جنگ خانمانسوز بین المللی و معرفی محمد بن عبدالوهاب و ریشه افکار وهابیون در نزد ابن تیمیه(از علمای حنبلی متوفی 728ق که دیدگاه ها و نظراتی علیه تشییع داشت) می پردازد. امام معتقد بودند نه تنها حکمی‌زاده بلکه کسروی نیز صرفاً تکرارکننده شبهات فرق و نحل گذشته و برخی نویسندگان جدیدند و «نیم خوردۀ وهابیه» را بازگو می‌کنند.
اشاره های امام در مباحث استدلالی به آیات قرآن کریم و نیز کتابهای مربوط به تاریخ ادیان و مذاهب اسلامی است که نشان از تسلط ایشان به مباحث قدیم و جدید و مباحث فکری و فلسفی دارد. اشاره‌های مکرر به آراء فلاسفه بزرگ و نیز فلاسفه قدیم یونان و دوران قرون وسطی اروپا، اگرچه در حد نیاز برای پاسخگویی به شبهات کتاب اسرار هزارساله می باشد با توجه به مدت کوتاه چهل تا شصت روز که صرف تألیف کشف اسرار شده نمایانگر تسلط امام به مباحث فکری و فلسفی است.
امام خمینی در کنار جریان‌شناسی ماهیت افکار حکمی‌زاده و کسروی و پاسخگویی به شبهات آنان و بیان سستی منطق کسانی چون شریعت سنگلجی، از فرصت پاسخگویی استفاده کرد و به دو موضوع مهم پرداخت: نخست با افشای ماهیت دیکتاتوری حکومت رضاشاه و سیاست های ضد دینی و تبلیغات وی علیه روحانیت را روشن کرد و سپس به دفاع از حریم مکتب تشیع و تشریح دیدگاه های مجتهدان شیعه در باب حکومت و چگونگی تعامل علما با سلاطین و پادشاهان پرداخت.
منبع:
دکتر محسن بهشتی سرشت، زمانه و زندگی امام خمینی، ص83
منابع مرتبط:
خمینی روح الله
برگزیده ای از کتاب آداب الصلوه
برگزیده ای از کتاب شرح جنود عقل و جهل
برگزیده مقالات کنگره اندیشه های اخلاقی و عرفانی امام
.
انتهای پیام /*