در این نشست که به بررسی راهکارهای "هرچه بهتر برگزار شدن جشنواره هنری مهر" اختصاص داشت، هر یک از حاضران، در سخنان جداگانه‌ای به طرح پیشنهاداتی پرداختند که بتوان چهره و نام امام خمینی(س) را به وسیله هنرهای تجسمی در ذهن و خاطره مردم به ویژه نسل جوان، ماندگار کرد.

«مرتضی افشاری» مدیر گروه نقاشی دانشگاه شاهد، «کاظم چلیپا» استاد نقاشی دانشگاه شاهد، «طاهر شیخ الحکمایی» مدیر گروه مجسمه‌سازی دانشگاه تهران، «ناصر نوروزی‌منش»، استاد خوشنویسی و عضو شورای تجسمی بنیاد شهید انقلاب اسلامی و «سهراب هادی» روزنامه‌نگار و منتقد هنرهای تجسمی، حاضران این نشست بودند.

افشاری: در حوزه هنرهای تجسمی برای کارهایی که با محوریت امام منتشر می شوند رده بندی سنی در نظر گرفته نمی شود

در ابتدای این جلسه، مرتضی افشاری مدیر گروه نقاشی دانشگاه شاهد به بررسی موضوع راهکارهای ایجاد جذابیت برای نسل جوان به منظور شناخت امام خمینی پرداخت.

وی در این خصوص توضیح داد: به نظر من کارهای مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام تاکنون کارهای ساده و ابتدایی بوده است که به سادگی قابل ارزیابی است. به همین خاطر هم من با استفاده از تجربه کارهای قبلی تقسیم بندی‌هایی کرده‌ام که آنها را ذکر می کنم. ارزیابی ما در حیطه عملکرد مؤسسه در چند بخش بوده است. یکی اینکه موسسه چه امکاناتی را برای خلق آثار در حوزه هنرهای تجسمی در اختیار عموم یا خواص باید قرار بدهد.

وی ادامه داد: یکی از ایراداتی که به کارهای موجود وارد است این است که کیفیت کارهایی که عموما و بیشتر به شکل عکس و تصویر پرتره از امام انتشار می‌یابند، ضعیف و بسیار نامرغوب است. علاوه بر این تصاویری که از امام در مناطق مختلف انتشار پیدا می‌کند، به تکرار  کشیده شده است.

افشاری در ادامه به ضعیف بودن کیفیت کارهای منتشر شده تاکنون اشاره کرد و گفت: آثاری مثل پوسترها، حجم‌هایی که در خیابان‌ها نصب می‌شوند، تمبرها، انواع تقویم و موارد دیگر که با محوریت ماندگار کردن چهره امام در اذهان منتشر می‌شوند، متأسفانه علاوه بر این اینکه از نظر کیفیت ضعیف و نامرغوب هستند، از تصاویری غیرحرفه‌ای هم برای انتشار استفاده شده است.

وی افزود: به عنوان مثال من برای ستاد سالگرد ارتحال، فردی را معرفی کردم که تصاویری خوب و ویژه از امام انتخاب کرده بودند، ولی متأسفانه این تصاویر با کیفیتی نامطلوب چاپ شدند که همین امر مانعی برای پیشرفت خواهد بود. بنابراین یکی از کارهایی که مؤسسه باید انجام دهد این است که نظارت بر کیفیت کارها و چاپخانه‌ها را افزایش دهد. برای رسیدن به این منظور باید موضوع‌بندی صورت بگیرد به این صورت که اگر قرار است کارهایی که با تصاویر امام منتشر می شوند ماندگاری داشته باشدند با کیفیت بالا انتشار یابند و از تصاویری ماندگار انتخاب شوند ولی اگر تصویری از امام برای مناسبت هایی انتخاب می شوند که بعد از گذشت آن ماندگاری ندارند انتخاب کیفیت بالا برای انتشار ضروری نیست به عنوان مثال اگر تصاویر امام خمینی برای تقویم استفاده می شود این تصویر لزومی ندارد که با کیفیت بسیار بالایی منتشر شود.

این استاد دانشگاه ادامه داد: خروجی آثاری که منتشر می شوند تا حد زیادی تابع سلیقه مسئولان مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام است، نه نظر شوراهای فرهنگی که همین امر باعث ضعیف شدن کارها می شود. یکی دیگر از انتقاداتی که می توان به اقدامات در حوزه هنرهای تجسمی داشت اینکه، برای کارهای انتشاریافته رده بندی سنی مشخص نشده است. یعنی برای کودکی که به تازگی قرار است با یکی از بزرگترین چهره های تاریخی کشور آشنا شود و برخوردهای اول را دارد با فردی که در انقلاب حضور داشته، هیچ تفاوتی نمی‌گذاریم و درک همه افراد در همه گروه های سنی را یکسان پنداشته ایم که این به طور قطع درست نیست.

افشاری با بیان اینکه موضوع بندی باید مورد توجه قرار بگیرد، گفت: یکی از موارد، موضوع‌بندی امکانات تصویری، مکانی است که مهمترین شاخصه‌اش این است که برای مکان‌های شناخته شده‌ای که منتسب به حضرت امام است، با سناریوی مشخص و برنامه هدفدار تصویر ارائه دهیم. داشتن برنامه برای پیگیری هدف مشخص از ویژگی های بارز چنین طرحی است. به عنوان مثال وقتی کسی بر سر مزار امام حاضر می‌شود با پیگیری و دیدن تصاویر مشخص که با هدف ترسیم و چیده شده‌اند، ذهنیت به دست می‌آورد، نه اینکه در خمین، قم و حرم امام فقط چند تصویر آن هم بدون هیچ هدف و سناریوی خاصی نصب شده باشد.

وی افزود: همچنین نکته دیگر نداشتن امکان تصویری مرجع در کتابخانه‌هاست. زمانی که ما به دانشجو می‌گوییم روی موضوعی با محوریت امام کار کند باید برای وی یک مرجع تهیه کنیم که با مراجعه به آن در کتابخانه بتواند ذهنیت پیدا کند. در نتیجه نداشتن مرجع تصویری برای روایت کردن زندگی، نقش ایشان در انقلاب و اهمیت‌شان در برپایی جمهوری اسلامی مانع از این می‌شود که بتوانیم نسل‌های جدید را با امام آشنا کنیم. در دنیایی که تصویر نقش بزرگی را در شکل‌گیری ذهنیت افراد نسبت به دنیای خارجی ایفا می‌کند، ما باید به دنبال ایجاد جذابیت به وسیله تصویر باشیم تا بتوانیم ذهن مخاطب را قانع کنیم.

افشاری در رابطه با نیازسنجی از قشر جوان گفت: قشر جوان ما در حال ورود به عرصه های مختلف در جامعه است که ما باید به آنها امام را بشناسانیم. این کار هم با شناخت نیاز این افراد صورت می گیرد. کار اصلی ما توجه جدی به نسل بعدی در جهت حفظ، انتقال و حک کردن تاریخ تصویری امام و انقلاب در ذهن آنهاست. برای این کار باید به بزرگنمایی شخصیت امام بپردازیم. به عنوان مثال بحث رهبریت حضرت امام را بزرگ کنیم. 

این استاد دانشگاه ادامه داد: یکی دیگر از فعالیت هایی که باید در حوزه هنرهای تجسمی صورت بگیرد، این است که باید تاریخ های مهم سیاسی را در ایران به هم وصل کرد. اینکه ما به امام یکبار در 14 خرداد و بار دیگر در 22 بهمن به شکل منقطع می پردازیم، کاری غلط است. باید اینها را به هم وصل و به شکل زنجیروار بررسی کرد. باید برای حفظ و جلب مخاطب ایجاد جذابیت کرد. این ایجاد جذابیت در بین آثار موجود بسیار پایین است.

چلیپا: شخصیت و مقام معنوی امام متأسفانه به درستی معرفی نشده است

«کاظم چلیپا» استاد نقاشی دانشگاه شاهد و یکی از اساتید برجسته این رشته در سخنانی در ادامه این نشست، گفت: شخصیت و مقام معنوی امام متأسفانه به درستی معرفی نشده است. برای این کار هم باید پای را از درون کشور فراتر بگذاریم و شناخت امام را فرامرزی کنیم. به همین جهت باید نمایشگاه‌های مختلفی با محوریت امام آن هم نه در جاهایی که امام را به خوبی می‌شناسند بلکه در کشورهایی که هیچ شناختی از امام ندارند، برگزار کنیم.

وی در ادامه اظهار کرد: نکته دومی که من در رابطه با امام و حوزه هنرهای تجسمی در ذهن دارم، این است که ما باید در شهرهای بزرگ و توریستی و مذهبی که افراد زیادی را به عنوان میهمان و توریست می‌پذیرند، امام را بیشتر نشان دهیم. کلان شهرهایی مثل اصفهان، تبریز، مشهد باید موزه امام داشته باشند، امام بزرگترین شخصیت این نظام هستند پس نشان دادن و شناساندن ایشان نه تنها به نسل‌های جوان جامعه بلکه به همه جهان کاری ضروری است.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه ما باید جشنواره هایی را با محوریت امام برگزار کنیم، گفت: بهتر است این جشنواره‌ها دو بخش داشته باشند یک بخش که به افراد متخصص و با سابقه کار سفارش داده شود و بخش دیگر با دادن فراخوان فرصتی به همه افراد اعم از دانشجویان و هنرمندان داده شود تا در این عرصه اعلام حضور کنند. چنین کاری علاوه بر جلوگیری از هدر رفتن هزینه‌ها باعث می‌شود دریچه‌های جدیدی در این عرصه باز شود و افکار نو و جدید زمینه‌های الهام بخشی برای شناساندن امام را ایجاد کند.

در این بخش از نشست، حجت‌الاسلام والمسلمین کمساری در پاسخ به پیشنهاد و نظر چلیپا اظهار کرد: ما به دنبال این هستیم که با جریان‌سازی در قالب برپایی نمایشگاه، در طول سال اسم امام را ماندگار کنیم و یاد امام و ترویج اندیشه امام به دو مناسبت 22 بهمن و 14 خرداد منحصر نشود.

پیشنهاد شیخ الحکمایی: برگزاری جشنواره های جهانی با محوریت سخنان و خواسته های امام

در ادامه این جلسه نیز، «طاهر شیخ الحکمایی» استاد دانشگاه تهران در رشته مجسمه‌سازی به اظهار نظر و دیدگاه خود پرداخت و گفت: از نظر من یکی از کارهایی که می‌توان برای ماندگاری و شناساندن نام امام انجام داد این است که مؤسسه با نام امام در جشنواره و برنامه‌های مختلف شرکت کند. همین امر باعث شنیدن و ماندگار ماندن نام مبارک امام می‌شود.

این استاد دانشگاه همچنین با تأکید بر ضرورت حضور مؤسسه در جشنواره‌های جهانی با محوریت بیانات امام مبنی در زمینه مستضعفین و مبارزه با مستکبری، اظهار کرد: علاوه بر این برای اینکه بتوانیم امام را در حوزه هنرهای تجسمی برجسته کنیم باید به نکات کلیدی و جمله‌هایی که به شکل قصار گفته‌اند، بپردازیم. ما همیشه نباید برای ماندگاری تصویر امام به پرتره ایشان توجه کنیم گاهی برای ماندگار ماندن نام آن حضرت باید از جملات نغز و کلیدی ایشان استفاده کنیم.

هادی: باید برای شناساندن امام به جوانان و جهانیان از بخش هایی از هنر مثل گرافیک استفاده کنیم

در پایان «سهراب هادی» یکی از اعضای شورای هنرهای تجسمی و گرافیک مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام اظهار کرد: هنر در دستگاه‌های مختلف اجرایی اجازه ندارد نقش اجتماعی‌اش را ایفا کند. همین باعث شده هنر جنبه سفارشی داشته و دچار آسیب‌های شدید شود.

وی اضافه کرد: برای اینکه بتوانیم از هنرهای تجسمی برای شناساندن امام استفاده کنیم، باید بیش از دیگر هنرها از گرافیک استفاده کنیم تا آنچه از سخنان، ویژگی‌ها و تصاویر امام خاص و ویژه هست را با گرافیک در معرض دید قرار دهیم.

هادی ادامه داد: می گویم گرافیک، چون از نظر من گرافیک است که می‌تواند بار معنوی تصاویر را به روایت بکشاند نه اینکه دیگر عرصه‌ها کارایی نداشته باشند؛ مثلا عکاسی در انقلاب ما همان اوایل نقش خود را ایفا کرد و حال نوبت به گرافیک رسیده تا با کار در این عرصه ابراز وجود کند.

مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س) در نظر داشت، جشنواره هنری مهر را هفته نخست مهرماه سال جاری به مناسبت تاریخ شمسی میلاد امام خمینی(س) برگزار کند که بنا به دلایلی به تعویق افتاد. این جشنواره قرار است بهمن ماه سال 93 در شهر اصفهان برگزار شود.

جشنواره هنری مهر، در سال‌های گذشته در شهر اصفهان برگزار شده است.

منبع: جماران

. انتهای پیام /*