اگر ما اجتهاد یا ولایت فقیه، استاد فلسفه و شیخ عرفانی را با هم ممزوج کنیم، می شود نظریه ولایت امام خمینی(س) که در قانون اساسی ما نوشته شده است. مکاتب فلسفی، عرفانی و فقاهتی نمی توانستند نظریه ولایت فقیه را تدوین، طراحی و ارائه کنند؛ کما اینکه سال ها در فقه ما نظریه ولایت فقیه، آن گونه که امام توصیف می کند، مردود بوده و امام این نظریه را به منصه ظهور رساند و عملیاتی کرد.

پرتال امام خمینی(س): یادداشت ۷۱۵/ حمید شهریاری

بعد از پیروزی انقلاب اسلامی تدریس فلسفه در حوزه علمیه قم رواج پیدا کرد. مکتب اسلام یک مکتب شامل است که طی قرن‌ها شخصیت جامعی مثل امام خمینی(س) را به خودش ندیده بود و این شخصیت جامع بود که با نگاه به همه جوانب اسلام، مکتب انقلاب اسلامی را که مقابله با ظلم و توجه به مبدأ و معاد و ذکر الهی به عنوان یگانه راه بشریت است، به ما معرفی کرد.

من یک نوجوان ۱۶ ساله بودم که به کمک بعضی از دوستانم امام را در مدرسه رفاه دیدم. اشک از چشمانم جاری شد و آتشی در دل ما افتاد که تا الآن هم زنده است و هر وقت در کنار حرم ایشان قرار می‌گیرم بی اختیار همان حالت برای من بازخوانی می‌شود.

حضرت امام یک ویژگی داشتند که به نظر من آن ویژگی باعث توفیق در انقلاب اسلامی شد. آن ویژگی این بود که سه مکتب متفاوت و بعضا متناقض فلسفه، عرفان و فقهی اسلام در شخصیت واحدی جمع شده بود. یعنی ایشان واجد این ویژگی بودند که در سه رشته اسلامی به غایت رسیده بودند. یعنی ایشان سه مرجعیت متضاد را درون خودشان جمع کرده بودند.

ما فقهایی داشتیم و داریم که نزدیک شدن به عرفان و فلسفه را حرام می‌دانستند. در مکتب مشهد و نجف و حتی در مکتب قم این افراد بودند و اجازه نمی‌دادند که مکتب فلسفی تدریس شود. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی بود که تدریس فلسفه در حوزه علمیه قم رواج پیدا کرد. قبل از آن کسی جرأت نمی‌کرد درس فلسفه بگوید و از بزرگان ما نقل است که دروس فلسفه مخفیانه و حتی گاهی اوقات با نهی مراجع شکل می‌گرفتند.

اگر ما اجتهاد یا ولایت فقیه، استاد فلسفه و شیخ عرفانی را با هم ممزوج کنیم، می‌شود نظریه ولایت امام خمینی(س) که در قانون اساسی ما نوشته شده است. مکاتب فلسفی، عرفانی و فقاهتی نمی‌توانستند نظریه ولایت فقیه را تدوین، طراحی و ارائه کنند؛ کما اینکه سال‌ها در فقه ما نظریه ولایت فقیه، آن گونه که امام توصیف می‌کند، مردود بوده و امام این نظریه را به منصه ظهور رساند و عملیاتی کرد.

 اگر این نقطه تلاقی این سه مکتب در  وجود یک شخص همچون امام نبود ما به این جایگاه نمی‌رسیدیم. این یک نکته قرآنی است که می‌فرماید «لّقَدْ کَانَ لَکُمْ فِی رَسُولِ ٱللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِّمَن کَانَ یَرْجُواْ ٱللَّهَ وَٱلْیَوْمَ ٱلْآخِرَ».