مجله نوجوان 10 صفحه 18

شب در قرآن سوژه طلایی 18 شب، قدردان حضرت حق است هوالذی جعل لکم الیل لباسا و او خدایی است که شب را برای شما لباس قرار داد (47، فرقان) خداوند، در سوره­های مدثر، تکویر، انشقاق، فجر، شمس، ضحی و مهمتر از همه سوره لیل، به شب سوگند خورده است. «والیل اذا یغشی» مهمترین شب که در قرآن ذکر شده است، شب قدر است و درباره این شب، به جز سوره قدر، در سوره دخان نیز، سخن به میان آمده است: «انا انزلناه فی لیله مبارکه، انا کنا منذرین» خداوند در آیه 10 سوره نباء شب را به لباس تشبیه کرده و فرموده­اند: «و جعلنا الیل لباسا» و شبیه این مضمون در آیه 47 سوره فرقان آمده است. خداوند در بسیاری از آیات قرآن از جمله 146 بقره و 6 یونس جایگزین شدن شب و روز ر از نشانه­های خدا دانسته است و در آیه 27 آل عمران به پیامبر می­فرماید: «بگو خداوندا، تو شب را در روز نهان سازی و روز را در شب ناپدید گردانی و اینچنین زنده را از مرده و مرده را از زنده بیرون می­آوری» و با این مثل به روز قیامت اشاره می­کند. خداوند یکتا در آیه­ها 61 غافر، 13 انعام، 96 انعام، 67 یونس و 86 نمل، شب را مایه آرامش انسان معرفی می­کند و در آیه­های 33 ابراهیم و 12 نحل، شب و روز را تسخیر شده به دست انسان می­داند. «و سخر لکم الیل و النهار» و درآیه 62 سوره فرقان می­فرماید: «خداوند، برای آن کس که بخواهد متذکر شود و یا شکر خدای را به جای آورد، شب و روز را جانشین یکدیگر قرار داد». در جایی از قرآن، جایگزین شدن شب و روز با لفظ «یقلب» آمده است و می­فرماید: «یقلب الله الیل و النهار» یعنی «ما او را در شب قدر نازل کردیم و تو چه می­دانی که شب قدر چیست؟ شب قدر از هزار ماه برتر است» اینها را جبرئیل برای تو می­خواند و دلت را می­برد به عرشی که جایگاه اصلی توست. ملائکه دورت حلقه زده­اند و با هم سرود «سبوح قدوس! ربنا و رب الملائکه و الروح» را سر می­دهند. ملائکه نیز باید امشب به زمین فرود بیایند. این یک شب را خداوند خواسته است که انسانهایش روی بال ملائکه پرواز کنند. خداوند، شب و روز را بر یکدیگر می­گرداند.(44 نور) «قم الیل الا قلیلا» آیه دوم سوره «زمل» است که خداوند در آن به پیامبر می­گوید که شب را به جز اندکی از آن، بیدار باشد. در قرآن به عبادت در شب بسیار توصیه شده است. «و من الیل فتهجد به نافله لک عسی ان یبعثک ربک مقاماً محمودا» یعنی: «شب را به نافله و تهجد بگذران، باشد که خداوند تو را برای مقام محمود انتخاب کند». (78 اسراء) مضمون عبادت در شب در آیات 114 سوره هود، 89 زمر، 49 سوره طور و 26 سوره انسان نیز آمده است و به آن تأکید شده است. خداوند در آیه 27 سوره یونس، شب را به صورت گنهکاران تشبیه کرده­اند و در آیه 12 از سوره اسرا، به علت کوتاه شدن شب و بلند شدن تدریجی روز و تغییر زمان شب و روز، اشاره کرده­اند. در این آیه آمده است که کوتاه شدن شب و بلند شدن روز به این خاطر رخ می­دهد که مردم از روی آن عدد سال­ها را شماره کنند و حساب اوقات را بدانند. جالب است اگر بدانید که در آیه 60 سوره انعام، خداوند، خواب را مرگ موقت دانسته و می­فرماید که خداوند شما را وقتی که به خواب می­روید، می­میراند. در آیه 40 سوره یس آمده است: «نه خورشید می­تواند که به ماه فرا برسد و نه شب می­تواند از روز سبقت بگیرد و هر کدام در مدار خودشان شناورند. در آیه 71 سوره قصص نیز فرموده­اند: «اگر خداوند، شب را تا روز قیامت پاینده و ابدی قرار دهد، چه کسی جز خداست که برای شما روشنی روز را پدیدار گرداند و اگر روز، پایدار گردد، جز خدا چه کسی است که برای استراحت شما، شب را پدیدار سازد؟ آیا نمی­شنوید.» فرشتگان از خدا اجازه می­گیرند و «روح» به امر خدا بر زمین نازل می­شود. امشب خداوند، قرآنش را برای اهل زمین خواهد فرستاد. به همین خاطر است که این شب از هزار ماه برتر است. قدر آن قدر که گم شده تقدیر شب، قدردان حضرت مولاست این یک شب به امیرالمؤمنین، مولا علی علیه السلام تعلق دارد. نام علی در تاریخ ماندگار خواهد شد، حتی اگر حکومت بنی امیه بر مسلمانان، هزار ماه طول کشیده باشد. زهرا سادات موسوی محسنی