گستره ی فقه اجتماعی با تاکید بر آرای امام خمینی (س) و علامه سید موسی صدر

‏‏گستره ی فقه اجتماعی با تاکید بر آرای امام خمینی (س) و علامه سید موسی صدر‏

‏‏پدیدآورنده: مسعود محمدی‏

‏‏چکیده‏

‏‏فقه اجتماعی، یکی از عناوینی است که برای اشاره به بخش هایی از فقه با رویکرد اجتماعی به کار می رود. اینکه فقه اجتماعی چه مباحث و مسائلی از احکام فقهی را در بر می گیرد و آراء و اندیشه های امام خمینی (س) و علامه سید موسی صدر در این زمینه چیست، موضوع این رساله است. در این پژوهش، پس از جستجو در متون فقهی شیعه و مراجعه به آرای امام خمینی (س) و امام موسی صدر و با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، نتایج قابل توجه و چشمگیری به دست آمده است از جمله: در فقه اجتماعی، مسائلی که رویکرد اجتماعی دارند و موضوع آن ها فعل مکلف از حیث تأثیر آن بر، جامعه، امت و مسائل مربوط به آن است، مورد بررسی قرار می گیرند؛ دلایل متعددی بر اجتماعی بودن فقه شیعه دلالت دارد؛ فرا رفتن از نگاه فردی به فقه، و فرد و جامعه را در کنار هم دیدن، نگرشی است که در اندیشه های فقهی امام خمینی (س) و امام موسی صدر نمایان است؛ آمیخته شدن احکام عبادی با زندگی انسان، می تواند ضامن اجرای ارزش ها و هنجارها در جامعه باشد و نقش مهمی در سامان بخشیدن به نابسامانی های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی مسلمانان ایفا کند؛ تحقق برخی از مسائل فقهی نظیر امربه معروف و نهی از منکر، حجاب و ازدواج در روابط خانوادگی و تعاملات اجتماعی و اجتناب از برخی موضوعات از قبیل ربا و احتکار، می تواند حیات طیبه ای را برای انسان فراهم نماید و موجب برقراری آرامش و امنیت در جامعه گردد. فراهم نمودن زمینه های تحقق امنیت اجتماعی، از جمله کار بست های ویژه فقه شیعه به شمار می رود. حق حیات، یکی از مهمترین حقوق انسانی است که بی توجهی به آن، اساس امنیت اجتماعی را متزلزل می کند. در فقه شیعه برای تحقق واقعی حق حیات و جلوگیری از گسترش هرج و مرج در جامعه و برقراری امنیت اجتماعی، دستورهای نظری و عملی بسیاری همچون قصاص و... صادر شده است. هدف ازتشریع حدود و مجازات ها، پاکسازی جامعه از گناه و فساد و ظلم و ستم و تأمین امنیت اجتماعی بوده است. جرائم مستوجب حد از جمله زنا، قذف، محاربه و افساد فی الارض، سلامت و امنیت جامعه را در معرض خطر قرار می دهند. ‏

‏‎

‎