چکیده
رساله حاضر با عنوان «مقایسه‌ی نظرات و عملکرد آخوند خراسانی و امام خمینی در مورد مواضع و نقش فقها در انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی» به دنبال پاسخی درباره‌ی مواضع و نقش فقها در جریان انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی از دیدگاه دو متفکّر و عالم شیعی، آخوند خراسانی و امام خمینی می‌باشد.
در این کنکاش فرضیه بدین صورت طرح می‌گردد که مواضع و نقش فقها در حکومت متأثر از تفسیر آنان از برخی احکام شریعت و رابطه‌ی آن با سیاست در عصر غیبت می‌باشد.
در چهارچوب نظری پژوهش نیز سعی گشته است به جای تأکید کامل بر اندیشه‌ها و منطق استدلالی آن‌ها و یا توجّه مطلق به رویدادهای تاریخی، فارغ از اندیشه‌های سازندگان آن، رویکرد تاریخی و توجّه همزمان به این دو مقوله اتخاذ شود. بر همین اساس علاوه بر توجه به نظریه‌ها و آرای این دو متفکّر، عملکرد آنان نیز به‌عنوان شاخص نشان دهنده‌ی نسبت میان نظریه‌ها و اهداف آن‌ها از نظریه‌پردازی در نظر گرفته شده است.
پس از بررسی نظرات و مواضع آخوند خراسانی و امام خمینی در مقابل رژیم‌های حاکم زمانشان و همچنین نقش آنان در هدایت حکومت انقلابی مورد حمایت آنان به این نتیجه می‌رسیم که این دو نظریه و عملکرد متفاوت با وجود شباهت‌ها و تفاوت‌های بسیار آنان در زمینه‌های ذکر شده منتج از دو قرائت متفاوت این دو عالم شیعی از شریعت و رابطه‌ی آن با سیاست در عصر غیبت می‌باشد.
پایان نامهمقایسه نظر و عملکرد آخوند خراسانی و امام خمینی (س) در مورد نقش روحانیت در انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامیصفحه 1