چکیده
مبحث رابطه دین و اخلاق به صورت یک مسألهی علمی و کلاسیک، نخستین بار در مغرب زمین مورد گفتگو واقع شد، که اوج آن پس از قرون وسطی بود، در اینباره حداقل سه نظریه وجود داشته و دارد که عبارتند از: تباین، اتحاد و تعامل و تعاضد. پس از آن وارد جهان اسلام شده و مورد بحث و بررسی قرار گرفت؛ در دنیای اسلام نیز آن قدر پیشرفت کرد که عدهای به تبعیت از دنیای غرب، ساز جدایی دین از اخلاق را نواختند. دیدگاه و نظریه امام خمینی درباره رابطه دین و اخلاق، بهعنوان کسی که دغدغهی هدایت و اصلاح جامعه بشری را در تفکر خود دارد، از اهمیت ویژهای برخوردار است و میتواند قابل بحث و تبادلنظر واقع شود، لذا در این رساله به دیدگاه ایشان پرداخته شده است، البته برای تفهیم درست مسأله مورد بحث به بررسی اهمیت اخلاق از نگاه امام و مباحث حسن و قبح عقلی نیز پرداخته شده است و به این نکته اشاره شده است که امام خمینی همانند سایر اندیشمندان شیعی طرفدار حسن و قبح عقلی میباشد. اما در مسأله ی ارتباط دین و اخلاق این نتیجه به دست آمده است که دین و اخلاق یک رابطه تنگاتنگ و ناگسستنی دارد که در زبان علمی میشود گفت نظریه تعاضد و تعامل مورد پذیرش امام میباشد، البته با محوریت دین، که هدف اصلی پیامبران و رهبران الهی میباشد، تعامل و تعاضد به این معنا است که دین و اخلاق در عرصههای مختلف به یکدیگر کمک مینماید، این کار در دین اسلام که کاملترین ادیان است به خوبی انجام شده است مثلاً اخلاق در زمینههای مختلف از جمله در خداشناسی، در پذیرش دین، در برآورده شدن هدف دین و در تبلیغ دین نقش مؤثر ایفا نموده است و بالعکس دین نیز در موارد گوناگون از جمله در تعریف، ضمانت اجرایی، معرفی انسان، و تعیین هدف برای ارزشهای اخلاقی خدمات ارزنده انجام داده است. اما در مجموع میتوان گفت: از دیدگاه امام، دین بزرگترین پشتوانهی اخلاق میباشد هر چند که خدمات اخلاق برای دین قابل انکار نمیباشد.
مسئله نسبیت اخلاق و اخلاق سکولار که از مسائل به روز و زنده جهان امروزی میباشند، از مباحث پیرامونی دین و اخلاق بوده که میتواند در روشن شدن موضوع بحث ما نقش داشته باشند. با بررسی آثار حضرت امام این نکته به خوبی دانسته میشود که هیچ یکی از آنها مورد پذیرش امام نمیباشد چون هرکدام آنها تالی فاسدهای زیادی دارد که با مبنای امام سازگار نیست.
پایان نامهرابطه دین و اخلاق از نگاه امام خمینی (س)صفحه 1