چکیده
در این پایاننامه بحث از ذات و صفات الهی از دیدگاه امام و علامه مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. امام خمینی در درس شرح منظومه خود ضمن بیان روشهای متکلمین و فلاسفه در بحث اثبات واجب تعالی بهترین مبنا در اثبات واجب را قبول اصل رکین اصالت وجود دانسته و معتقدند با اثبات این اصل نه تنها وجود واجب تعالی اثبات میشود بلکه همه صفات او را نیز میتوان با تکیه بر این اصل رکین اثبات نمود. نکته قابل توجه در گفتار امام در این خصوص این است که منکرین واجب در واقع حقیقت وجود را تصور نکردهاند و گرنه با تصور این حقیقت تصدیق به وجود واجب تعالی حاصل میشود و در این صورت نزاع با منکرین بر سر وجود ممکنات خواهد بود و نه واجبالوجود. علامه نیز در کتب فلسفی خود پس از ذکر براهین متکلمین و حکما در اثبات واجب تعالی تقریر جدیدی از برهان صدیقین ارائه میکند که مبتنی بر هیچ یک از مسائل فلسفی نیست و بر مبنای واقعیت عینی به اثبات وجود واجب میپردازد.
پس از اثبات واجبالوجود امام و علامه به ذکر براهین دال بر وجود صفات ثبوتی و صفات سلبی در واجب تعالی پرداختهاند. سپس عینیت ذات و صفات واجب تعالی را مورد بحث و بررسی قرار داده و صفات حقیقه و حقیقه ذات اضافه را عین ذات دانستهاند و اقوالی که بر زیادت این صفات بر ذات دلالت دارند را با براهین قاطع مردود شمردهاند. در بخش پایانی، صفات سبعه که به امهات صفات معروف است و عبارت از حیات، علم، قدرت، سمع و بصر، اراده و کلام میباشد مورد بحث و بررسی قرار گرفته و ضمن بیان آرا مختلف حکما و متکلمین بهخصوص در مورد دو صفت علم و کلام، نظرات امام و علامه در این خصوص ذکر گردیده و با یکدیگر مقایسه شده است.
در پایان هر بحث نیز آرای امام و علامه با یکدیگر مقایسه شده است تا نقاط اختلاف و اتفاق آنها برای خوانندگان آشکار شود.
پایان نامهذات و صفات الهی از دیدگاه امام خمینی (س) و مقایسه آن با آراء علامه طباطبایی (س)صفحه 1