سرمایه اجتماعی در اندیشه و سیره امام خمینی (س)

‏‏چکیده‏

‏‏مفهوم سرمایه اجتماعی که به تازگی در ادبیات مربوط به علوم اجتماعی وارد شده، مفهومی‌ پیچیده، چندوجهی و بین رشته‌ای است که علیرغم تازگی و پیچیدگی، توجه بسیاری از صاحب‌نظران حوزه‌های مذکور را به خود جلب کرده و توانسته است از ابهامات و کاستی‌های نظری بحث‌های اقتصادی ـ اجتماعی تا حد زیادی بکاهد. اهمیت سرمایه اجتماعی به حدی است که در کنار سایر اشکال سرمایه به‌عنوان یکی از شروط لازم برای پیشرفت و توسعه جوامع به حساب می‌آید. در ‌این پژوهش بر اساس تعاریف منابع و نتایج سرمایه اجتماعی تعریف جدیدی ارائه شد. که بر ‌این اساس سرمایه‌ی اجتماعی عبارت است از: سرمایه‌ای نامحسوس در یک اجتماع که در طول زمان و بر اساس عقلانیت و نیک‌خواهی شکل می‌گیرد و منشأ آن آگاهی، هنجار، اعتماد در ارتباط متقابل انسانی و دین و سنت‌های اجتماعی است و سبب تقویت مشارکت، مسئولیت و انسجام و همبستگی می‌گردد. از آن‌جایی که سرمایه اجتماعی عمدتاً مبتنی بر عوامل فرهنگی و اجتماعی است بنابراین، ‌این مفهوم نیازمند بومی‌شدن بر اساس انگاره‌های فرهنگی و اجتماعی همان جامعه است. از ‌این‌رو ‌اندیشه و سیره امام خمینی به‌عنوان منبعی غنی برای بومی ‌نمودن مفهوم سرمایه اجتماعی حائز اهمیت است. بر‌ این اساس پایان‌نامه حاضر نیز در پی پاسخگویی به این سؤال است که جایگاه سرمایه اجتماعی در‌ اندیشه و سیره امام خمینی چیست؟ و منابع و شیوه‌های تقویت سرمایه اجتماعی در‌ اندیشه امام خمینی (ره) کدامند؟ دستگاه تفکر سیاسی امام خمینی را می‌توان در سه سطح فلسفه سیاسی، نظریه سیاسی و الگوی سیاسی مورد بررسی قرار داد که در هر یک از ‌این سطوح منابع و نتایج و شیوه‌هایی برای تقویت سرمایه اجتماعی در سیره و ‌اندیشه حضرت امام خمینی (ره) می‌توان یافت که با تقویت و توسعه هر یک می‌توان به تولید و تقویت بیشتر سرمایه اجتماعی در جامعه ‌ایران دست یافت.‏

‏‎ ‎

‏‎

‎