بررسی کارکردهای دین در زندگی بشر از دیدگاه علما و دانشمندان شیعی معاصر

‏‏چکیده‏

‏‏در عرصه‌ی پژوهش‌های دینی، بررسی آثار و کارکردهای دین در زندگی بشر، از اهمیت فراوانی برخوردار است، هدف از این تحقیق، بررسی ‌این آثار و پیامدها است که در آن، دیدگاه‌های شش تن از متفکران برجسته شیعی معاصر یعنی امام خمینی (ره)، علامه طباطبایی (ره)، علامه جعفری (ره)، استاد شهید مرتضی مطهری (ره)، دکتر علی شریعتی و عبدالکریم سروش، مورد کنکاش قرار گرفته است. بزرگانی هم‌چون حضرت امام خمینی (ره)، علامه طباطبایی (ره) و علامه جعفری (ره)، مانند دیگر متکلمان مسلمان شیعی، دین را الگو و مکتبی جامع و کامل می‌دانند که چگونه زیستن را به آدمی ‌می‌آموزد و آثار و برکات فراوانی را، چه در زندگی فردی و چه در زندگی اجتماعی، نصیب او می‌گرداند، از این رو پرداختن به کارکردی و مسکوت نهادن کارکرد دیگری از دین، ناشی از عدم شناخت واقعی آن است. استاد شهید مرتضی مطهری (ره) نیز نظریه مذکور را می‌پذیرند، اما آن‌چه از بررسی آثار و ‌اندیشه‌های ‌ایشان به دست می‌آید، ‌این است که استاد مطهری (ره) معرفت‌بخشی دین را مهم‌ترین کارکرد آن و مبنایی برای کارکردهای دیگر می‌دانند. دکتر علی شریعتی علاوه بر پذیرفتن آثار فردی و روانی دین، مهم‌ترین اثر یا کارکرد دین را تحول‌آفرینی، ستم‌ستیزی و‌ایجاد تحرک اجتماعی در نظر می‌گیرند. متفکرانی هم‌چون عبدالکریم سروش که دین را عهده‌دار تبیین مسائل آن جهانی می‌دانند، تنها بر آثار روانی و اخروی آن تأکید کرده و دین را فاقد خدمات و کارکردهایی در نظام‌های سیاسی و اقتصادی، به شمار می‌آورند.‏

‏‎ ‎

‏‎

‎