ن‍ق‍ش ح‍ض‍رت امام خمینی (س) در ت‍وس‍ع‍ه سیاسی پ‍س از پیروزی ان‍ق‍لاب اس‍لامی

‏‏چکیده‏

‏‏محقق در‌ این پژوهش توصیفی به دنبال نقش حضرت امام خمینی در توسعه سیاسی پس از پیروزی انقلاب اسلامی‌ بوده و به نتایج زیر دست یافته است:‏

‏‏1) توسعه سیاسی افزایش ظرفیت‌ها و کارایی یک نظام سیاسی در حل و فصل تضادهای منافع فردی و جمعی و مردمی‌ بودن و آزادگی و تغییرات اساسی در یک جامعه است. 2) امام توسعه سیاسی را استقرار حکومت اسلامی ‌و جمهوری مبتنی بر قوانین دیانت اسلام و نهادینه کردن مشارکت مردم در صحنه‌های مختلف که همه انسان‌ها در استفاده برابر از فرصت‌های سیاسی و اجتماعی و اقتصادی برخوردار باشند، می‌داند. 3) امروز یکی از مؤلفه‌های مشروعیت نظام‌های سیاسی در سراسر جهان میزان مشارکت سیاسی مردم در توسعه سیاسی است که امام با افزایش میزان مشارکت مردم‌ ایران حتی با برگزاری انتخابات در زیر موشک‌باران پایتخت و شهرهای دیگر، انقلاب را تداوم و اکنون به مرحله تثبیت رسانده است.‏‎ ‎‏4) مشارکت سیاسی در دوران جدید به‌عنوان یک حق تجلی یافته و امام در همان مراحل اولیه پیروزی انقلاب اسلامی ‌بستر و ساز و کارهای مناسب برای روند توسعه سیاسی را در جامعه مهیا فرمودند و انتخابات به‌عنوان یک نماد مشارکت در توسعه، به طور میانگین هر ساله یک انتخابات برگزار شده است.‏

‏‏5) امام مشارکت برای مسئولیت‌پذیری و نظارت بر امور اجرایی را در جامعه به یک فرهنگ تبدیل کرد. 6) حضرت امام خمینی زیرساخت‌ها و زمینه‌های لازم برای توسعه‌ی سیاسی را فراهم نمود و با نهادسازی و تبیین جهت‌گیری و رویکردهای سیاسی برگرفته از اسلام ناب محمدی و با تدبیر در هر مقطع بحران‌ها را پشت سر گذاشت. امام خمینی با شناختی که از مردم داشت و بر اساس نیازهای جامعه‌ی اسلامی ‌و انقلابی با مشورت نخبگان و دلسوختگان نظام برای خدمت بیشتر و توسعه فراگیر در همه سطوح نهادهای قانون‌گذار، دفاعی، خدماتی،‌ مذهبی، فرهنگی و اقتصادی و ... با همکاری و مشارکت همه مردم در صحنه‌های مختلف به‌عنوان الگو به دیگر کشورها ارائه نمود. امام (ره) نشان داد که بر پایه دین می‌توان جامعه را از یک نظام استبدادی به یک نظام دموکراتیک و مردم‌سالار دینی نوسازی و دگرگون کرد و بارزترین نمونه توسعه سیاسی را به نمایش گذاشت.‏

‏‏7) از دیدگاه امام خمینی دوام و بقای انقلاب هم منوط به پشتیبانی مردم از انقلاب و وحدت در جامعه و بازسازی و نوسازی و شکوفا نمودن نهادهایی بود که مبتنی بر اراده مردم در مرحله شکل‌گیری است. این نهادها به اقتضای زمان و مکان و در قالب ارزش‌ها و معیارهای اسلامی ‌بر محور ولایت فقیه باید کارآمدی خود را داشته باشند.‏

‏‏8) حضرت امام خمینی با‌ این اقدامات نقش برجسته‌ خود را در روند توسعه‌ی سیاسی ‌ایفا کردند. تألیفات، نظریه‌پردازی، پیام‌ها، مبارزات نفس‌گیر، سخنرانی‌ها، فرمان‌ها و تأسیس نهادها، انذار و تبشیرها، انتخاب نماینده‌ها و هیأت‌ها، عزل و نصب‌ها، معرفی و تبیین و تهدیدها و چالش‌ها،‌ایجاد فرصت‌ها و تقویت نقاط قوت و رفع نقاط ضعف و ارائه الگو و فرهنگ‌سازی،‌ایثار و فداکاری و‌ ایجاد زیرساخت‌های لازم، حمایت‌ها و برخورد کردن‌ها (تولی و تبری)، قانون‌گرایی، بسیج سراسری، اطلاع‌رسانی‌های به موقع و رجوع به مردم و واگذاری کارها به آن‌ها و ...‌. این نقش‌آفرینی به‌گونه‌ای بود که در تاریخ کمتر نظیر آن را می‌توان مثال زد.‏

‏‎ ‎

‏‎

‎