معیار دینی بودن حکومت از دیدگاه امام خمینی (س) و شهید صدر (س)

‏‏چکیده‏

‏‏در‌ این پژوهش بر آنیم تا توضیح دهیم که معیارهای دینی حکومت چه می‌باشد. برای‌ این‌که حکومتی دینی باشد، چند دسته ملاک و معیار را می‌توان فرض کرد. این‌که دین را به‌صورت سایر نهادهای اجماعی انگاشت و آن را معیار حکومت دینی تلقی کرد. دیگری به واسطه ‌این‌که قوانین و حکومت نشأت‌گرفته از تعالیم و قواعد دینی‌اند،‌این نوع حکومت را دینی برمی‌شمریم. و ملاک دیگر بر ‌این مبنا چون رهبران حکومت افراد دین‌داری هستند، حکومت را دینی قلمداد می‌کنیم. معیار آخر چون حاکمان، افراد دین‌شناس و دین‌داری هستند، حکومت را دینی به شمار می‌آوریم. امام خمینی فقیه و سیاستمدار مذهبی بودند و ‌اندیشه‌های سیاسی‌ ایشان برخاسته از تعالیم و متون دینی بود. و در ‌این راستا تئوری ولایت‌فقیه را جهت تأسیس حکومت اسلامی ‌مطرح نمودند، بر مبنای ‌این تئوری سازگار، قوانین و مقررات کشور می‌بایست منطبق با دستورات دینی بوده و از جهت دیگر در رأس حکومت مجتهدی قرار بگیرد. تا هنگام اعمال حاکمیت تصویب و اجرای قوانین از موازین دینی و شرعی عدول نشود. همچنین شهید صدر درباره حکومت دینی طرحی را ارائه داد؛ مبنی بر‌ این‌که قوانین و مقررات کشور باید منطبق با احکام و دستورات دینی باشد و مردم عهده‌دار کارهای مدیریتی و اجرایی حکومت باشند و فقیه بر کار آن‌ها نظارت داشته باشد تا عملکردشان مخالف دستورات شرعی نباشد. بنابراین طبق نظریات امام خمینی و شهید صدر حکومتی، دینی است که قوانین و مقررات موضوعه کشور منطبق با دستورات دینی بوده و با ‌این تفاوت که امام خمینی می‌فرمایند: در رأس حکومت فقیه قرار گیرد، یعنی به نوعی آن فقیه مقام اجرایی پیدا می‌کند، اما شهید صدر معتقد است که فقیه بر کار رهبران نظارت می‌کند و‌ ایشان برای فقیه شأن اجرایی قائل نمی‌باشند.‏

‏‎ ‎

‏‎

‎