زکات غلاّت
[سؤال 3792] 1878
بسمه تعالی
1. در مورد مسأله (1872) توضیح المسائل: «اگر گندم و جو و خرما را پیش از خشک شدن مصرف کند اگر چه خشک آن ها به اندازه نصاب باشد، زکات آن ها
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 584 واجب نیست...»، اگر انگور و خرما را بفروشد، باز هم زکات ندارد؟
بسمه تعالی، منظور مصرف متعارفی غله در اعاشۀ خودش است و اگر بعد از وقت تعلق زکات بفروشد، اگر به مقداری باشد که در صورت خشک شدن به حد نصاب می رسید، زکات آن باید پرداخت شود.
[سؤال 3793]
2. گندم و جو و خرما که از آب چاه عمیقی ـ که به وسیله کشاورز حفر و هزینۀ آن تأمین می گردد ـ آبیاری می شوند، آیا زکات آن ها ده یک داده شود یا بیست یک؟
بسمه تعالی، در فرض سؤال، یک بیستم است.
[سؤال 3794]
3. مخارجی که برای گندم و جو و انگور کرده است (اعم از هزینۀ شخم و مَوْبُر باغ انگور و لباس ـ که به واسطه زراعت کم شده ـ و هزینه خرید تراکتور و وسایل کشاورزی) حتی مخارجات مقدماتی آن ها می تواند از حاصل، کسر کند یا نه؟
بسمه تعالی، تمام مخارجی که برای به دست آوردن حاصل مصرف کرده، استثنا می شود. و در تراکتور و وسایل دیگر که باقی می ماند فقط استهلاک آن کسر می شود.
[سؤال 3795]
4. آیا می تواند قیمت وقتی را که برای زراعت تخم پاشیده جزء مخارج حساب کند یا نه؟ موضوع را روشن فرمایید.
بسمه تعالی، قیمت بذر استثنا می شود. و میزان قیمت روز پاشیدن بذر است.
5. زمین و ملک این روستا در سال 1342 به وسیلۀ دولت فروخته شده به زارعین و قبرستان قدیم او را زارعی از زمین تصرفی خود برای قبرستان وقف نموده البته با مالک اصلی تبانی و توافق به عمل نیامده از نظر شرع مقدس جایز است یا نه؟
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 585 بسمه تعالی، اگر شرعاً ملک واقف نبوده وقف صحیح نیست.
6. سهم سادات را بدون اجازۀ جناب عالی می توان به سادات داد یانه؟
بسمه تعالی، متوقف بر اجازه است.
7. بنده اخیراً سهمین را خدمت آیت الله منتظری در قم ارسال کردم اجازه می فرمایید یا نه؟
بسمه تعالی، قبول است.
8. آیا قرض بین سال را از مالی که خمس به آن تعلق گرفته، در سال های بعد می توان داد؟ همچنین در مورد قرض سال قبل؟
بسمه تعالی، ادای قرض بابت سرمایه و قرض دستگردان بدهی خمس نیست و قرض بابت مؤونه سال ربح از ربح استثنا می شود و قرض ها در صورت ادا در سال ربح جزء مؤونه محسوب می شود و خمس ندارد.
9. شرایط ذبح طیور اعم از مرغ و غیره، مانند حیوانات است یا نه؟
بسمه تعالی، فرقی ندارد.
[سؤال 3796] ----> 2517
3. در این روستا در باغستان ها به وسیلۀ بیل و هوکا کار می شود و با توجه به نبودن کارگر، صاحبان آن ها مجبورند دست از کارهای خود برداشته (یعنی از بنّایی یا نجاری یا کفاشی و یا کارگری) دست به دست هم داده، کار زراعت را در فصل خودش پیش بیندازند که بتوانند مقداری کشت کنند که برای خرج خود و همچنین علوفۀ حیوانات خود، مقداری از سال را بگذرانند. این گونه زراعت، به گفتۀ بعضی از روحانی های بومی، کلیۀ عایدی خرمنی را که به نصاب برسد، نصف زکات آن را بپردازند و زکات نصف دیگر را جهت مخارجات زراعت نگهدارند.
بسمه تعالی، در سهم حاصل هر یک که به حد نصاب برسد زکات واجب است و بعد از کسر مخارج، زکات بقیه داده می شود.
[سؤال 3797] ----> 147
4. مخارج زراعت باید از غلات فقط کسر شود یا به نسبت از کاه هم؟
بسمه تعالی، از مجموع کسر می شود.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 586 [سؤال 3798] ----> 4897
3. کسی که ده من گندم از زکات خود قرض کند زراعت کند صد من گندم شود از بالای صد من، ده من گندم بردارد زکات بدهد صحیح است یا نه این صد من را همه را زکات بدهد؟ شما بیان فرمایید.
بسمه تعالی، اگر عین گندم زکات را قبل از آن که ادا کند زراعت کرده تمام حاصل، تابع زکات است.
[سؤال 3799] 1879
بسمه تعالی
محضر مقدس حضرت آیت الله امام خمینی، مدّ ظله العالی، پس از عرض سلام و تحیت، به عرض می رساند:
1. در موضوع زکات غلاّت که به وسیلۀ چاه های عمیق مشروب می گردد، آیا حکم استفاده از آب نهر و باران را دارد یا حکم استفاده از دلو ـ که زکات آن می باشد ـ را دارد؟
بسمه تعالی، حکم استفاده از دلو [را] دارد که زکات آن، نصف عشر است.
2. در سؤالات جدید که در آخر توضیح المسائل مرقوم شده، آمده: مرکبی که از ربح کسب تهیه می شود، خمس دارد. مراد از مرکب چیست؟ آیا شامل ماشین سواری هم می شود یا خیر؟
بسمه تعالی، ماشین سواری، اگر مورد نیاز در زندگی و مطابق شؤون شخص باشد، خمس ندارد.
3. در مسائل اخیر که در جراید انتشار یافته، مرقوم شده: ماشین سواری اگر مورد احتیاج باشد، خمس ندارد. منظور از احتیاج، تا چه اندازه است؟ ولو این که هفته ای، یک یا دو بار مورد استفاده قرار گیرد و مع ذلک می تواند این یک یا دو دفعه را هم از وسایل عمومی استفاده کند؟
بسمه تعالی، اگر در طول هفته یا ماه و سال، چند بار مورد استفاده واقع شود و مطابق شؤون شخص باشد، مؤونه محسوب می شود.
4. در مسأله فوق، اگر مرکب، ماشین را شامل نشود، اگر کسی سابقاً خمس ماشین سواری را پرداخته،
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 587 می تواند مبلغ پرداختی را در سال های آتیه ـ اگر بدهی بابت خمس پیدا کرد ـ کسر نماید یا خیر؟ متمنی است جواب را مرقوم فرموده؛ چون زیاد، مورد ابتلا می باشد.
بسمه تعالی، نمی تواند محسوب دارد.
[سؤال 3800] ----> 4656
2. محصول زکات چاه عمیق موتوری چه حکمی دارد؟
بسمه تعالی، آبیاری زراعت اگر به وسیله موتور از آب چاه است، زکات یک بیستم است.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 3صفحه 588