زکات طلا و نقره

‏‏زکات طلا و نقره‏

‏‏[سؤال 3785]‏‏ ‏ ‏ 1874‏

‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏دفتر استفتائات امام خمینی مدّ ظله العالی‏

‏‏محترماً خواهشمند است نظر امام را راجع به دو مسأله زیر کسب و این جانب را‏‎ ‎‏مطلع فرمایید:‏

‏‏1. حدّ نصاب مقدار طلا که به آن زکات تعلق می گیرد چقدر است و اگر این طلا به‏‎ ‎‏صورت سکه و به عنوان هدیه گرفته شده باشد باز هم زکات به آن تعلق می گیرد؟‏

‏‏بسمه تعالی، مقدار نصاب و شرایط زکات در رساله ذکر شده و به هدیه هم‏‎ ‎‏زکات تعلق دارد.‏

‏‏2. رطوبتی که از انسان هنگام معاشرت و «معاشقه» با همسر خود از او خارج می شود آیا حکم‏‎ ‎‏منی  را  دارد و غسل بر آن واجب است یا خیر و اگر حکم منی را ندارد آیا پاک است یا باید تطهیر‏‎ ‎‏گردد؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر یقین به منی بودن آن ندارد، غسل واجب نیست و پاک است.‏

‏‏[سؤال 3786]‏‏ ‏ ‏ ‏‏----> 4851‏

‏‏2. آیا به چیزهایی که زینت زن ها حساب می شود، مانند النگو و گلوبند و چیزهای‏‎ ‎‏دیگر زکات تعلق می گیرد؟ جواب مرقوم فرمایید. ‏

‏‏بسمه تعالی، به غیر مسکوک از طلا زکات تعلق نمی گیرد و همچنین طلایی‏‎ ‎‏که برای زینت استعمال می شود زکات ندارد.‏

‏‏[سؤال 3787]‏‏ ‏ ‏ ‏‏----> 2069‏

‏‏2. طلاهای مسکوک، مثل اشرفی طلا و یک پهلوی ها که در این زمان به عنوان متاع‏‎ ‎‏و مثمن خرید و فروش می شود اگر به حد نصاب برسد زکات دارد یا خیر؟ همچنین‏
‏‎

‎‏پول نقرۀ مسکوکی که پنجاه سال یا شصت سال قبل در مملکت رایج بوده زکات دارد‏‎ ‎‏یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، زکات دارد.‏

‏‏[سؤال 3788]‏‏ ‏ ‏ 1875‏

‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏1. بعضی از پول های نقره که مسکوک است و در زمان سابق رایج بوده، ولی فعلاً‏‎ ‎‏به عنوان متاع و مثمن معامله می شود، و همچنین بعضی طلاهای مسکوک که به عنوان‏‎ ‎‏متاع و مثمن می شود، زکات آن ها واجب است یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر در گذشتۀ نزدیک رایج بوده، به نحوی که در عداد‏‎ ‎‏عتیقه جات محسوب نیست، بلکه به حساب پول مسکوک بر آن معامله‏‎ ‎‏واقع می شود، به نحوی که عنوان سکه در ارزش آن هم دخل دارد، حکم‏‎ ‎‏نقد رایج بر آن مترتّب است. ‏

‏‏2. نظر کردن به عکس زن اجنبیه در صورتی که او را بشناسد جایز است یا نه؟ و بر فرض عدم جواز،‏‎ ‎‏مراد از شناختن چیست؟ همین که بداند ـ ولو اسماً ـ فلان زن، دختر یا عیال فلان شخص است، کافی‏‎ ‎‏است یا چیز دیگری مراد است؟‏

‏‏بسمه تعالی، نظر به عکس زن اجنبیه ای که او را به عنوان زن فلان شخص یا خواهر فلان ـ مثلاً‏‎ ‎‏ـ بشناسد جایز نیست علی الاحوط.‏

‏‏3. عینی که متعلَّق خمس است، اگر مالک بخواهد خمس آن را از مال دیگری غیر از پول ادا کند، جایز‏‎ ‎‏است یا خیر؟ چون در این مسأله بین تحریر و حاشیۀ عروه تفاوتی به نظر می رسد.‏

‏‏بسمه تعالی، احوط آن است که در سهم مبارک امام علیه السلام با رضایت مجتهد مرجع تقلید یا‏‎ ‎‏وکیل مجاز او [این کار انجام شود]‏

‏‏4. در بعضی از مراکز آموزشی دولتی، به بعضی از دانشجویان ماهیانه مبلغی به عنوان کمک هزینۀ‏‎ ‎‏تحصیلی پرداخت می شود، مشروط بر این که پس از پایان تحصیل به مدت معینی در استخدام دولت‏‎ ‎‏باشند، و در زمان استخدام هم حقوق این افراد با کسانی که بدون چنین تعهدی استخدام می شوند،‏‎ ‎‏تفاوت نمی کند؛ آیا عمل به این شرط لازم است یا نه؟ و در صورتی که می تواند به این تعهد عمل نکند،‏
‏‎

‎‏آیا اخذ مبلغ مزبور جایز است یا نه؟ و در صورت جواز، خمس دارد یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، دریافت کمک تحصیلی مانع ندارد و مجرّد تعهد مزبور، الزام آور نیست و وجه‏‎ ‎‏ذکر شده خمس ندارد.‏

‏‏5. اگر کسی در تشهد، در کلمۀ «و رسوله» بعد از ادا کردن، یقین ندارد که صحیح ادا کرده، ولی ظن قوی‏‎ ‎‏دارد که صحیح گفته، آیا جایز است احتیاطاً تکرار کند یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، احتیاط مانع ندارد.‏

‏‏6. مظالم و کفارات و صدقات واجبه را می شود به واجب النفقه داد یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، در مواردی که در مصرف، فقر شرط است، نمی تواند به واجب النفقۀ خودش‏‎ ‎‏بدهد.‏

‏‏7. اگر به قصد یکی از سه سلام نماز «السلام» را گفت، آیا می تواند دنبالۀ سلام دیگری را به او ملحق‏‎ ‎‏کند یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، مجزی نیست علی الاحوط.‏

‏‏[سؤال 3789]‏‏ ‏ ‏ 1876‏

‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏پس از عرض سلام، از خداوند منان، تندرستی و توفیقتان را در راه پیشبرد اهداف‏‎ ‎‏اسلامی آرزومندم.‏

‏‏غرض از مزاحمت، طرح چند سؤال مذهبی می باشد: ‏

‏‏1. طلاهایی که به مناسبت ازدواج، به کسی هدیه داده شده است، زکات دارد یا‏‎ ‎‏خیر؟ اصولاً زکات طلا چه مقدار می باشد؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر طلای مذکور، مسکوک باشد و برای زینت نباشد و به حد‏‎ ‎‏نصاب است، زکات دارد و شرایط و مقدار زکات، در رساله ذکر شده است.‏

‏‏2. کفاره برای قسم دروغ، چه مقدار می باشد؟ (ده نفر را که باید اطعام نمود، مقدارش چقدر است؟) و‏‎ ‎‏آیا همۀ وجه آن را می توان به یک شخص داد یا حتماً باید بین ده نفر قسمت نمود؟‏

‏‏بسمه تعالی، اطعام ده مسکین، کفایت از کفاره می کند و باید به ده نفر اطعام شود و به یک نفر‏‎ ‎‏کافی نیست و حد اطعام، این است که آن ها را سیر کند و می تواند به جای اطعام، به هر فقیر یک‏‎ ‎‏مد طعام ـ که تقریباً ده سیر است ـ بدهد.‏

‏
‏‎

‎‏3. در مورد کفارۀ روزه، آیا باید ده سیر طعام را به صورت غذا، کفاره داد یا وجه آن را نیز می توان‏‎ ‎‏پرداخت نمود؟ و آیا اگر فردی پنج روز کفارۀ روزه بدهکار باشد، همۀ آن را می تواند به یک شخص‏‎ ‎‏بدهد؟‏

‏‏بسمه تعالی، دادن وجه کفایت نمی کند و کفارۀ روزه، اگر کفارۀ تأخیر باشد، می تواند همه را به‏‎ ‎‏یک نفر بدهد؛ و اگر کفارۀ افطار عمدی باشد، باید برای هر روز، شصت مسکین را اطعام کند یا‏‎ ‎‏به هر یک از آن ها یک مد طعام بدهد؛ و می تواند کفارۀ چند روز را به همان شصت نفر بدهد.‏

‏‏4. آیا غسل نفاس بانوان پس از زایمان در روز دهم وضع حمل می باشد؟ و آیا غسل دیگری هم به‏‎ ‎‏عهدۀ او می باشد؟ مثلاً در روز هفتم غسل حیض هم دارد؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر خون تا ده روز ادامه داشته و قطع شود، بعد از قطع خون باید غسل نفاس کند‏‎ ‎‏و غسل دیگری قبل از آن نیست.‏

‏‏5. آیا خانمی که کارمند است ولی حقوقش را خرج مخارج زندگی می نماید و پس اندازی ندارد، آیا‏‎ ‎‏چون نفقه به عهدۀ همسرش می باشد و او موظف به خرج کردن برای زندگی نبوده است، به صرف‏‎ ‎‏این که کارمند است بر او حج واجب می شود؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر شوهر نفقه او را می پردازد و زن به مقداری دارد که به مکه برود و برگردد،‏‎ ‎‏مستطیع می شود.‏

‏‏6. کارمندی که هر ماه مقداری پول در بانک می گذارد، حتی اگر یادداشت نماید که هر ماه چقدر در‏‎ ‎‏بانک گذاشته است، باز هم سر سال نمی تواند خمس آن را حساب نماید ـ چون در طی سال مقدار‏‎ ‎‏پولی را که برداشت می نماید مشخص نیست که متعلّق به کدام ماه بوده است تا از خمس آن مقدار پول‏‎ ‎‏معاف شود اگر سر سال هر چقدر پول که پس انداز کرده است خمس آن را حساب نماید، پول ها در‏‎ ‎‏زمان های مختلفی پس انداز شده و تاریخ تعلّق گرفتن خمس به آن ها متفاوت است پس چگونه باید‏‎ ‎‏خمس آن را حساب نماید؟‏

‏‏بسمه تعالی، از وقتی اولین حقوق به حساب او ریخته شده را اول سال قرار دهد و آخر آن‏‎ ‎‏سال، خمس تمام پس انداز بین این سال را بپردازد.‏

‏‏[سؤال 3790]‏‏ ‏ ‏ 1877‏

‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏سلام علیکم، با سلام و دعا به رهبر شیعیان جهان و ولی امر مسلمین، خواهشمند‏‎ ‎‏است به سؤالات شرعی زیر پاسخ فرمایید:‏

‏
‏‎

‎‏1. در رساله آمده است که زکات، بر سکۀ مسکوکی تعلق می گیرد که معاملۀ با آن،‏‎ ‎‏رواج داشته باشد. منظور از «رواج» بودن، در مسأله مذکور چیست؟‏

‏‏بسمه تعالی، منظور این است که در زمانی با این سکه، معامله می شده‏‎ ‎‏است.‏

‏‏2. آیا خمس، بر وسایلی که دختر برای زندگی آینده اش (جهیزیه) تهیه می کند، تعلق می گیرد یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر مورد نیاز او است و باید آن را به تدریج تهیه کند، خمس ندارد.‏

‏‏3. مسأله فوق، در رابطه با پسر چه حکمی دارد؟‏

‏‏بسمه تعالی، حکم مسأله قبل را دارد و اگر تهیه کردن بر او لازم نیست، خمس دارد.‏

‏‏4. پولی را از بانک به عنوان وام گرفته ام که بانک، 12% بهره می گیرد و نمی دانم که این 12%، بهره است‏‎ ‎‏یا دستمزد. مسألۀ فوق چه صورت دارد و وظیفه شرعی ما در حال حاضر چیست؟‏

‏‏بسمه تعالی، به کیفیت مرقوم، بهره است و ربا، و حرام است.‏

‏‏[سؤال 3791]‏‏ ‏ ‏ ‏‏----> 647‏

‏‏8. آیا زکات به سکه های طلایی که به عنوان هدیه به شخصی داده اند تعلّق‏‎ ‎‏می گیرد؟ و در صورت تعلّق گرفتن، به چه کسی باید داد؟ مثلاً می شود به حساب‏‎ ‎‏جبهه جنگ و یا دولت واریز کرد؟ آیا زکات سال های گذشته را نیز باید داد یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر شرایط وجوب زکات در آن جمع باشد و به حد نصاب‏‎ ‎‏برسد، زکات دارد و برای هر سال جداگانه زکات دارد و صرف آن برای‏‎ ‎‏جبهه مانع ندارد.‏

‏‎ ‎

‏‎

‎