جسم تعلیمی
نحوۀ وجود جسم تعلیمی از دیدگاه امام خمینی (س)
جسم تعلیمی همان قابلیت سه بُعد طول، عرض و ارتفاع است که از مقوله کمّ به شمار می رود؛ از این رو امام خمینی (س) جسم تعلیمی را کمیت ساری در جهات سه گانه (طول عرض و عمق) می داند.(۱) ایشان همسو با حکما برای جسم تعلیمی اقوالی را برمی شمارد: ۱- کم متصلی است که دارای ابعاد ثلاثه است و اتصال آن غیر از اتصال جوهر ممتد است و در جسم دو متصل بالذات، یکی جوهر و یکی عرض می باشد و هر دو در وضع متحد هستند. ۲- جسم تعلیمی متصل بالذات است و صورت جسمیه به تبعیت اتصال جسم تعلیمی، متصل بالعرض است. ۳- جسمی تعلیمی همان مجموع طول، عرض و عمق است. ۴- جسم تعلیمی صورت جوهری با تعین امتداد جسمی است، اما این اتصال به واسطه امری خارج از آن نیست، بلکه به سبب اشتمال آن بر صورت جسمیه است؛ یعنی همان صورت جسمیه با تعین و تحدد امتداد جسم تعلیمی خواهد بود.(۲) امام خمینی (س) از این چهار قول درباره جسم تعلیمی سه قول اول را رد می کند و قول چهارم را قول مختار محققان می داند.(۳) امام خمینی (س) فرق جسم طبیعی با جسم تعلیمی را به ابهام (اطلاق) و تعین می داند؛ یعنی مقادیر در جسم طبیعی به صورت ابهام و در جسم تعلیمی به صورت تعین است.(۴)
(۱) خمینی، روح الله، تقریرات فلسفه امام خمینی (س)، ج۱، ص۳۶۷، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۵/ کمیّت ساریه
(۲) خمینی، روح الله، تقریرات فلسفه امام خمینی (س)، ج۲، ص۴۵۳-۴۵۲، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۵/ صدر المتألهین
(۳) خمینی، روح الله، تقریرات فلسفه امام خمینی (س)، ج۲، ص۴۵۳، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۵/ قول مختار
(۴) خمینی، روح الله، تقریرات فلسفه امام خمینی (س)، ج۲، ص۴۹۵، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۵/ ابهام و تعیین؛ خمینی، روح الله، دانشنامه امام خمینی (س)، ج۴، ص۸۶، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۴۰۰.
.
انتهای پیام /*