با توجه به جایگاه و اهمیّت آثار امام در زمینه قرآن، در قدم اوّل مجموعه آثار ایشان را در تفسیر «سوره حمد» چنانکه اشاره شد، در این رساله گرد آورده ایم؛ و همچنین به این دلیل که آنچه تاکنون به عنوان تفسیر حمد از حضرت امام انتشار یافته و شهرت گرفته است، فقط دروس تفسیری ایشان است که در سال 1358 افاضه فرموده اند، و این دروس فقط بحث بسم الله الرحمن الرحیم و الحمد را آن هم نه به کمال در بردارد؛ لذا بسیاری از افراد گمان کرده اند که تمامی اثر امام در پیرامون «سوره حمد» به همین اندازه است. کتاب حاضر در جهت اصلاح چنین برداشتی، در چهار بخش تنظیم یافته است تا مجموعه کاملی از آثار امام در پیرامون حمد در اختیار جویندگان معارف قرآنی قرار گرفته باشد.
یک وقتی است که انسان می گوید من می خواهم ایمان خودم را حفظ کنم، واجبات و محرمات را رعایت کنم، یک وقت می گوید، من به عنوان یک مسلمان و مؤمن به دنبال این هستم که مقصود خدای تبارک و تعالی از خلقت آسمان ها و زمین و ارسال رسل و انزال کتب و این ها همه محقق بشود. و می شود من چنین روزی را ببینم؟ اگر انسان این فکر را بکند، این انتظار، انسان را آرام نمی گذارد. انتظاری را که امام خمینی(س) می فرمودند، همین گونه انتظار است و نه انتظاری که انسان را منزوی کند، انتظاری که انسان را بی اطلاع از آن چه که دارد علیه دین واقع می شود قرار دهد.
میان اخلاق و فطرت رابطه ای دوسویه برقرار است. هم اخلاق در فطرت مؤثر می باشد و هم فطرت در اخلاق. ولی همۀ این رابطه ها را نمی توان در مقولۀ هماهنگی فطرت و اخلاق جای داد. در این جا به بررسی آن دسته از روابط میان فطرت و اخلاق می پردازیم که حاکی از هماهنگی میان این دو است و در مورد سایر رابطه ها به ذکر نام و توضیح مختصر آن ها اکتفا می کنیم.
به طور کلی، می توان انواع روابط میان اخلاق و فطرت را در چهار مقولۀ: رابطۀ هستی شناختی، رابطۀ معرفت شناختی و منطقی، رابطۀ ارزش شناختی و رابطۀ انطباق و سازگاری قرار داد.
یکی از مهم ترین علل توصیه به محبت و مهربانی در اسلام این است که هدف اسلام تربیت است. اسلام بنابر دل سوزی و محبتی که نسبت به بشر دارد، می خواهد او را تربیت کند تا به کمال لایق خود برسد و اساس دستورات تربیتی اسلام بر فطرت استوار است و فطرت انسانی با رحمت و رأفت سازگارتر است تا با خشونت و غلظت، ملایمت مؤثرتر است: در مسائل، ملایمت و جهت رحمت بیش تر از جهت خشونت تأثیر می کند.
از منظر امام (س) موارد ذیل از معروفها می باشند: اخلاص در کارها و اتکال به خدا، ایجاد محیط محبت، پیاده کردن محتوای اسلام، تزکیه و تهذیب نفس، خدمت به اسلام و محرومان و مردم، اعتماد به نفس، اشاعۀ معنویت واقامۀ عدالت، تربیت صحیح و دینی فرزندان، انتقاد و انتقاد پذیری، پرهیز از حبّ نفس، حفظ اسلام و تعهّد به آن، رعایت نظم در کارها، حفظ وحدت و پرهیز از اختلافات، توجه به فرهنگ خودی و اسلامی، پاسخ گویی به شبهات.
پسرم! دعاها و مناجات هایی که از ائمه معصومین- علیهم السلام- به ما رسیده است بزرگ ترین راهنماهای آشنایی با او- جلّ و علا- است و والاترین راهگشای عبودیّت و رابطه بین حق و خلق است و مشتمل بر معارف الهی و وسیله انس با او است و ره آورد خاندان وحی است و نمونه ای از حال اصحاب قلوب و ارباب سلوک است. وسوسه های بی خبران تو را از تمسّک به آنها، و اگر توانی از انس با آنها، غافل نکند.
رهبر بصیر انقلاب اسلامی، تز جدایی دین از سیاست را یک تز استعماری معرفی می کردند و در مناسبت های مختلف و تقریباً از ابتدای نهضت تا نگارش وصیت نامه، به ابطال، انکار و تحلیل این شعار استکباری ـ استعماری می پرداختند. ایشان در تحلیلی زیبا، ساده و در عین حال عمیق بیان می دارند که استعمارگران با ورود خویش به سرزمین های اسلامی، کارشناسهایی را آوردند که وجب به وجب زمین های ما و حتی بیابانهای ما را مورد مطالعه قرار دادند و تمام منابع زیرزمینی و روزمینی ما را با نقشه برداری های مفصل، معین کردند. همچنین آنها در فرهنگ و آداب و رسوم ما تحقیق کردند و به این نتیجه رسیدند که مانع مهم در استثمار ملت های اسلامی، خصوصاً ملت ایران، دینداری و تعهد به اسلام است.
یکی از بزرگترین خدمات امام (س) تلاشهای زیادی است که در جهت حل اختلافات بین مسلمانان بویژه بین اهل تسنن و شیعه انجام داده اند. ایشان این اختلافات را برگرفته از نیرنگها و دسیسه های دشمنان اسلامی و توطئه گران بین المللی در جوامع اسلامی می دانند. بنابراین مسلمانان باید برای وحدت امت اسلام، اختلافات را کنار گذارند؛ و این همبستگی و وحدت روزی محقق می شود و آن روز است که مصایب کشورهای اسلامی به پایان می رسد؛ و دست دشمنان قطع گردیده و آنان که برای تفرقه و گسستگی بین مسلمانان تلاش می کنند، ناامید و شکست خورده خواهند شد.
امام در روزگاری که برخی در شنیدن صدای رادیو و مشاهده تلویزیون تردید داشتند و نظر و فتوای احتیاطی صادر می کردند، از این فرصت ارتباطی و اطلاع رسانی کاملاً بهره مند بود، تا جایی که رادیو را باید جزء یکی از لوازم شخصی ایشان به حساب آورد. بارها دیدیم که حضرت امام به تحلیل و نقد و بررسی رادیوهای بیگانه می پرداخت. این دلیل و براهنی آشکار بر بهره مندی ایشان از فرصت کم نظیر امواج رادیویی بود.
بدان که از برای نماز غیر از این صورتْ معنایی است و غیر از این ظاهر باطنی است؛ و چنانچه ظاهر را آدابی است که مراعات ننمودن آنها یا موجب بطلان نماز صوری یا نقصان آن گردد، همینطور از برای باطن آدابی است قلبیّۀ باطنیه که با مراعات ننمودن آنها نماز معنوی را بطلان یا نقصان دست دهد؛ چنانچه با مراعات آنها نماز دارای روح ملکوتی شود.
هجرت تاریخی امام از مدینه به مرو، استقبال گستره شیعیان و هواداران اهل بیت در مسیر حرکت کاروان آن حضرت و انتشار حدیث سلسلة الذهب و اقدام به برگزاری نماز عید فطر و برگزاری جلسات مناظره با علمای اهل کتاب از این دوره زندگی امام در تاریخ به یادگار مانده است. حضرت رضا علیه السلام درباره صفات مؤمن چنین فرموده اند: مؤمن مؤمن نیست مگر اینکه در او سه خصلت باشد. روشی از پروردگارش و روشی از پیغمبرش و روشی از امامش. روش پروردگارش راز پوشی و روش پیغمبرش مدارا با مردم و روش امامش شکیبایی در هنگامه سختی ها و گرفتاری ها است.
از میان مجموعه ابعاد شخصیتی حضرت امام(س)، یکی از برجسته ترین وجوهی که ایشان را از سایر عالمان و متفکران جهان اسلام ممتاز می کند نگرشی است که به تاریخ داشته و برداشتی است که از حیات و قیام انبیا و اولیای معصوم دارند. در این میان کتاب "سیره معصومین در اندیشه امام خمینی" از مجموعه هایی است که به معرفی دیدگاه ها، بیانات و پیام های حضرت امام در ارتباط با ائمه اطهار (ع) می پردازد.
رسول اکرم (ص)، معلم دلسوزی است که خداوند برای هدایت انسانها فرستاده است و رحمت و مهرورزی و محبت، جزو خصیصه ذاتی این معلم بزرگ الهی است. پیام آور وحی الهی و رهبر و مقتدای خلق عالم، افزون بر بیان و سفارش به رحمت و مهر، در عمل نیز مظهر رحمانیت و رحیمیت و اهل مدارا بوده اند.
امریکا در تمام امور ایران دخالت دارد! ویلیام سولیوان در کتاب مأموریت در ایران، ص 28 می نویسد: سفارت امریکا در تهران، فعالیت وسیع و پردامنه ای داشت. تعداد کارکنان سفارت، به اضافۀ مأمورینی که در قسمت نظامی کار می کردند، بالغ بر 2000 نفر می شدند که با اعضای خانواده شان به 5000 نفر می رسیدند. تعداد ایرانیان وابسته به سفارت هم به دو هزار نفر بالغ می شدند و نظارت مستمر بر کار همۀ آنها کار ساده ای نبود. فعالیت این پرسنل وسیع، رشته های متنوع و گوناگونی را شامل می شد... علاوه بر اینها گروهی از مأمورین جاسوسی هم که بیشتر با ایرانیها در ارتباط بودند، در میان پرسنل ما دیده می شدند.
در دهه های پایانی قرن بیستم، یعنی در سال 1979 میلادی، شکل گیری انقلاب اسلامی با ویژگیهای منحصر به فرد خود، تعریف جدیدی از انسان، جامعه و جهان ارائه داد. انسان دو بعدی، با اعتماد و تکیه بر جنبه های معنوی خود و با تأکید بر حکومت سیاسی مبتنی بر دین و با مد نظر قرار دادن ارزشهای اخلاقی و عرفانی، در آخرین انقلاب میلیونی چنان نقشی را ایفا کرد که به لحاظ دارا بودن خصوصیات بارز، از نهضتها و انقلابهای دیگر متمایز است.