پرتال امام خمینی: مصاحبه ۳۶ / محمدحسین رجبی:

دکتر محمدحسین رجبی دوانی فرزند مرحوم استاد علی دوانی، مورخ و پژوهشگر تاریخ اسلام است . ایشان همچنین معاون پژوهشی دانشکده علوم اجتماعی و فرهنگی و استادیار تاریخ اسلام دانشگاه امام حسین علیه السلام است. در مصاحبه با ایشان به تاثیر استقلال ملی در تامین امنیتی ملی و لوازم استقلال ملی مطرح شده که از نظر می گذرد:

لطفا درباره استقلال و جایگاه آن در اندیشه حضرت امام خمینی(ره)، و در ابتدا استقلال را برای ما تعریف بفرمایید.

استقلال یعنی اینکه هر ملت در چارچوب جغرافیای سیاسی خود بدون هرگونه فشار سیاسی، نظامی و روانی خارجی، به طور مستقیم و غیرمستقیم، حق تعیین نوع نظام و حاکمیت بر سرنوشت خویش را در امور کلی و جزئی مربوط به خود داشته باشد.

 آیا مفهوم استقلال در دنیای امروز با استقلال در ۴۰ سال پیشش تفاوت پیدا کرده است؟

این امر بستگی به آن دارد که هر ملت یا جامعه و یا نمایندگانشان چه تعریفی از استقلال داشته باشند. برخی از کشورها چه در این ۴۰ سال و چه پیش از آن، به ویژه در دوران جنگ سرد و حتی پیش از آن، استقلال سیاسی خود را در حمایت و قیمومیت یک قدرت بزرگ جهانی می دانستند و یا وابستگی به یکی از اردوگاه های نظام سرمایه داری یا کمونیستی؛ اما در فرهنگ سیاسی ملت ما و نظام جمهوری اسلامی، استقلال به همان معنایی است که عرض کردم.

 به نظر شما اگر حضرت امام در قید حیات بودند، آیا باز هم نظرشان بر استقلال اقتصادی و خودکفایی بود؟

قطعاً چنین بود. این فرمایش ایشان یک تاکتیک و یا سیاست مقطعی نبود بلکه یک راهبرد بود. البته استقلال اقتصادی از منظر ایشان به معنی بستن درهای کشور بر روی دیگر کشورها و نداشتن رابطه اقتصادی با دیگر کشورها نبود. همچنین بدان معنی نبود که کشور می بایست همه مایحتاج کشاورزی و صنعتی خود را در داخل کشور تأمین نماید، بلکه به آن معنی بود که کشور می بایست در آن بخش از کالاهای استراتژیک و حیاتی کشاورزی و صنعتی (نظامی و غیرنظامی) که در انحصار ابرقدرت ها است و ممکن است به عنوان ابزار فشار سیاسی و اقتصادی از آن ها استفاده نمایند، به تدریج به خودکفایی برسد. مثال روشن آن امروزه بنزین است؛ چنان که چند سال گذشته با تحریم مواجه شدیم.

 تأثیر استقلال ملی در تأمین امنیت ملی چگونه است؟

امنیت ملی از دو طریق به خطر می افتد. گاه با هجوم نظامی، سیاسی، تبلیغاتی و رسانه ای خارجی؛ و گاه با آشوب ها و شورش های داخلی و با هدف براندازی نظام حاکم. البته غالباً از جنگ جهانی دوم بدین سو، تهاجمات خارجی با زمینه های داخلی همراه بوده و به عبارت دیگر، آشوب های داخلی پیش زمینه و مقدمه و هموار کننده هجوم خارجی بوده است. هر اندازه حاکمیت ملی یک کشور مبتنی بر مشارکت آگاهانه و آزادانه مردمی برخوردار باشد، زمینه امنیت ملی آن بالاتر می رود و پیوند میان مردم و حاکمیت، بیشتر و مستحکم تر می شود و آن کشور از استقلال ملی باثبات تری برخوردار خواهد بود و آشوب های داخلی و تهاجمات خارجی را مردم دفع خواهند کرد. عکس آن نیز درست است و تجربیات تاریخی گذشته و صد سال اخیر هم آن را تأیید می کند که موجب اطاله کلام است.

 لوازم استقلال ملی از حیث داخلی و خارجی را بیان بفرمایید.

لوازم استقلال ملی را در پاسخ پرسش قبلی برشمردم؛ اما باید این را اضافه کنم که در زمانه ما که ابرقدرت ها بدون هیچ گونه بهانه ای استقلال ملت ها را نادیده گرفته و به بهانه های واهی به آن ها تجاوز نظامی گسترده ای می نمایند، لازم است که ملت ها و دولت های ملی از نظر نظامی کاملاً مجهز و آماده باشند تا مورد هجوم ابرقدرت ها یا قدرت های محلی وابسته و مزدور واقع نشوند و یا بتوانند که از خود دفاع نمایند. هجوم اتحاد شوروی به چکسلواکی و افغانستان و نیز هجوم آمریکا به ویتنام، عراق و سوریه و عربستان سعودی به یمن از نمونه های بارز آن است. ولی  تعریف استقلال از منظر خارجی نزد ملت ها و به ویژه ملل جهان سوم و قدرت های استعمارگر متفاوت است و گاه در مقابل هم قرار دارند. از نظر مردم هر کشور و ملت های آزاده جهان، استقلال به همان معنایی است که ذکر کردم، اما اگر منظور از منظر خارجی، دولت های قدرتمند غربی است، استقلال ملت ها و دولت ها، به ویژه کشورهای ضعیف بی معناست. از نظر آن ها کشورهایی که ثروت و منابع خود را به رایگان در اختیارشان قرار دهد، از چتر حمایتی آنان برخوردارند و استقلال ظاهری شان محفوظ است.

 استقلال ملی با آزادی های مدنی و استفاده از همه ظرفیت های سیاسی، فرهنگی و اقتصادی چه رابطه ای دارد؟

آن ها لازم و ملزوم یکدیگرند و هر اندازه که آزادی های مدنی در جامعه ای بیشتر باشد از استقلال ملی باثبات تری برخوردار است.

 شاخصه های اساسی استقلال ملی در اندیشه حضرت امام (ره) کدام است؟

 شاخصه های اصلی استقلال ملی از این قرار است:

 یک:بازگشت به فرهنگ ملی اصیل و دینی (در میان مسلمانان)

دو: زدودن فرهنگ ملی از فرهنگ غربی (غرب زدگی)

سه: خودباوری و تلاش در جهت بی نیازی و عدم وابستگی سیاسی، اقتصادی و نظامی به ابرقدرت های استعمارگر

چهار: اتکا به ظرفیت ها و توانمندی های ملی به ویژه جوانان

آیا در طول این چهار دهه توانسته ایم به این فراز از دیدگاه های حضرت امام جامه عمل بپوشیم و اساساً ایران توانسته است در سطح جهانی داعیه دار تعریف نوینی از استقلال ملی در جامعه بر اساس نیازهای زمان خود باشد؟

در بخش هایی از مدیریت کشور که مسئولان ارشد به ایده اتکا به خود باور داشتند جمهوری اسلامی توانست به پیشرفت های چشمگیری دست یابد و آن شعارها را محقق سازد. با وجود دیدگاه های متفاوتی که در دولت های گذشته در زمینه توسعه کشور بوده در مجموع می توان گفت که ایران اسلامی علیرغم همه فشارها و تحریم های سیاسی و اقتصادی توانسته است که به شعار راهبردی خود که همان نه شرقی و نه غربی است جامه عمل بپوشاند که حتی دشمنان خارجی انقلاب نیز بدان معترف اند.

. انتهای پیام /*