اصغر میرشکاری: نهم ذی الحجه که در تقویم کشور ما روز عرفه و روز نیایش نام‌گذاری شده است، شامل مرحله‌ای از اعمال حج تمتع و وقوف در سرزمین عرفات است. معمول این سال‌های حجاج ایرانی برگزاری مراسم سیاسی برائت از مشرکین در صبح و مراسم معنوی قرائت دعای عرفه در بعد از ظهر این روز است که جاذبه معنوی آن علاوه بر زوار ایرانی، حجاج دیگر کشورهای اسلامی را هم به خود جذب می کند. مطابق آن چه نقل شده است، دعای گرانقدر« عرفه»، مناجاتی است که حضرت ابا عبد اللَّه الحسین( ع) در بعد از ظهر روز عرفه، در زیر آسمان در صحرای عرفات در حالی که مانند باران اشک می ریختند قرائت کردند. این دعا بیانگر راز و نیاز عاشقانه سرور آزادگان و سالار شهیدان با محبوب و معبود خود خالق یکتاست و شامل مفاهیم بس بلند و عمیق است. امام خمینی(س) با نگاه خاص خویش به جایگاه حضرات معصومین و درک و دریافت آن بزرگواران در بندگی، بر خلاف پندار عوامانه و یا عوام پسندانه نکته های نغزی و دلنشینی را عرضه می دارند و عملا خالصانه ترین روش و مؤدبانه ترین آداب را هم لحاظ می کردند، تا آنجا که یکی از شاگردان ایشان نقل می کنند:"ایشان با وجود سن زیاد دعای عرفه را که قرائت آن زمان زیادی طول می کشید، ایستاده و رو به قبله می خواندند" (برداشتهائی از سیره امام خمینی،ج3،چاپ اول،ص23). ایشان در باره این ادعیه از جمله مناجات شعبانیه و دعای عرفه می فرمایند در این دعاها:
«، مسائل بسیار هست، معارف بسیار هست و ادب اینکه انسان چه جور باید با خدای تبارک و تعالی مناجات کند. ما غافلیم از این معانی که وضع چی است. شاید بعضی از جُهّال ما هم این طور اعتقاد دارند که این ادعیه وارد شده و این چیزهایی که از ائمه وارد شده است اینها تشریفات است. می خواهند ما را یاد بدهند و حال اینکه مسأله این نیست، مسأله این است که در مقابل خدا ایستادند آنها، آنها می دانند که در مقابل چه عظمتی ایستادند، آنها معرفت دارند به خدای تبارک و تعالی و می دانند چه کنند و مناجات شعبانیه از مناجاتهایی است که اگر یک نفر انسان دلسوخته، یک عارف دلسوخته- نه از این عارفهای لفظی- بخواهد این را شرح کند و شرح کند از برای دیگران، بسیار ارزشمند است و محتاج به شرح است، چنانچه همه ادعیه ائمه- علیهم السلام. شما- در مناجات حضرت- در دعای عرفه حضرت سید الشهدا ملاحظه می کنید که چه مسائلی در آن هست و ما ازش غافل هستیم» (صحیفه امام، ج21، ص: 2 )
در اندیشه و عقیده امام خمینی(س) این ادعیه برگرفته از ناب ترین منبع وحی و معدن معارف یعنی قرآن کریم و خود یکی از بهترین دستمایه ها برای آشنا کردن با معارف الهی است :
« آن قدر معارف در ادعیه هست [که احصا نمی توان کرد.] لسان قرآن است ادعیه، شارح قرآن هستند [ائمه ما] راجع به آن مسائلی که دیگران دستشان به آن نمی رسد. مردم را نباید جدا کرد از دعا، نباید گفت: حالا که ما قرآن را می خواهیم بخوانیم، پس دعا را نباید خواند! خیر، مردم باید با دعا انس پیدا کنند، با خدا.» (تفسیر سوره حمد، ص189).
و نیز می فرمایند:
«ما باید مردم را با توحید آشنا کنیم، علمای اعلام باید مردم را با توحید آشنا کنند، با معارف الهی آشنا کنند. «أَ لغیرک مِنَ الظُهُور ما لَیسَ لَک» [« آیا برای غیر تو از ظهور و آشکاری چیزی هست که برای تو نباشد؟»]؛ دعای عرفه حضرت سید الشهدا- سلام اللَّه علیه- «متی غِبْت حتی تحتاج الی دلیل یدل الیک» [« کی غایب شدهای تا نیاز به ظهور و آشکاری داشته باشی »] چه. قرآن هم همین است، هر کدام یک زبانی دارد. قرآن نازل شده تا اینجا رسیده است و ادعیه ائمه ما- علیهم السلام- به حسب تعبیر بعض مشایخ « مرحوم میرزا محمد علی شاه آبادی استاد بزرگوار حضرت امام» «قرآن صاعد» است و هر چه مسائل بخواهید، در ادعیه هست. زبان ادعیه با زبان عادی ای که احکام می خواهند بگویند دوتاست. زبان ادعیه با زبان فلسفه هم دوتاست، با زبان عرفان علمی هم دوتاست، یک زبان دیگری است ما فوق اینها، منتها زبان فهم می خواهد، باید کسانی که آن زبان را می فهمند توجه کنند.»( صحیفه امام، ج19، ص:355)
در این باب مطالبی بسیار نغز و ارزنده و به فراوانی در آثار حضرت امام موجود است که ان شاء الله در فرصت مناسب خواهد آمد و فقط در این جا فرازی از وصیت نامه سیاسی الهی حضرت امام را اضافه می نماید:
«ما مفتخریم که ادعیه حیاتبخش که او را «قرآن صاعد می خوانند از ائمه معصومین ما است. ما به «مناجات شعبانیه» امامان و «دعای عرفات» حسین بن علی- علیهما السلام- و «صحیفه سجادیه» این زبور آل محمد و «صحیفه فاطمیه» که کتاب الهام شده از جانب خداوند تعالی به زهرای مرضیه است [و] از ما است. [مفتخریم] » (صحیفه امام، ج21، ص: 396و397 ) والسلام.
منبع: جماران
.
انتهای پیام /*