امام خمینی در دیداری که روز هشتم مرداد 1364 با اعضای شورای عالی قضایی، کارکنان قوه قضاییه و وزیر امور خارجه و نمایندگان جمهوری اسلامی در کشورهای اروپایی و امریکایی  داشتند، از اهتمام حوزه های علمیه به امور قضا سخن گفتند. ایشان با تاکید بر اجرای حدود بر میزان احکام اسلام بیان داشتند که «مسئله قضا یک مسئله بسیار مهمی است که اگر انسان در آن قصور بکند، تقصیر بکند، ضرر وارد می شود. اگر تقصیر باشد، پیش خدای تبارک  و تعالی مسئول است و اگر چنانچه زیاده روی بکند، این هم همین طور. میزان، احکام اسلام است. در اجرای حدود، نباید از آن حدودی که حق تعالی فرموده است، پایینتر عمل بشود و نباید زیادتر.»

بخش هایی از سخنان حضرت امام را در ادامه می خوانید:

آنچه که من در این محضر محترم باید عرض کنم، یک مطلب راجع به قوه قضاییه... مطلبی که راجع به قضاوت عرض می کنم، یک صحبت راجع به این است که باید پرسنل این قوه تقویت بشود و این یک جهتش به عهده حوزه های علمیه سرتاسر کشور است و خصوصاً حوزه علمیه قم. مسئله قضا یک مسئله مهمی است که سر و کارش با همه حیثیت کشور است و مسلمانان است. و آن قدری که اسلام درباره قضا سفارش کرده است، شاید کمتر در چیزهای دیگر سفارش کرده باشد. بنا بر این، یک تکلیف است بر همه کسانی که می توانند قضاوت کنند و در حوزه ها معطل مانده اند. خیلی اشخاص هستند که اگر توجه به این مسأله داشته باشند که یک تکلیفی است، بر همه هست تا آن جایی که به مقدار کفایت تحقق پیدا بکند، و الّا واجبات کفاییه هم بر همه آحاد واجب است. وقتی وجوب برداشته می شود که به مقدار کفایت، این عمل تحقق پیدا کرده باشد. بنا بر این، به عهده همه حوزه های علمیه سرتاسری است که در این امر اهتمام کنند؛ افرادی که در آن جا قدرت این معنا را دارند که قضاوت کنند، بیایند مشغول کار بشوند. این یک خدمتی به اسلام است، یک خدمتی به کشور است و یک تکلیفی است که خدای تبارک و تعالی بر همه کرده است و امیدوارم که این کار را انجام بدهند.

مضر بودن علم بدون عمل

و امیدوارم که دانشجویانی که برای این خدمت مشغول هستند، هم در رشته قضاوت و هم در تهذیب اخلاق، مهم این است که [در] این دو جناح، هر دو، هم علم و هم عمل باشد. علم بدون عمل، مفید که نیست، بلکه مضر است. شاید بسیاری از مصیبت هایی که بر بشر واقع شده باشد، از علم واقع شده است. تمام این خرابی هایی که الآن در دنیا به وجود آمده است، اینها برای این است که علمی بوده است که توأم با تهذیب نبوده است؛ علم را دارند، لکن مهذب نیستند. شما اگر بخواهید خدمت بکنید به اسلام، خدمت بکنید به کشور خودتان، استقلال کشور خودتان را حفظ کنید، وابسته به هیچ جا نباشید، باید هم رشته علم را تقویت کنید وهم تهذیب اخلاق را و هم عمل را.

و من امیدوارم که همین طور باشد و شماها موفق بشوید به این که این تکلیف بزرگ را به طور شایسته به اتمام برسانید.
اجرای حدود بر میزان احکام اسلام

و به قوه قضاییه عرض می کنم که مسئله قضا یک مسئله بسیار مهمی است که اگر انسان در آن قصور بکند، تقصیر بکند، ضرر وارد می شود. اگر تقصیر باشد، پیش خدای تبارک  و تعالی مسئول است و اگر چنانچه زیاده روی بکند، این هم همین طور. میزان، احکام اسلام است. در اجرای حدود، نباید از آن حدودی که حق تعالی فرموده است، پایینتر عمل بشود و نباید زیادتر. حتی آن کسی را که الآن محکوم به قتل شده است و دارند می برندش در جایی که او را بکشند، هیچ کس حق ندارد حتی یک کلمه درشت به او بگوید؛ اجرای حکم خداست. اگر کسی یک سیلی به او زد، او حق دارد در همان جا، یک سیلی برگرداند و باید هم دیگران کمک کنند تا او قصاص بکند. اگر یک درشتی کرد، آن کسی که درشتی کرده است تعزیر لازم دارد، باید قوه قضاییه تعزیر کند او را.

از آن طرف هم اگر کسی تقصیر بکند در این، یک کسی که مستحق هفتاد- مثلًا- شلاق است، شصت تا بزند، این هم تقصیری است که در حکم خدا شده است و خیال نکند که این یک رحمتی است، بلکه این یک امری است که معصیت خداست. اجرای حدود به آن طوری که خدای تبارک و تعالی فرموده است، باید بشود. این که انسان ترحم کند به یک کسی که باید حد به او جاری بشود، حد را جاری نکند یا کم جاری کند، این عصیان است، بلکه به خود آن آدم هم لطمه وارد می شود، به خود ملت هم لطمه وارد می شود. این حدود همان طوری که تربیت می کند اشخاص را، ملت را هم می رساند به جایی که این طور فسادها در او کم بشود. اگر چنانچه یک حدی جاری بشود، این حدی که جاری می شود، هم تربیت می کند آن کسی [را] که حد خورده است و هم برای ملت خوب است؛ فی القصاصِ حیاة.

زنده وقتی هستیم که همه موازین الهیه را عمل بکنیم و وقتی می توانیم با قدرت های بزرگ مقابله کنیم و آسیب پذیر نباشیم که متعهد به اسلام، متعهد به احکام اسلام باشیم.

قضات وقتی می توانند قاضی باشند که در قضاوت، هم در جهت حکم و هم در جهت دستور به این که باید چه بشود، هیچ تقصیر و قصوری نکنند، نه غلو کنند، نه تقصیر بکنند.

بنا بر این، یکی از مهمات است که باید ملاحظه بشود و ان شاء اللَّه که ملاحظه می شود. و من  امیدوارم که همه موفق بشوید به این که کارها را مطابق این طوری که خدا گفته است، عمل بکنید و نه زیاده روی کنید، یک وقت- خدای نخواسته- تجاوز از حد بکنید که آن تقصیر است و نه ناقص عمل کنید؛ یعنی، این که خدا گفته است، شما زیادتر از رحمت خدا خیال کنید رحمت دارید که آن هم تقصیر است. آن چیزی که صراط مستقیم است، آنی است که بر روشی که خدای تبارک و تعالی فرموده است، به آن روش عمل بشود. همین طور پلیس قضایی باید توجه بکند که این پلیس اسلام است، این پلیس قوه قضاییه اسلام است. این پلیس باید روی موازین عمل بکند- خدای نخواسته- یک وقت قدرت دارد، تجاوز نکند. به همان طوری که دستور داده می شود و دستور مطابق با موازین شرعیه است، به همان طور باید ان شاء اللَّه، عمل بکنند.

(صحیفه امام، ج 19، ص:324 تا 330) 

. انتهای پیام /*