با زائران حرم
هجدهمین سالگرد رحلت امام خمینی همچون سالهای گذشته با استقبال و حضور بی نظیر مشتاقان امام در حرم مطهر آن حضرت برگزار شد. به همین مناسبت با بعضی از زائران مصاحبه کوتاهی انجام داده ایم که به علت کثرت مطالب این شماره، خلاصه ای از بعضی از مصاحبه های مزبور در پی می آید.
علی پژهان (فوق لیسانس جمعیت شناسی، 28 ساله از یاسوج):
امام خمینی یک شخصیت کاریزما در بین مسلمانان جهان بود
امام خمینی به خاطر ویژگی هایی که داشت توانست مشروعیت و مقبولیت لازم را در بین مسلمانان جهان به دست آورد و به عنوان یک شخصیت کاریزما در بین مسلمانان شناخته شود. این جوان 28 ساله افزود: امام خمینی از نظر علم و عمل، عرفان و تقوای علمی و عملی از بزرگترین شخصیت های جهان اسلام به شما می روند. امام درک بسیار بالایی از اندیشه های دینی داشتند و بر معارف تشیع تسلط کافی داشتند. وی درک بسیار مناسبی از زمان داشت و جامعه زمان خودش را به خوبی می شناخت. پژهان تصریح کرد: آینده نگری و عاقبت اندیشی در امور از ویژگیهای منحصر به فرد امام بود. امام همیشه سعی داشت که به مردم بیداری و آگاهی دهد. پژهان درخصوص نقش امام در شکل گیری انقلاب اسلامی گفت: امام خمینی نقش به سزایی در شکل گیری و تداوم انقلاب داشت. وی با بیانات و دلگرمی های خود رزمندگان را امیدوار می کردند تا در مقابل دشمن تلاش کنند. این جوان 28 ساله از مسئولین نظام خواست که بر اساس ایدئولوژی امام قدم بردارند و تفکر بسیجی را در جامعه گسترش دهند. وی افزود: در حال حاضر متأسفانه
برخی از مسئولین کشور از اندیشه های امام فاصله گرفته اند که این موضوع می تواند برای کشور و جامعه اسلامی سنگین تمام شود. پژهان گفت: به نظر من اسلام ناب را باید در اندیشه های امام جستجو کرد. اگر بپذیریم که حرکت امام در مسیر خدا و حکومت اسلامی بود آن وقت وظیفه ما برای فرهنگ سازی و ادامه دادن راه او بسیار سنگین می شود.
ویژگیهای امام
زهرا حسینی (سوم دبیرستان 16 ساله از شیراز):
صحبت کردن در مورد شخصیت امام خیلی راحت نیست چون امام را نمی توان در چند کلمه خلاصه کرد. به نظر من مهمترین ویژگی امام روح معنوی وی و انس با عالم روحانی بود که این ویژگی باعث شده بود اعتماد به نفس بالایی پیدا کند به گونه ای که توانست امپراطوریهایی نظیر انگلیس و آمریکا را که سلطه بی چون و چرایی بر جهان داشتند نادیده بگیرد و به آنها اهمیتی ندهد. حسینی در ادامه افزود: ویژگی مهم دیگر امام ساده زیستی وی بود. این ویژگی باعث شد که امام در بین مردم محبوبیت زیادی پیدا کند. امام فقط به فکر خدمت به مردم به خصوص قشر محروم جامعه بود نه به فکر پست و مقام. به نظر من لازم است که مسئولین حکومتی هم کمی از ساده زیستی امام درس عبرت بگیرند و کمی هم به فکر مردم باشند. این دانش آموز 16 ساله تصریح کرد: ما داشتن ایرانی مستقل و به دور از سلطه بیگانگان را مدیون امام خمینی هستیم چرا که وی با ویژگی هایی که داشت توانست حس مستقل زیستن را به مردم و جامعه ایران منتقل کند.
حسینی در مورد مشکلات موجود در حرم مطهر امام گفت: امکانات موجود در روزهای عادی کافی است ولی در روز 14 خرداد که زائران زیادی از تمام نقاط کشور و برخی کشورهای جهان در این مکان جمع می شوند کافی نیست. در روز 14 خرداد حتی آب کافی در اختیار زائرین قرار ندارد چه رسد به امکانات دیگر. به نظر من در روز 14 خرداد باید به گونه ای امکانات در اختیار زائران حرم امام قرار گیرد که آنها با خاطره ای خوش تهران را ترک کنند و حضور در حرم امام باعث رفع خستگی آنها شود نه اینکه بر خستگی آنها بیافزاید.
راه پیامبر اکرم(ص)
مجید سعادتی (دانشجوی کارشناسی ارشد ارتباطات، 27 ساله از تهران):
امام خمینی با تکیه بر ارزشها و فضایل، انقلاب بزرگی را بنیاد نهاد که از شجره طیبه خاندان عصمت و طهارت طراوت گرفته بود. امام برای رهایی مظلومان و محرومان کمر همت بست و توانست نوری در دل محرومان و مستضعفان جهان روشن کند.
این دانشجوی 27 ساله در ادامه اظهار داشت: امام خمینی راه مبارزه را در میان سختی ها و مصائب طاقت فرسا گشود و پیش رفت و صبورانه و پیامبرگونه ذهن و دل مردم را با واقعیت های تلخ و راه علاج آنها آشنا کرد. امام از دوران نوجوانی به تزکیه و تصفیه درون خود پرداخت. سحرخیزی از جمله ویژگی های وی بود. سعادتی درخصوص مشکلات جوانان این مرز و بوم گفت: در حال حاضر متأسفانه شاهد بیکاری جوانانی هستیم که در اوج جوانی قرار دارند و به خاطر فراهم نبودن شرایط مساعد برای ورود به بازار کار به راههای خلاف کشیده می شوند. به نظر من افزایش اراذل و اوباش در شهرها خصوصاً پایتخت نتیجه مستقیم بیکاری است. این
دانشجوی 27 ساله از مسئولین خواست که مقداری بیشتر به فکر جوانان این کشور باشند و از این نیروی جوان و فعال برای اعتلا و پیشرفت کشور بهترین استفاده را کنند.
مردمی بودن امام
عزت الله پوریان (دانشجوی رشته علوم ارتباطات اجتماعی، 30 ساله از آبادان):
مردمی بودن، زهد، خلوص در رفتار و اعمال، صداقت، آینده نگری و نظم در امور فردی و اجتماعی امام بر کسی پوشیده نبود. این دانشجوی 30، ساله اقتدار و شجاعت امام در تصمیم گیری های وی را بی نظیر دانست و گفت که امام همیشه به حق و حقیقت احترام می گذاشتند. این زائر حرم امام درخصوص مشکلات زائران در روز رحلت امام گفت: با توجه به حجم وسیع زائران در روز 14 خرداد، ساماندهی این خیل جمعیت کار بسیار سختی است ولی با این حال اگر در این روز وسایل ایاب و ذهاب بیشتری در اختیار زائران قرار گیرد بهتر خواهد بود. در کنار امکانات رفاهی بهتر است که مقداری به مسأله فرهنگی هم توجه کنیم و با ارائه آثار امام به صورت ارزان به زائران به شناخت و تلقی دقیق تر مردم از امام کمک کنیم.
پوریان در پاسخ به این سؤال که برای آشنایی جوانان و نوجوانان با امام چه کار باید کرد گفت: به نظر من در کتب درسی در همه مقاطع لازم است که مطالبی درخصوص امام آورده شود تا جوانان و نوجوانانی که امام را ندیده اند حداقل با منش و رفتارهای فردی و اجتماعی وی آشنا شوند. جدا از سیستم آموزشی متأسفانه تاکنون در مورد امام ما هنوز هیچ فیلمی ندیده ایم. از آنجا که صنعت سینما می تواند تأثیر شگرفی بر روی یک جامعه بگذارد بهتر است که در این زمینه بیشتر کار شود و امام را بهتر به همگان معرفی کنیم.
شناخت عرفانی
الهه حامد اشکی (دانشجوی رشته آمار، 22 ساله از تهران):
ظواهر دنیوی در اذهان امام خمینی هیچ جایگاهی نداشت
امام خمینی با طی طریق عرفان به چنان قدرتی دست یافت که تمام ظواهر، تمام ترسها و همه
قدرتها در مقابل ایشان دیگر هیچ ارزشی نداشت زیرا ایشان طعم واقعی لذت را چشیده بود. ایشان درک کرده بود که این دنیا تنها مسیری برای گذر می باشد و ما در این دنیا فقط توشه ای برای دنیای دیگر بر می داریم.
این دانشجوی 22 ساله در ادامه افزود: شاید به زبان آوردن اینکه این دنیا بی ارزش است خیلی آسان باشد ولی اینکه این موضوع را به صورت عمیق درک کنیم و در رفتارمان تأثیرگذار باشد خیلی سخت است. امام خمینی در این راه نمونه بودند. امام با این شناخت عرفانی از دنیا و دین، بدون هیچ ترس و واهمه ای در مقابل حکومت شاهنشاهی ایستادند. امام خمینی فردی بود که توانست بدون ترس در مقابل قدرت های استکباری بایستد و حکومت ایران را از چنگال ستمکاران و متجاوزان درآورد.
این دانشجوی 22 ساله وظیفه جوانان و نوجوانان در شرایط کنونی را بسیار مهم دانست و گفت: در حال حاضر نسل امروز نسلی که با تلاش و فداکاری پدران و مادران خود توانسته آزاد و راحت در ایران زندگی کند و با افتخار خود را یک ایرانی آزاد معرفی کند وظیفه ای عظیم داریم. وظیفه ما این است که واژه ایثار، گذشت و فداکاری را حفظ کنیم زیرا پدران و مادران ما برای حفظ این مفاهیم ارزشمند از خون خود گذشتند و هزینه های زیادی را پرداخت کردند که بدون شک امام خمینی در مرکز ثقل این تحولات بود. تحولاتی که در نهایت منجر به استقلال و آزادی کشور شد و الان ما اینگونه آزاد در کشور زندگی می کنیم.
ارزشها و اعتقادات امام
نیلوفر فولادوند (دانشجوی رشته آمار 23 ساله از اهواز):
هویت ایرانی که در زمان شاهنشاهی در کشور به باد رفته بود از سوی امام خمینی دوباره احیا شد. امام خمینی به عنوان یک فرد روحانی، فرزند دین و طلایه دار مرجعیت و با ویژگی های منحصر به فرد و نفوذ خاص خود در مذهب شیعه با هیبتی بی نظیر در یک کشوری پا بر عرصه می گذارد که سالهای سال تحقیر شده اند و امام هویت بر باد رفته آنها را بر می گرداند و غرور،
غیرت، شرافت آنها را زنده می کند تا ظلم و ستم و وابستگی های خود را فراموش کنند و بتوانند مستقل زندگی کنند.
وی افزود: امام هیچ وقت با زبان مردم را سفارش نمی کرد بلکه همیشه با عمل و رفتار خود ایده ها و تفکرات خود را به مردم منتقل می کرد. وی در مورد راههای آشنایی نوجوانان و جوانان با امام گفت: در حال حاضر بایستی اعتقادات و اندیشه های امام را برای نوجوانان تحلیل کنیم. ارزشها و اعتقادات امام باید برای ما شناخته شود چرا که ارزشها و اعتقادات یک شخص مهمترین راه و دروازه برای شناخت یک شخص است. کتابها و آثار امام پر از نکات جالب و مفید است که اگر مسئولین و مردم کمی به آن اهمیت دهند و مقداری به آن عمل کنند می تواند برای توسعه و پیشرفت کشور بسیار مفید باشد.
راه حل مشکلات
اسدالله راشدی (لیسانس رشته معارف اسلامی از تهران):
امام ویژگی های مثبت فراوانی داشت اما وی با تهذیب نفس و ظرفیت سازی در درون خود چنان عمل کرد که خداوند به وی مظروفی را عطا کرد که توانست دنیا را متحول کند و قرن بیستم به نام قرن خمینی ثبت شود. این کارشناس رشته معارف اسلامی افزود: اخلاص امام به گونه ای بود که برای اولین بار که می خواست سخنرانی کند سخنرانی فوق العاده ای انجام داد و مورد تعریف و تمجید بسیاری از مستمعین قرار گرفت و در آن موقع امام احساس کرد که به خاطر این تعریف و تمجید نفسش دارد به وی غلبه می کند و دچار غرور می شود. در آن لحظه امام با خودش عهد بست که به مدت سه سال بالای منبر نرود و به این عهد خود هم عمل کرد.
راشدی در ادامه اظهار داشت: برخی شخصیت ها در جامعه امروزی زندگی می کنند اما زنده نیستند ولی برخی شخصیت ها هستند که با وجود اینکه از دنیا رفته اند ولی باز هم وجود آنها در جامعه احساس می شود. به اعتقاد من امام نمونه بارز دسته دوم است و ما همیشه وجود وی را در زمان حال احساس می کنیم. راشدی امام خمینی را پایه گذار فقه پویا دانست و گفت: شجاعت
امام باعث شد که وی بتواند باب جدیدی در فقه پایه گذاری کند. امام در حوزه سیاست پایه گذار یک شیوه حکومتی شد که هم جمهوریت و مردمی بودن در آن لحاظ شده است هم اسلامیت. به تعبیری در دورانی که دین به انزوا کشیده شده بود و در دورانی که دین را افیون ملت ها می پنداشتند ایشان چنین حکومتی را به دنیا معرفی کرد که الگوی بسیاری از کشورهای اسلامی شد.
راشدی در خصوص دلیل توجه و بازگشت به اندیشه های امام در عصر حاضر گفت: اگر در شرایط کنونی ما به منویات، وصیتنامه و آثار و رهنمودهای امام یک رجوع عملی و واقعی داشته باشیم قطعاً بسیاری از مشکلات جامعه ما حل خواهد شد. امام به مسأله وحدت مسلمانان تأکید فراوانی داشتند و لازم است که مسلمانان جهان و ایران در این خصوص تأمل بیشتری کنند تا با وحدت و یکپارچگی بتوانند باعث رشد و پیشرفت جوامع اسلامی شوند.
عدالت خواهی امام
عبدالرسول جهانخواه (وکیل دادگستری از شیراز):
امام همیشه به استقلال دستگاه قضایی کشور تأکید می کردند و عدم دخالت افراد دیگر در دستگاه قضائی از توصیه های مهم وی بود. امام وجود قضات شایسته، شجاع و نترس را لازمه اصلی یک دستگاه قضائی عادل می دانستند. وی همیشه به قضات توصیه می کردند که علی گونه قضاوت کنند و تحت تأثیر جو، عوامل محیطی و اشخاص دیگر قرار نگیرند و همیشه حقوق مستضعفین و مظلومان را رعایت کنند.
این وکیل دادگستری در مورد ویژگی های فردی امام گفت: امام صرفنظر از لباسی که بر تن داشت دارای ابهتی بود که نمونه آن در تاریخ معاصر کمیاب است. هر شخصی در هر جایگاهی که قرار داشت هنگامی که با سادگی و بی پیرایگی امام به عنوان رهبر یک کشور مواجه می شود احساس کوچکی می کرد. جهانخواه در ادامه افزود: امام در زندگی اجتماعی خود همیشه برای حقوق خانواده و زن و فرزند خود احترام خاصی قائل بود و فرزندان و نوه های خود را مورد
محبت قرار می داد. وی اینگونه نبود که به خاطر پست و مقامی که داشت از خانواده غافل شود بلکه حتی در شرایطی که دارای مهمانهای زیادی بود باز هم غذای خود را در کنار خانواده صرف می کرد و توجه خود به حقوق خانواده را نشان می داد.
حفظ ارزشها
زمان الله فضلی (معلم آموزش و پرورش، 55 ساله از شیراز):
تجمل پرستی در اندیشه ها و رفتار امام هیچ ارزشی و جایگاهی نداشت. به اعتقاد من امام خمینی مشابهی بی نظیر از پیامبر اکرم(ص) بود و اگر به نوع رفتار و برخورد وی در بسیاری از مسائل توجه کنیم می فهمیم که پیامبر اکرم(ص) الگوی اصلی وی در زندگی بوده است. امام به خاطر ایجاد یک جامعه اسلامی هر نوع رنج و سختی را به جان خرید و با مهاجرت کردن، تبعید شدن و از دست دادن فرزند خود به همگان ثابت کرد که هدف اصلی وی ایجاد یک حکومت اسلامی است و در این خصوص هر تلاشی را به کار بست. این معلم آموزش و پرورش که خود از جانبازان جنگ تحمیلی به شمار می رود در موارد تأثیر امام بر تداوم انقلاب و مقاومت مردم ایران در برابر رژیمهای مستبد آمریکا و عراق گفت: اگر انسان بی ریایی چون امام در رأس رهبری جمهوری اسلامی وجود نداشت هیچ وقت آن همه جان فشانی و مقاومت در کشور شکل نمی گرفت. ما در طول جبهه شاهد بودیم که همه رزمندگان و بسیجیان فقط به عشق امام و حفظ اسلام و وطن هر کاری می کردند و از همه چیز خود می گذشتند. آن رزمندگان به گونه ای رفتار می کردند که انگار در صحرای کربلا قرار دارند و می خواهند با یزید زمان مبارزه کنند. فضلی در ادامه از مسئولین خواست که حداقل ذره ای از شیوه و منش امام را در زندگی فردی و اجتماعی خود به کار گیرند تا ارزشهایی که برای هر هدف آن هزاران شهید تقدیم انقلاب شده است حفظ شود و پابرجا بماند.
گزارشگر: سیدمسعود حسینی