در مورد چرایی و ضرورت‌های تاسیس موسسه‌ای ویژه برای امام صحبت کنید. چرا باید با وجود مراکز علمی، فرهنگی و دینی؛ مرکزی صرفا به امام اختصاص یابد؟
امام خمینی طراح و معمار انقلاب اسلامی و بنیانگذار نظام جمهوری اسلامی است؛ نقشی که بنیانگذاران نهضتها و انقلابها دارند نقشی فراتر از زمان حکومت ایشان و رهبران بعدی است؛ هرچه یک نهضت فراگیر و پایدار باشد این نقش برجسته‌تر می‌شود. شخصیت، دیدگاهها و اندیشه امام مبنای ساختارهای نظام و اصول قانون اساسی را تشکیل می‌دهد. تبیین رخدادهای دوران انقلاب و خصوصا حوادث مراحل تثبیت ارکان نظام در دوران بنیانگذار آن با مراجعه به مواضع امام امکانپذیر است. ماهیت انقلاب اسلامی و اهداف آن و تداوم حرکت نظام برآمده از انقلاب بصورت اجتناب ناپذیر درگرو شناخت اندیشه‌ها و مواضع امام خمینی است. امام خمینی و اندیشه و سیره او سند هویت انقلاب و نظام است. در مقام ارزیابی میزان موفقیتهای نظام اسلامی که داعیه تمدنسازی و احیای معنویت و ارزشهای الهی دارد، خط و راه بنیانگذار آن محک سنجش و معیار داوریها است. در مقام آسیب شناسی نهضتهای بزرگ و کشف انحراف از مسیر هدفهای اولیه آنها، در اختیار داشتن اسناد و مدارک موثق و مورد اعتماد از دوران شکل گیری نهضتها و خصوصا مواضع، دستخطها، فرامین و احکام و سخنان بنیانگذاران نهضتها بسیار راهگشا و حائز اهمیت است. غفلت از این نیاز مهم یعنی ثبت و ضبط دقیق وقایع و مواضع و رفتارهای رهبران بزرگ دینی و سیاسی در گذشته سبب پیدایش ابهامهای اساسی، پرسشهای بی پاسخ تاریخی و بروز اختلافهای ریشه دار در سیر تحولات بعدی نهضتها بوده است. بنابر این با توجه به نقش بی بدیل امام خمینی در انقلاب اسلامی و نظام جمهوری اسلامی ایران، تأسیس نهادی که به این نیاز همیشگی انقلاب بدور از اقتضائات روزمره فضای سیاسی و رویکردهای ذاتا متغیر آن پاسخ دهد با مسئولیت ارائه بی‌کم و کاست عین سخنان و نوشته‌ها و آثار امام و نظارت بر آنچه که به نام او منسوب و منتشر می‌شود و اعلان موضع در صورت انتشار اسناد جعلی و نسبتهای غیر واقعی، نیاز بسیار مهمی بود که از سوی یادگار حضرت امام حجت الاسلام و المسلمین حاج سید احمد خمینی که خود در کنار پدر در پیدایش، تداوم و تثبیت نظام جمهوری اسلامی – به تعبیر رهبر معظم انقلاب – نقشی منحصر به فرد داشت به درستی و خوشبختانه در زمان حیات امام تشخیص داده شد. نامه مفصلی که ایشان در بیان همین ضرورتها خطاب به امام نوشت و مأموریت صریحی که حضرت امام طی حکمی در واگذاری این مسئولیت خطیر به ایشان محول نمود مبنای تشکیل موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی گردید.
چرایی تشکیل موسسه را پاسخ گفتید با توجه به شبهاتی که اخیرا از ناحیه برخی محافل در خصوص مأموریت موسسه مطرح می‌شود و حتی زمزمه طرح واگذاری بخشی از این مأموریت به مراکز دیگر نیز شنیده می‌شود در باره ماهیت ساختاری موسسه و روند شکل گیری آن و وضعیت موسسه به لحاظ قوانین جاری نیز توضیح شما بعنوان کسی که از اول تاسیس موسسه تا به امروز قائم مقام موسسه بوده‌اید قابل توجه خوانندگان این ویژه نامه خواهد بود .
همانطور که عرض کردم نامه یادگار امام در شهریور 1367 به حضرت امام و پاسخ صریح امام مبنای تشکیل موسسه بود. مطالب این نامه و متن حکم امام باید فصل الخطاب همه کسانی باشد که در این موضوع اظهار نظر می‌کنند. یادگار امام در نامه خویش با ارائه نمونه‌هایی از تحریفها، نقلهای خلاف واقع، اشتباهات رخداده در مطبوعات و رسانه‌ها و کتابها، و بیانهای متضاد از مواضع امام در بیان یاران انقلاب، دغدغه توسعه اینگونه اختلاف در نقل و تحریف و اشتباه و اختلاف نظر بعد از حیات امام را یادآور شده و همچنین با تأکید بر اهمیت اسناد مبارزاتی امام و انقلاب اسلامی و وجود پرونده‌های قطور و متعدد از اسناد امام در ساواک و شهربانی و دیگر نهادهای رژیم شاه، و نامه‌ها و بولتنها و اسناد فراوانی که در طول دوران نهضت و بعد از پیروزی انقلاب به دفتر امام ارسال شده است ضرورت گردآوری متمرکز این اسناد و انتشار آنها برای آگاهی آیندگان از حقایق نهضت امام را متذکر شده و در بخشی دیگر از نامه خویش به تألیفات و آثار علمی امام و نیاز جامعه برای استفاده از آن را یادآور می‌شود و از امام می‌خواهد تا برای جلوگیری از سردرگمی اصحاب انقلاب در آینده و اطمینان آیندگان از آنچه که بنام امام منتشر می‌شود مرجعی را تعیین نمایند، حضرت امام نیز علیرغم اینکه همواره نسبت به مسائل مربوط به شخص خود و آثار خویش بی اعتنا بودند، با توجه به استدلالی که در نامه مرحوم حاج احمد آقا نسبت به بیم انحرافات و تحریفها نسبت به حقایق تاریخ انقلاب و مواضع بنیانگذار آن بیان شده بود موضع روشن خویش را با صدور حکم مورخ 17 شهریور 67 بیان نمود. در این حکم امام خمینی با تأکید بر «همراهی فرزندش در تمامی فراز و نشیبها» و تأکید بر «صداقت و کیاست امور سیاسی و اجتماعی» ایشان را «برای تنظیم و تدوین کلیه مسائل مربوط به خود که بسا در رسانه‌های گروهی اختلافات و اشتباهاتی رخ داده است» منصوب می‌کند.
نامه یادگار امام و حکم امام در تعیین متولی موسسه و تعیین وصی خاص که در همان زمان انتشار یافت و عینا در صحیفه امام نیز منتشر شده است (جلد21 ص 125) حجت را بر همگان تمام کرده است. بدیهی است که انجام این مأموریت بلحاظ حجم عظیم آثار و تألیفات و اسناد و کلیه مسائل مربوط به امام و تداوم نیازی که در نامه یادگار امام _ با تاکید بر نیازهای جامعه بعد از رحلت امام – بیان شده بود نیازمند تشکیل نهادی خاص بود. پس از صدور حکم امام، افتخار تهیه طرح پیشنهادی شامل انتخاب نام موسسه، تشکیلات و شرح وظایف موسسه و راه اندازی آن به مسئول بخش فرهنگی دفتر امام جناب حجت الاسلام و المسلمین محمد علی انصاری و اینجانب واگذار گردید. کمتر از یکماه طرح پیشنهادی اولیه تهیه و کلیات آن به نظر حضرت امام رسید و در جلسه سران سه قوه نیز مطرح شد، مقدمات کار با دعوت به همکاری برخی از دوستان مبارز و علمی و فرهنگی با امکاناتی بسیار محدود فراهم شد گردآوری و ساماندهی اسناد موجود در دفتر امام و تحقیق برای انتشار تألیفات امام و تصحیح اشتباهات موجود در مجموعه‌ای که قبلا بنام صحیفه نور از بیانات و آثار عمومی امام توسط وزارت ارشاد منتشر می‌شد در اولویت بود، متأسفانه پس از گذشت 8 ماه از تشکیل موسسه با واقعه جانگداز رحلت امام مواجه شدیم، نیاز به دریافت ناگفته‌ها از زندگی و آثار و خاطرات و اشعار و مواضع امام در داخل و خارج رو به فزونی بود، با تجدید نظر در طرح اولیه، اساسنامه موسسه تدوین شد و پس از تأیید یادگار امام به ثبت مراکز قانونی رسید.
جمعی از نمایندگان مجلس طرح نحوه حفظ یاد و آثار حضرت امام خمینی را به مجلس ارائه دادند که این طرح با همین نام در آبان 68 از تصویب مجلس گذشت. نکته بسیار مهم و ظریفی که خود پاسخی است قاطع به برخی شبهاتی که اشاره کردید اینکه نمایندگان مجلس سوم با آگاهی از اینکه با حکم صریح امام و تعیین تولیت و وصی خاص از سوی امام، تکلیف چگونگی انتشار تألیفات و آثار شخصی و نوشته‌ها و مسائل مربوط به شخص حضرت امام و اعلان صحت و سقم مطالب منسوب به امام صراحتا مشخص گردیده است و این موضوع با ذکر نام تولیت موسسه در ماده یک قانون مبین این حقیقت است که حکم امام غیر قابل تغییر و تخصیص است، صرفا در این قانون به بیان تکالیف سایر دستگاهها در موضوع ترویج اندیشه امام و لزوم اخذ مجوز در موارد انتشار زندگینامه و آثار امام و درج عکسهای امام در اسکناسها و مسکوکات رسمی از موسسه پرداخته اند در الحاقیه‌ای که بعدا به تصویب مجلس رسید ضمانتهای قضایی و قانونی برای برخورد با جاعلان اسناد و متخلفان از قانون با تأکید بر استفسار نظر موسسه در مورد سندیت اسناد و مدارک منسو ب به امام نیز فراهم شد. امور جاری موسسه و خدمات آن در انتشار آثار و اسناد امام و نظارت بر آنچه به نام امام منتشر می‌شود با دقت و امانتداری تمام با اشراف و نظارت عالیه تولیت منصوب امام تا زمان رحلت نابهنگام یادگار امام در اسفند 1374 تداوم یافت.
خوشبختانه یادگار امام به عنوان منصوب و وصی امام در رابطه با آثار و اسناد امام تکلیف این مهم را برای بعد از خویش در بند 4 وصیتنامه خود به روشنی هر چه تمامتر مشخص کرده است که : «... کار موسسه نشر امام نیز با صلاحدید حسن آنگونه که تشخیص می‌دهد است». حضرت حجت الاسلام و المسلمین حاج سید حسن خمینی با اینکه به لحاظ موازین فقهی و شرعی و قانونی و عرفی مربوط به وصایت، وصی منصوص و منصوب از ناحیه منصوب امام در امور مربوط به موسسه بودند صلاح و سداد را در عرضه این وصیت به رهبر معضم انقلاب شدند که ایشان نیز طی حکمی مکتوب، وصیت را تنفیذ فرمودند.
بنا بر توضیحات مستدلی که عرض کردم معدود افرادی که احیانا امکان تغییر مرجعیت اعلان صحت و سقم آثار و اسناد حضرت امام به نهادی غیر از آنچه که امام تعیین فرموده و منصوب امام نیز مشخص و وصیت کرده است را زمزمه می‌کنند با اصول اولیه موازین فقهی و حقوقی نا آشنایند. خوشبختانه عموم مسئولین نظام و نمایندگان محترم مجلس به اهمیت جایگاه امام و فرامین و عزل و نصبها و وصایای امام وقوف دارند و گمان نمی کنم در جمهوری اسلامی روزی فرابرسد که خدای ناکرده خط بطلان کشیدن بر وصیتها و روشهای منصوص امام رسمیت بیابد.
23 سال از تشکیل موسسه می‌گذرد با توجه به اهمیت نقش موسسه در ترویج و تثبیت اندیشه امام، آیا در نیل به هدفهایتان موفق بوده اید؟ اصولا این هدفها کدامند و دامنه فعالیتهای موسسه شامل چه مسائلی است؟
اجمالا عرض می‌کنم در ماموریت‌ها و اهداف موسسه هم بحث پژوهش و تحقیق در اندیشه امام مورد توجه بوده و هم گردآوری و نگهداری کلیه اسناد و آثار مبارزاتی ایشان و ترجمه و انتشار مجموعه آثار برای مخاطبین به زبانهای مختلف و برای مخاطبان مختلف از سنین کودکی تا جوانان و نوجوانان و بزرگسالان، بیان زندگی و اندیشه امام با استفاده از زبان هنر و نرم افزارهای چند رسانه ای، اخذ و ثبت و انتشار خاطرات، انتشار تقریرات دروس امام، تدریس اندیشه امام در حوزه و دانشگاه، برگزاری مراسم ملی و بین المللی در بزرگداشت امام، حفاظت از اماکن منسوب به امام، احیای مواریث علمی و انتشار تالیفات امام بخشی از فعالیتهای متنوع موسسه را تشکیل می‌دهد.
مسوولیت بسیار مهم دیگر موسسه، نظارت بر آنچه بنام امام در قالب سند، زندگینامه، مطلب، مقاله، خاطره، فیلم و... منتشر می‌شود، است. موسسه از عهده این وظیفه در طول بیست و یک سال فعالیتش به گواهی همه افراد منصف به خوبی برآمده است. تلاش برای ماندگاری اندیشه امام و حراست این اندیشه از تحریفها و جلوگیری از وارونه نویسیها از وظایف اصلی کار موسسه بوده و هست.
شما دورنمایی از ماموریت‌های موسسه ارائه کردید در مورد نقطه قوت کارهای موسسه توضیح دهید و چند مورد از پروژه‌های بزرگ موسسه در این بیست و یک سال را برای اطلاع خوانندگان بیان کنید .
بیان فعالیتهای بسیار متنوع و گسترده 23 ساله موسسه در یک مصاحبه نمی گنجد. شمایی از کارنامه عملکرد موسسه تا سال 1384 را قبلا در یک مجموعه 5 جلدی منتشر کرده ایم و هریک از بخشهای موسسه و مراکز تابعه آن و پژوهشکده وابسته به موسسه نیز همه ساله کارنامه فعالیتهای خود را منتشر می‌کنند. فهرست منشورات موسسه به تنهایی کتابی مفصل است. اگر چه بخش اعظم آنچه ما امروز از یاد امام در جامعه می‌بینیم و آشنایی که جوانان ما با اندیشه و آثار امام دارند، برمی گردد به جایگاه و نقش امام در انقلاب اسلامی و حضور نسل معاصر امام در جامعه، اما این به تنهایی کافی نبوده است. بایستی آثار امام منتشر می‌شد و به دست همه می‌رسید. در این سالها میلیونها اثر از آثار امام خمینی در زبانهای مختلف با حمایت موسسه و همکاری نهادهای فرهنگی نظام در داخل و خارج منتشر شده است و تاثیر بسزایی داشته و باعث شده گفتمان امام خمینی، گفتمان غالب جامعه ما باشد و همه گروه‌ها معیار حرکت خود را حداقل در مقام جذب مخاطب در حوره اندیشه امام بدانند.
پروژه‌های بزرگی در این سالها انجام شده است از جمله گردآوری، تصحیح، پژوهش و انتشار تمامی آثارعلمی و تالیفات امام که بسیاری از آنها به زبانهای دیگر ترجمه شده است و درتیراژهای وسیع منتشر شده اند.
کار موضوعی کردن آثار امام که یک کار ارزشمندی است در خدمت پژوهشگران برای دستیابی آسان به آرای امام در میان هزاران برگ از نوشته‌های امام. این کار از همان آغاز در موسسه پیگیری شده و بحمدالله به نیجه خوبی رسیده است. موسسه بیش از 60 عنوان تبیان موضوعی منتشر کرده است که اگر کسی بخواهد در موضوعی به مطلبی از اندیشه امام دسترسی پیدا کند می‌تواند به اینها مراجعه کند. اشعار امام خمینی در قالب دیوان امام و همراه با فرهنگ دیوان امام منتشر شده است. دهها عنوان شامل مجموعه‌هایی از سروده‌های شاعران بنام معاصر ایران در موضوع امام و اندیشه امام تدوین و انتشار یافته است.
پروژه بسیار حساس تنظیم دوره کامل و جامع آثار عمومی امام که شامل تمامی سخنرانی ها، پیام ها، احکام، اجازات، نامه‌ها و... است، با دقت بسیار بالا و بررسی‌های چندین ساله به انجام رسید و در صدمین سال امام خمینی بصورت یکجا در 22 جلد و در بیش از 12000 صفحه منتشر شد. این دوره بطور کامل به زبان انگلیسی ترجمه شده و چند سال اخیر در نمایشگاه بین المللی کتاب عرضه شد و تجدید چاپ‌های متعددی هم داشت. متن عربی صحیفه هم امسال بطور کامل ترجمه و منتشر شد. حضور موفق و موثر موسسه در نمایشگاه بین المللی سالانه کتاب ایران و برخی نمایشگاههای بین المللی در خارج بگونه‌ای بوده است که در چندین نوبت موسسه به عنوان ناشر برتر و نمونه معرفی شده و بسیاری از آثار پدید آمده در موسسه نیز بعنوان کتابهای برتر سال و یا دوره‌ای برگزیده شده اند.
گردآوری و تکثیر هزاران برگ از اسناد مبارزاتی امام و انتشار مجموعه‌ای 22 جلدی از اسناد مبارزات امام در پرونده‌های ساواک و 5 جلد قطور از اسناد مبارزات امام در شهربانی و آماده‌سازی دهها جلد از دیگر اسناد مبارزاتی امام که به زودی منتشر می‌شوند، همچنین اخذ و ضبط صوتی و تصویری چندین هزار ساعت خاطرات ناگفته از زبان منسوبین امام و یاران امام و عناصر فعال در نهضت امام و انتشار بخشی از این خاطرات در قالب دهها جلد کتاب و تداوم انتشار خاطرات از جمله خدمات ارزشمند موسسه برای پژوهشگران تاریخ معاصر است.
در کنار احیای میراث علمی و اندیشه امام در قالب آثار مکتوب امام، طرح بزرگ دانشنامه امام خمینی تهیه و قریب به 70 در صد آن به انجام رسیده است انتشار این مجموعه بزرگ و علمی که جنبه ماخذی و مرجعیت برای تحقیقات در حوزه اندیشه امام و انقلاب اسلامی خواهد داشت یکی از مهمترین نیازهای علمی آیندگان در زمینه چیستی و چگونگی نهضت امام و زندگی و اندیشه و آثار ایشان را پاسخ خواهد گفت.
در حوزه فعالیتهای هنری، کارهای ارزشمندی صورت گرفته است می‌توانم با قاطعیت بگویم بخشهای عمده‌ای از آنچه در سالهای قبل در سالگرد ارتحال امام و سایر مناسبت‌ها در طول سال از صدا و سیمای جمهوری اسلامی پخش شده، یا محصول مشترک موسسه و بخشهای مختلف صدا و سیما بوده است و یا در موسسه تولید شده است. و در مورد برنامه‌هایی که بصورت مستقل در صدا و سیما و یا دیگر بخشهای جامعه تولید شده اند نیز قطعا منابع اصلی تحقیق و تدوین محتوای این برنامه‌ها را موسسه فراهم آورده است.
موسسه دو فیلم سینمایی را علی رغم اعتبارات کم مالی خویش تهیه کرده است که امیدواریم اخرین مرحله میکس فرزند صبح، تمام شود و امسال شاهد عرضه آن باشیم. علاوه بر این بیش از 160 فیلم کوتاه و بلند مستند و داستانی و روایی در موضوعات مختلف تولید کرده‌ایم. فیلمبرداری و ضبط و آرشیو تمامی برنامه‌های حرم مطهر و همایشها و برنامه‌های مربوط به امام در طول این 23 سال که از مرز هزار برنامه می‌گذرد از دیگر خدمات بخش هنری موسسه است. جشنواره‌های هنری متعدد داریم: جشنواره کارگاهی- هنری مهر هر ساله برگزار می‌شود و جوانان هنرمند در حوزه‌های مختلف هنری گرد هم می‌آیند. جشنواره‌ای در جامعه دانشگاهیان کشور و با کوشش جهاد دانشگاهی با عنوان طریق جاوید داریم که 6 دوره از آن برگزار شده است. جشنواره اندیشه جاوید هم در حوزه‌های علمیه برگزار می‌شود که دومین دوره آن با شرکت 8000 نفر اخیرا برگزار شد.
حداقل 25 گردهمایی بین المللی علمی با حضور چندین هزار اندیشمند که غالبا با مشارکت اندیشمندان برجسته از سراسر جهان بوده است در 23 سال گذشته با مدیریت موسسه برگزار شده است و در آنها موضوعات مهم اندیشه امام موضوع بحث اندیشمندان قرار گرفته است. مجموعه مقالات این کنگره‌ها ماخذی است که محقیقن در داخل و خارج به آن مراجعه می‌کنند. اندیشه حکومت دینی، کرامت انسان، قلمرو دین، عاشورا از دیدگاه امام، اقتصاد در اندیشه امام، تعلیم و تربیت، نقش زمان و مکان در اجتهاد، و بسیاری از موضوعات دیگر از جمله موضوعات این همایشها بوده است. این همایشها با حداقل امکانات و با کیفیت بسیار خوب برگزار شده است. نفس این گردهمایی‌ها در ارسال پیام امام به تمام جهان بسیار تاثیرگذار بوده است
در بخش گردآوری آثار هم موسسه تنظیم و نشر آثار حضرت امام خدمات بسیار ارزشمندی پدید آورده است: علاوه بر گردآوری هزاران برگ از اسناد مبارزاتی امام، یادداشت‌های شخصی و نامه‌های امام، اسناد و نامه‌های منسوبین امام، اسناد مهم تاریخ انقلاب و دوره مبارزاتی ایشان و هزاران نامه از شخصیتهای سیاسی و روحانی و علمی داخل و خارج کشور به امام و بیش از یک میلیون نامه از اقشار مختلف مردم به امام گنجینه‌ای ارزشمند از مکتوبات نهضت و انقلاب امام و دوران رهبری امام را پدید آورده است برای جلوگیری از آسیبهای احتمالی به صورت دیجیتالی نیز تکثیر شده و بخشی از اصل نسخه‌ها نیز انشاء الله در موزه بزرگ آثار حضرت امام در معرض دید قرار می‌گیرد.
از جمله کارهای بسیار برجسته‌ای که من فکر می‌کنم یکی از شاهکارهی خدمات موسسه با همکاری نهادهای مختلف نظام است، مدیریت برگزاری تجمع عظیم میلیونی سالانه‌ای است که همه ساله در آغاز سال و نیمه خرداد در حرم مطهر برگزار می‌شود. افزون بر میلیونها زائری که در طول سال و برنامه‌های مختلف اعیاد و مراسم مذهبی و ملی در حرم امام حضور می‌یابند و مطمئنا به استناد مدارک موجود در موسسه در این 23 سال حد اقل بیش از 45 میلیون نفر در اجتماع متمرکز و سالانه در ایام ارتحال امام گرد هم آمده اند، شاید بتوان گفت بعد از مناسک حج و مراسم اربعین سالار شهیدان در کربلای معلا (درچند سال اخیر)، مراسمی که سالانه و منظم با حضور میلیونها نفر به صورت متمرکز و در حال و هوایی معنوی برگزار می‌شود، در جهان اسلام نداریم و این از خدمات مهمی است که ستاد بزرگداشت حضرت امام وابسته به موسسه تنظیم و نشر آثار امام با همکاری دستگاههای مختلف انجام داده است. در حوزه ماندگاری اندیشه امام در مراکز علمی، دانشگاهی و آکادمیک؛ تاسیس پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی، دایر کردن 5 رشته در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری و تربیت متخصصین و مجتهدین و اندیشمندان صاحب نظر در اندیشه امام از سایر فعالیتهای ارزشمند موسسه است. برگزاری دوره‌های آموزشی متعدد برای طلاب و فضلای حوزه و پیگیری تصویب رشته امام شناسی در شورایعالی گسترش وزارت علوم، اجرای طرح حمایت از پیان نامه‌ها و رساله‌های دکتری در موضوع اندیشه امام در دانشگاهها که محصول آن تألیف بیش از هزار و سیصد اثر ارزشمند بوده است از جمله خدمات موسسه در عرصه فعالیتهای آموزشی دانشگاهی و حوزوی است. تاسیس پژوهشکده تخصصی امام خمینی در قم، و تاسیس حوزه علمیه بزرگ امام خمینی در جوار حرم امام از جمله برنامه‌های در حال اجرا در موسسه می‌باشد.
فهرست جامعی را ارائه کردید که نیازمند منابع مالی گسترده‌ای است، این منابع از کجا تامین می‌شود؟
سوال بسیار اساسی کردید چون در چند ماه اخیر برخی افراد که یا مطلع نبودند و یا اغراض خاصی داشتند در برخی سایتها اطلاعات کاملا نادرستی از بودجه موسسه ارائه دادند اما شاید کسی باور نکند که این حجم عظیم از کار با اعتبارات بسیاراندک که نسبت آن با کارهای مشابه در ارقام بودجه جاری کشور قابل قیاس نمی باشد به انجام رسیده است و می‌توان گفت کاری شبه معجزه صورت گرفته است یعنی معجزه حضور عاشقانه و از سرتعهد و بدون چشمداشت مالی دوستان و یاران بی شمار امام که در یکایک این برنامه‌ها با حد اقل امکانات و سیاست صرفه جویانه و انقباضی شدید حاکم بر موسسه که میراثی است از نگاه توأم با احتیاط شدید حضرت امام در مورد مصرف بیت المال، موسسه را یاری رسانده اند، البته از نقش تعیین کننده همکاریهای بسیار موثر نهادهای مختلف نظام و دولت و مجلس هم نباید غافل شد که انصافا در همه ادوار بعد از رحلت امام علیرغم نگاههای متفاوت دولتها تا به امروز در فضای تعاملی خوبی ادامه داشته است. مجموعه اعتبارات مالی موسسه علی رغم آمار غلطی که برخی از سایتهای مغرض و تفرقه افکن داده و از 10- 12 میلیارد بودجه همه ساله سخن گفته اند، باید بگویم بیشترین میزان اعتباری که دریافت کردیم در سال گذشته بود که 7.5 میلیارد بوده که از این میزان 1.5 میلیارد مستقیما برای مراسم بزرگداشت امام(س) صرف بخشی از هزینه‌های این اجتماع عظیم و پر برکت می‌شود که اگر عشق وافر یکایک صدها هزار زائر امام و همراهی دیگر نهادها و همکاری داوطلبانه مردم نمی بود با دهها برابر این ارقام امکان رتق و فتق مسائل عدیده این سفر و گردهمایی چند روزه میلیونی از ترافیک و امنیت گرفته تا حمل و نقل و تبلیغات و... میسر نبود؛ از باقیمانده اعتبار موسسه قریب به 1.5 میلیارد نیز صرف پژوهشکده و تحصیل عزیزان دانشجو در 5 رشته تخصصی در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری و برنامه‌های آموزشی رسمی موسسه می‌شود، بنا بر این موسسه برای انجام سایر خدماتی که فقط فهرست بخشی از آنها را عرض کردم آنهم در گستره‌ای ملی و در بسیاری از موارد در سطوح منطقه‌ای و حتی بین المللی در امر پژوهش، تبلیغ و انتشار، فعالیتهای گسترده هنری و فرهنگی و نگهداری و بروز‌رسانی خدمات در مراکز منسوب به امام و برگزاری همایشها و جنشواره‌ها و سیاستهای حمایتی خویش تنها رقمی معادل 4 تا چهار و نیم میلیارد برای تمامی هزینه‌های خود در اختیار داشته است
من در اینجا در تکمیل عرایض قبلی‌ام باید بگویم برای ارتباط با مخاطبین در سنین پایین، موسسه تنظیم و نشر آثار امام شاید تنها موسسه‌ای باشد که از سالها پیش برای عزیزان خردسال، کودک و نوجوان نشریات سه گانه دوست را بصورت هفته نامه منتشر می‌کند، همچنین سالهاست که پژوهشکده امام خمینی فصلنامه‌ای با درجه رسمی علمی - پژوهشی با عنوان متین منتشر می‌کند، فصل نامه حضور نشریه دیگر موسسه و شاید جزو معدود و حتی تنها فصلنامه علمی باشد که در بیش از دو دهه از تاریخ انتشار بدون توقف چاپ و منتشر می‌شود و حاوی گنجینه‌ای از مقالات، مصاحبه‌ها و اخبار و گزارشات بصورت تخصصی در موضوع زندگی و اندیشه امام است که مطالب آن همواره مورد توجه و استناد پژوهشگران بوده است.
همچنین مجموعه انتشارات، تولید فیلم، ترجمه آثار و فعالیتهای تبلیغی و ترویجی که در داخل و خارج کشور انجام می‌شود و نیز گردهمایی‌ها و بزرگداشت‌ها و آن خدمات بزرگی که قبلا به آنها اشاره کردم با این رقم اندک از اعتبارات تخصیصی در بودجه سالانه انجام می‌شود و این هم آخرین میزانی است که در اختیار موسسه قرار گرفته است. ما در سالهای اولیه تاسیس کمتر از بیست – سی میلیون اعتبارات داشتیم و به تدریج به تناسب حجم نیازها و مآموریتها، اضافه شد.
منبع اصلی ما عشق و باور به آرمانهای امام و همکاری شبانه روزی یاران با وفا و بی شمار و بی ادعای امام است. متأسفانه در فضای تیره و غبارآلودی که پس از وقایع تلخ سال گذشته اتفاق افتاد بسیاری از ارزشهای افتخارآمیز 30 ساله انقلاب توسط برخی کوته فکران به چالش کشیده شد و اصالت و حقانیت بسیاری از حقایق و خدمات عظیم و بی سابقه سی ساله انقلاب و امام و یاران امام زیر سوال رفت.
هنگامی که در برخی سایتهای پرهیاهو زمزمه تحقیق و تفحص از موسسه و بودجه آن مطرح شد، مسئولین موسسه از این امر استقبال کردند، اگر واقعا روزی فارغ از انگیزه‌های خاص سیاسی که متأسفانه فلسفه بسیاری از این نوع زمزمه‌ها و پیامدهای بعدی آن است قصد بررسی حقیقت و واقعیت جامه عمل بپوشد بر همگان آشکار خواهد شد که چگونه فرزند امام و یاران و همراهان ایشان در سخت ترین شرایط و در امواجی بی پایان از انتظارات و توقعات و اتهامات و بی مهریها بی آنکه درگیر منازعات روزمره و متداول سیاسی شوند با کمترین امکانات تمام همت خویش را در این 23 سال بر تحقق اهداف حکم امام متمرکز ساختند و در عملی ساختن آنچه که در نامه یادگار امام آمده بود شبانه روزی و فداکارانه و با چشم پوشی از همه امتیازاتی که برای اینگونه سمتها و خدمات مشابه وجود دارد در اعتلای این بنای رفیع و توسعه ثمرات این شجره طیبه‌ای که با حکم حضرت امام پدید آمده است زندگی خویش را وقف کرده اند تا این یادگار ماندگار همچنان پر ثمر تداوم یابد.
یادآوری این نکته را لازم می‌دانم که احتمالا منشأ بیان ارقام اشتباه در مورد بودجه موسسه در بیان یکی دو تن از نمایندگان محترم مجلس جداول منتشرشده از بودجه دستگاهها و مراکز فرهنگی و تشابه اسمی موسسه پژوهشی امام خمینی در قم با موسسه تنظیم و نشر آثار حضرت امام بوده است. موسسه پژوهشی مذکور ارتباطی با موسسه نشر آثار امام و بیت امام و حکم امام که به تفصیل چگونگی صدور و تاریخچه آنرا بیان کردم ندارد؛ آن موسسه پژوهشی در قم تیمنا نام مبارک حضرت امام را برگزیده است و حوزه فعالیتش نیز اهتمام به دروس حوزوی و دانشگاهی در موضوعات معارف اسلامی است که زیر نظر حضرت آیت الله مصباح یزدی اداره می‌شود.
با توجه به عملکرد گسترده‌ای که از خدمات موسسه اشاره کردید برای آینده چه برنامه‌های مهمی دارید؟
طبعا مهمترین پروژه‌های جاری ما در هر حوزه‌ای همان وظایف اصلی است که باید به طور دائم انجام دهیم. گردآوری آنچه که به نام امام انجام می‌شود، پاسخ‌های به موقع و برخوردهای به موقع، انتشار آثار امام و تجدید چاپ این آثار. به زبان و ادبیات روز که نیاز به بازنگری متون قبلی دارد، از کارهایی است که به صورت مستمر در موسسه انجام می‌شود.
از دیگر کارها تاسیس موزه بزرگ امام و انقلاب اسلامی است که در جوار حرم حضرت امام قرار دارد و در حال حاضر در مرحله طراحی نهایی چیدمان آثار موزه‌ای حضرت امام می‌باشد که ان‌شاءالله مرکزیتی خواهد شد برای اتصال فرهنگی بین نسلهای انقلاب.
تکمیل و انتشار دانشنامه بزرگ امام از برنامه‌هایی است که در حال آماده‌سازی آن هستیم و همچنین ترجمه آن به چندین زبان از برنامه‌های آینده موسسه است؛ راه‌اندازی حوزه علمیه امام خمینی در جوار حرم ایشان، تدوین برنامه‌های درسی و متون آموزشی برای رشته امام شناسی در دانشگاهها و حوزه ها. و راه اندازی رشته تحصیلی تخصصی مصوب شورای مدیریت حوزه علمیه در موضوع اندیشه و مکتب فقهی اجتهادی امام.
توسعه پژوهشکده امام خمینی به لحاظ کمی و کیفی و افزایش رشته امام شناسی و پیگیری دایر کردن پنج رشته مصوبی که در پژوهشکده داریم در سایر دانشگاه‌های کشور با همکاری موسسه از جمله دیگر برنامه‌های آتی ما خواهد بود.
در پروژه نگهداری از اماکن منتسب به حضرت امام خدمات شاخصی انجام شده از جمله حفظ و نگهداری این میراثهای بظاهر ساختمانی عادی اما سرشار از معنویت حضور امام با یک دنیا پیام از سادگی و عظمت روح امام. این آثار با ارزش در جماران، قم، خمین، نوفل لوشاتو، نجف اشرف و ترکیه قرار دارند. کارهای اصلی برخی از این مراکز از جمله خرید و تملک، احیا و بازسازی، ثبت به عنوان میراث فرهنگی و ارائه خدمات برای بازدید گردشگران در جماران، قم، و خمین انجام گرفته است. در قم طرح بزرگی داریم که تحت عنوان میدان روح‌الله و کوچه فرهنگی متصل به آن در طرح جامعه قم پیش بینی شده است که یادگار دوران قیام و نهضت 15 خرداد است. در نجف اشرف بیرونی و درونی منزل امام در جوار حرم حضرت امیر (س) به واسطه شرایط عراق و نجف تخریب و غیر قابل استفاده شده بود. خرید و تملک بیت امام انجام شده و بازسازی آن از سوی موسسه هم اکنون در حال انجام است. همچنین تملک مکان‌های مجاور آنها را برای ایجاد یک دفتر فرهنگی دنبال می‌کنیم. در نوفل لوشاتو تملک مکان تاریخی حضور امام انجام شده اما بعضاً به دلیل مشکلات روابط سیاسی احیا و بهره برداری کامل از آن با دشواریهایی مواجه است. شناسایی و احیای محل‌هایی که امام در آن حضور داشته اند حتی بازداشتگاه‌های امام و یا مکانهایی که ایشان در تابستانها و حوادث خاص در آنجا ساکن بوده اند در برنامه‌های جاری موسسه و ثبت آنها به عنوان میراث فرهنگی و حتی جهانی از کارهایی است که بخشی از آنها انجام شده و بخشی دیگر در حال پیگیری است.
در حوزه فضای مجازی نیز برنامه‌های متنوعی داریم و تا کنون لوح‌های فشرده بسیاری از آثار و تألیفات و وصیتنامه و دیوان امام را تولید و عرضه کرده ایم که با استقبال گسترده جوانان همراه بوده است مراکز وابسته به موسسه همانند موسسات عروج و نشریات و نمایندگی‌ها و کنگره‌های موسسه و پژوشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی دارای سایتهای مختص به خود هستند طرح بزرگ سایت جامع و پرتال امام خمینی بحمد الله پس از سالها تلاش به بهره برداری نهایی رسیده است و به زودی در همین ایام عموم کاربران و علاقمندان به امام می‌توانند در حوزه خدمات وب و اینترنت به حجم عظیم آثار امام و انقلاب اسلامی و آثار موسسه با خدمات جانبی فراوان دسترسی بیابند. پایگاه اطلاع‌رسانی تخصصی امام خمینی و انقلاب اسلامی دو سال است که خدمات اطلاع‌رسانی خود را بر روی شبکه اینترنت پشت سر گذاشته و ظرف دو ماه آینده با خدماتی گسترده‌تر و چند زبانی بمثابه یک خبرگزاری تخصصی در حوزه امام و انقلاب در خدمت رسانه‌ها و دوستان امام خواهد بود.
برخی ابهامات و شبهاتی درباره امام مطرح شده که ضرورت پاسخگویی آنها را ایجاب می‌کند. به نظر می‌رسد که موسسه در این زمینه اقدامات عملی فراوانی داشته است اما اطلاع‌رسانی نشده آیا اساسا این موضوع را می‌پذیرید که موسسه در برابر تحریفها و شبهات کم‌کاری‌هایی انجام داده است؟
مطلب حساس و مهمی را مطرح کردید شاید لازم می‌بود که در فضای کنونی کشور و با توجه به بعضی نقدهایی که در مورد عملکرد موسسه مطرح شده است این سوال را پیشتر بیان می‌کردید تا برای رفع شبهات عمدتا روی همین مقوله متمرکز می‌شدم.
ابتدا اجازه دهید با ذکر یک نمونه این واقعیت را تأکید کنم که برخی از نقدها که حتی منتهی به اعتراض و نامه نگاری سرگشاده به موسسه می‌شود بخاطر عدم اطلاع از حقیقت امر می‌باشد. چندی قبل یکی از گویندگان محترم معروف طی نامه‌ای اعتراضی به موسسه نوشت و با استناد به متن یک سخنرانی امام در صحیفه نور عصبانیت نیروهای ارزشی نسبت به تحریف همین مطلب در صحیفه امام و جایگزین کردن واژه قانون بجای خدا در هفت مورد در این سخنرانی را منعکس ساخت بضمیمه نامه ایشان متن سخنرانی در صحیفه نور بود که قبل از تشکیل موسسه از سوی وزارت ارشاد منتشر می‌شد و متن دیگر از صحیفه امام بود که توسط موسسه پس از اصلاح اغلاط فراوان صحیفه نور انتشار یافته است. با توجه به اینکه بنده مستقیما در جریان میزان دقتی که در تنظیم صحیفه امام بکار رفته است بودم یقین داشتم که اشتباهی فاحش رخداده است پرونده هر دو متن از صحیفه امام و صحیفه نور را آوردیم و نوار صوتی و فیلم سخنرانی را حرف به حرف با دو متن تطبیق دادیم مشخص شد که آنچه در صحیفه امام آمده است بدون تفاوت یک حرف عینا مطابق با نوار است و جایگزینی کلمه خدا به جای قانون و یا مردم و یا اضافه کردن عبارت «و خدا» بعد از کلمه «قانون» یا «مردم» در صحیفه نور و متنی که قبل از تشکیل موسسه منتشر شده است اتفاق افتاده است. قاعدتا تنظیم کننده این متن بر این باور بوده اند که تکیه بر قانون و یا مردم ناصواب است و باید به جای آن واژه خدا را درج کنند!! عین نوار سخنرانی امام را همراه با توضیحات دقیق برای آن عزیز فرستادیم و از ایشان خواستیم که به هر نحو ممکن حقیقت موضوع را به محافلی که در نامه اشان اشاره کرده بودند منعکس کنند. جالب اینکه مدعیان تحریف مذکور نزد یکی از بزرگان قم و فعال در مسائل سیاسی جامعه رفته و از تحریف کذایی در موسسه گفته بودند و ایشان نیز در یکی از سخنرانیهایشان به نحو اجمال مطرح و وعده پرداخت تفصیلی داده بوند متعاقب این انفعالات در برخی از سایتها موجی از تهاجم به موسسه با فریاد وا اسلاما و وا اماما پدید آمد که تا به امروز هم هنوز بسیاری از عزیزان ارزشی تحت تأثیر نوشته‌ها و گفته‌های اعتراض آمیز به بازگویی آن می‌پردازند.
نمونه فوق مشتی از خروار است که چگونه به جای یک تماس تلفنی و یا سوال حضوری و کتبی کوتاه، ادعایی که اساسش اشتباه و بر مبنای اطلاعات کاملا غلط و وارونه بوده است منشأ هدر رفتن وقت و نیروهای زیاد و بدتر از آن به وادی اختلاف و تهمت و گناه افکندن جمعی از نیروهای مخلص جامعه و مغشوش نمودن افکار عمومی نسبت به اصالت و سندیت صحیفه امام می‌شود.
و اما پاسخ پرسش مهم شما: در جلسه‌ای باخیرا توسط برخی از نیروهای افراطی با اغراض خاص احیانا جناحی یا سیاسی شبهاتی مطرح می‌شود نظیر اینکه موسسه دچار تغییر در رویکردهای نظارتی خود شده و یا اینکه موسسه در حیطه نظارتی اش کوتاهی کرده است. باید عرض کنم آنچه من از نزدیک از ابتدای کار موسسه از تاسیس آن تا به امروز در خدمت عزیزان بوده‌ام و کاملاً در جریان روند حرکت 23 ساله موسسه هستم قاطعانه عرض می‌کنم که در حوزه نظارت آنچه که بنام امام منتشر می‌شود در داخل و یا خارج از کشور، هیچگاه در این 23 سال دچار تغییر سیاست و نگاه دوگانه نشده‌ایم. از همان ابتدا بر اساس نظارتی که حضرت امام بر شکل گیری این موسسه داشتند و آنچه تولیت موسسه و بنیانگذار آن مرحوم حاج سید احمد آقا و همچنین سیاستهایی که از جانب تولیت کنونی موسسه یعنی حضرت حجت الاسلام و المسلمین حاج سید حسن خمینی ترسیم شده است موسسه در تمام فعالیتهای خویش و بخصوص در مأموریت نظارتی خود تابع خط مشی روشن و ثابتی بوده است و کمترین اعوجاج و تغییری نه در نگاه و داوری و نه در عمل در رابطه با رصد آنچه که بنام امام منتشر می‌شود پدید نیامده است.
اگر کم کاری وجود داشته در مسئله اطلاع‌رسانی از خدمات و کارهای بزرگ انجام شده و دفاع از موسسه در مقابل نقدهای غیر منصفانه بوده است. با توجه به اینکه یکی از سیاستهایی اصولی موسسه پرهیز از غوغا سالاری و ورود به دعواهای جناحی، دعواهای ژورنالیستی و مطبوعاتی و چهره به چهره شدن با نیروهای انقلاب که نتیجه‌ای جز تفرق و تنش و از بین بردن روابط صمیمی جناحهای انقلاب ندارد، بوده است، بدین جهت غالباً شبهات و نقدهای نسبت به موسسه و مسئولین آنرا کمتر پاسخ گفته ایم اگر کم کاری باشد در این حوزه است.
در حوزه رصد آنچه که متشر شده، موسسه دقیقاً به رسالت خود عمل کرده و در هر دوره‌ای هم هرکجا که تحریفی یا خلاف گویی یا نقل اشتباه و سهوی و عمدی مطلبی مواجه شدیم متناسب با هر یک از این عناوین، موسسه برخورد داشته بدون اینکه موقعیت گوینده آن مطلب و وابستگی سیاسی و جناحی تحریف کننده یا فردی که مطلب را اشتباه نقل کرده است تأثیری در برخورد موسسه داشته باشد. سیاستهای نظارتی موسسه و مواضع آن از آغاز تا امروز تابع اصول ثابت و روشن بوده است.
به طورکلی ما در حوزه نظارت اولاً نقش ممیزی منفی و سانسورچی را هیچ وقت برای خودمان قائل نبودیم. ما معتقدیم که این تشکیلات شکل گرفته است تا امکانات و تسهیلاتی را در اختیار کسانی قرار دهد که می‌خواهند برای امام و اندیشه ایشان کار بکنند. لذا هیج وقت برای خودمان نقش انحصاری قائل نبودیم. از هر کسی و هر نهاد و مجموعه‌ای که بخواهد در ترویج اندیشه امام مشارکت داشته باشد، استقبال کرده ایم. وظیفه موسسه ایجاد بسترهای مناسب و سهل الوصول برای دسترسی به منابع متقن و صحیح از آثار امام و گوشزد کردن اشتباهات، اغلاط و احیانا تحریفها و جعلها و پیگیری تصحیح و اصلاح موارد خلاف واقع و تحریف شده است.
در حوزه وظیفه مستقیم نظارتی، موسسه فقط آنجا که چیزی به نام امام منتشر می‌شود یعنی واقعه‌ای به امام منسوب می‌شود، سخنی یا نوشته‌ای به امام نسبت داده می‌شود، دستخطی، پیامی، مطلبی و یا مصاحبه‌ای که خلاف واقع باشد، به امام نسبت داده شود و در هریک از این عناوین اگر در مقایسه با نسخه‌های اصل از سخنرانیها و دستخطها و اسناد امام که در اختیار داریم تحریفی شده باشد، مطلبی از آن حذف شده باشد یا کم و زیاد شده باشد، و یا سندی جعل شود و یا سندی اصیل از اسناد امام مجعول و مخدوش معرفی شود صرفا در این موارد است که موسسه مستقیما وارد می‌شود.
ممکن است مولفی یا نویسنده‌ای سهواً مطلبی نوشته باشد به او متذکر می‌شویم که مطلب صحیح چیست و خود آن عزیز تصحیح می‌کند و این را مکرر و بی سرو صدا انجام می‌دهیم با مطبوعات و رسانه ها، با مولفین، با گویندگان، خطبا و غیره که مطلبی را به امام نسبت می‌دهند و در اثر فراموشی اشتباه می‌کنند، ارتباط برقرار می‌کنیم و اگر منبعی را که استفاده کرده اند اشتباه بوده است متذکر می‌شویم و می‌خواهیم که خود به تصحیح موضوع بپردازد.
آنجاهایی که تعمدی باشد و با اهداف خاصی مطلبی کم و زیاد بشود، جعلی صورت بگیرد و یا علیرغم روشن شدن مطلب و تذکر موسسه، بر انتشار مطلب تحریف شده و تکرار آن اصرار شود در این موارد برخورد موسسه جدی‌تر بوده است. اگر لازم بوده بیانیه دادیم و هیچ تفاوتی هم نمی کند مربوط به کدام روزنامه باشند و به کدام جناح متعلق بوده باشند؛ اعلام مواضع موسسه و نامه‌ها و بیانیه‌های موسسه در این موارد و آمار و ارقام آنها در سوابق موسسه موجود است و شاید بواسطه تخریبهایی که اخیرا صورت گرفته است انتشار این موارد در یک مجموعه مفید باشد تا ثابت کند که کسانی که بدون تحقیق امانتدارترین مرجع مورد تأیید امام و منصوبین امام را متهم به مسائل خلاف واقع می‌کنند که چه بسا از همین ناحیه اصالت حساسترین مسائل مربوط به امام و نظام و انقلاب را که از مصدر همین موسسه انتشار یافته و تأیید شده است را – خواسته و یا ناخواسته - دچار خدشه و تردید می‌سازند چقدر در اشتباهند.
فعالیتهای موسسه و خصوصا بعد نظارتی و نظر دهی موسسه در موضوعاتی که مستقیما به امام نسبت داده می‌شده است در طول 23 سال گذشته با یک مبنا و سیاست واحد ادامه داشته است بعد از امام سه دوره متفاوت به لحاظ حضور سه رئیس دولت داشته ایم: دوران سازندگی با حضور یکی از یاران حضرت امام حضرت آیت الله هاشمی رفسنجانی به مدت دو دوره ریاست جمهوری ایشان، دوره اصلاحات با حضور یکی دیگر از یاران فرهنگی امام حضرت حجت الاسلام و المسلمین سید محمد خاتمی که باز هم دو دوره بود و دو دوره‌ای که دوره دوم آن یکسالش سپری شده است با حضور یکی از نیروهای فعال اجرایی در عرصه نظام، آقای دکتر احمدی نژاد؛ این سه دوران را ما داشته ایم که در هر دوره به تناسب اقتضائاتی که در داخل و خارج با آن مواجه بوده ایم و سلایق سیاسی و اجرایی که مسئولین این دولتها داشتند، اولویتها و شعارها و رویکردهایی خاص مطرح شده است. این مساله در دوران سازندگی بوده، در دوران اصلاحات بوده و در حال حاضر که به عدالتخواهی موسوم است هم بوده. احزاب و افرادی که در روی کار آوردن دولتها و یا حمایت از دولتها برای خودشان نقشی قائل بوده اند در متن جریانات حضور داشته و در هر سه دوره نیز در این میدان عناصری افراطی هم با افراط در رویکردها و نادیده گرفتن سایر جنبه‌ها بوده اند و نشریه‌ها و تریبونهایی را در اختیار داشته اند که آهنگ افراط در نقدها و و جذب و دفع خویش درپیش گرفته اند. بطور طبیعی این جریانات افراطی مدافع دولتها با معیارهای افراطی خود سراغ خط کشی آدمهای موثر و جریانات ذینفوذ و فعالیتها و مراکز موثر نظام می‌روند البته در اینجا در مقام بیان سیر صعودی افراط گرایی در این سه دوره و دلایل تشدید آن در ماههای اخیر نیستم.
در هر سه دوره، که با فراز و فرودهایی همراه بوده است سخن از اندیشه امام و خط امام و معیارهای آن مورد توجه جامعه و در متن گفتمانهای فعال جامعه بوده است و در هر سه دوره هم جریانات افراطی حامی و یا منتقد دولتهای وقت در استفاده ابزاری از هر آنچه که به تأیید و یا مخالفت با منویات سیاسی آنها بیانجامد از دین و شرع گرفته تا مراجع مورد وثوق مردم و نظام و از جمله از مواضع و بیانات امام فروگزار نبوده اند و در این مسیر بعضا شاهد تحریف و نقلهای کذب و خلاف واقع نسبت به امام - به خطا و یا به عمد – بوده ایم موسسه به گواهی اسناد موجود و آگاهان منصف و صادق در مواجهه با استفاده‌های ابزاری و تحریفها و خلاف گوییها وظیفه نظارتی خود را از تذکر شفاهی و کتبی و اخطار و بیانیه تا پیگیری قضایی ایفا کرده است، من موارد زیادی را همین الان در ذهن دارم ولی نمیخواهم یک بار دیگر نام ببرم و این مباحث جنجالی را مطرح کنم. از این نمونه‌ها با شدت و ضعف هم در زمان آقای هاشمی و هم دوران آقای خاتمی بوده است و در دوره اخیر نیز وجود داشته و دارد.
بجز نظارت در همان محدوده کاملا مشخصی که عرض کردم در دیگر زمینه‌ها یعنی شرح و تفسیر اندیشه‌های امام، وظیفه نظارتی نداریم یعنی اینکه نظر و شرح و تفسیر ما ملاک باشد به هیچ‌وجه این را قبول نداریم. اینکه اجتهاد در اندیشه امام آزاد است مطلب به حقی است و تولیت موسسه مطرح کرده است. حتی از همین ناحیه مورد انتقاد برخی افراد کوته‌بین نیز قرار گرفته است. ما ترویج اندیشه‌های امام را در گرو اجتهاد مستمر و آزادانه در اندیشه امام می‌دانیم و به ممیزی در اندیشه‌ها و شرح و تفسیرها قائل نیستیم؛ ممکن است بنده و یا هریک از همکارانمان در موسسه بعنوان یک شخص و نه از موضع موسسه نظر و نقد و برداشت خود را در قالب مقاله و گفتگو مطرح کنیم ولی برای موسسه چنین وظیفه‌ای ترسیم نشده است.
در کمیسیون فرهنگی مجلس خدمت نماینگدان محترم توضیح دادم که نیاز به اخذ مجوز موسسه در مورد کتابهای حاوی شرح و تفسیر دیدگاههای امام هرگز بخاطر اعمال نظر و ارزیابی در درستی و یا نادرستی برداشتها و تفاسیر نیست بلکه چون امکان ندارد کتابی در شرح دیدگاه امام منتشر شود ولی در آن به صورت مستقیم مطلبی بعنوان سخن و یا نوشته و سندی از امام نباشد موسسه صرفا در رابطه با صحت این انتسابها وظیفه اعلام نظر دارد. مشی بیست و یک ساله موسسه دقیقا همین بوده است.
تعداد مجموعه آثاری که در طول این 23 ساله از موسسه مجوز گرفته، بالغ بر چندین هزار اثر از ناحیه مولفان مختلف و موسسات پژوهشی است. تعداد مواردی که موسسه مجوز نداده است به پنج مورد نمی رسد آنهم دلیلش اصرار ناشر یا مولف بر درج مطلب و یا سندی بوده که جعلی بودن و خلاف واقع بودن آن محرز بوده است. بنابراین بین نقل و انتساب مستقیم مطلبی به حضرت امام خمینی با شرح و تفسیر دیدگاه امام، و نقد و تحلیل مجتهدانه آرای علمی و فقهی و اصولی و معارف دینی امام تفاوت اساسی وجود دارد و چنین حقی برای خودمان قائل نیستیم که خود را مفسر انحصاری بدانیم.
این نکته را حتما باید ذکر کنم که اخیرا برخی موسسه را متهم به سکوت در برابر بعضی توهینها و یا تحریفها می‌کنند، منظور آنها تحریفها و یا توهینهایی است که برخی افراد ضدانقلاب در خارج از کشور حرف هایی می‌زنند، کاریکاتوری کشیده می‌شود و یا در یک رسانه‌ای مثلا رادیوی بیگانه بی‌بی‌سی، صدای آمریکا یا جای دیگر و یا در نشریه‌ای ضد انقلاب در خارج کشور و یا شبنامه‌ای در داخل مطالبی منتشر می‌شود، می‌گویند چرا موسسه اعتراض نمی کند و بیانیه نمی دهد؟
باید بگویم که ما به هیچ‌وجه یک چنین رسالتی برعهده نداشته و نداریم و این را هم اصولا صحیح نمی‌دانیم که سخنان دشمنان تابلودار امام و عناصر ضد انقلاب و فحاشیها و ناسزاهای آنان را که از اولین روز انقلاب تاکنون علیه حضرت امام و بعد از امام علیه رهبری نظام وجود داشته است و هم‌اکنون نیز روزانه صدها برگ مطلب و نوشته توهین آمیز و اراجیفی از این قبیل در جاهای مختلف منتشر می‌کنند، با موضعگیری از سوی موسسه در برابر هریک از این یاوه سراییها در واقع به آنها رسمیت داده و بزرگنمایی کرده و فحاشان و گویندگان اینگونه اباطیل را اعتبار و بها ببخشیم، پاسخ کلی شبهات ضد انقلاب و تخریبهایی که از ناحیه بیگانگان صورت می‌گیرد را نهادهای مسئول نظام می‌دهند و موسسه نیز در مقالات و همایشها و عموم فعالیتهای خویش با دفاع منطقی و مستدل از اصالت راه و اندیشه امام به روشنگری پرداخته و با فعالیتهای فراوانی که در حوزه تاریخ معاصر و زندگی امام دارد کالبدشکافی و تبار شناسی جریانهای موافق و مخالف انقلاب و امام را مورد توجه خویش دارد.
موسسه تنها در مورد مطالبی که در کتابهای نام و نشان دار و دارای مجوز نشر، رسانه‌ها و تریبون هایی که در نظام جمهوری اسلامی منتشر می‌شود و یا توسط مصادر رسمی نظام گفته می‌شوند و رسمیت پیدا می‌کنند، و مسائلی که توسط افراد معتبر و ذینفوذ که سخن و کلامشان برای بخشی از مخاطبان سندیت دارد و یا در مراکز رسمی دولتها و دیگر بخشها در خارج کشور انتشار می‌یابد، و در مواردی از این قبیل اظهار نظر رسمی می‌کند. اگر مطلبی در اینجاها خلاف واقع گفته شود ما اعلام نظر می‌کنیم. در عین حال شبهاتی را که از رهگذر شایعات و شبنامه‌ها و محافل ناشناخته و یا نشریات ضد انقلاب منتشر می‌شوند شناسایی می‌کنیم و به صورت غیرمستقیم در نشریات، کتابها، آثار و تالیفات پژوهشی پاسخ داده و می‌دهیم و در مواردی که نقل مطلبی خلاف واقع به نحوی شیوع یابد که احتمال پذیرش آن بر اثر سکوت موسسه برود مستقیما و بصورت عمومی اطلاع‌رسانی می‌کنیم و اگر جریانی شناسایی شود که در پی خدشه در آثار اسناد امام برآیند از طریق مجاری قانونی نظام پیگیری می‌کنیم. برخی از منتقدان موسسه ظاهرا بین وظایف مدعی العموم و نهادهای امنیتی و قضایی نظام با وظایف موسسه دچار خلط شده اند.
اینکه موسسه تنظیم و آثار حضرت در اعلام سلایق و دیدگاهها وارد نمی‌شود نکته مثبت است اما انتقاد به موسسه این است که چرا در برداشتها از خط امام ورود نمی‌کند آیا این موضوع در حیطه وظایف موسسه نیست؟
من در فاز اول صحبتم اشاره کردم ترویج و نشر و اشاعه اندیشه امام (س) از جمله کارهایی است که هر کس که به امام علاقمند است آن را انجام می‌دهد و بدیهی است که یکی از وظایف موسسه نیز همین است، پژوهشکده، مقالات، نوشته‌ها، پژوهش‌ها همگی در این راستا است.
لذا آنچه را که فکر می‌کنیم صحیح است در مقالات‌مان در نشریات موسسه می‌آوریم اما هرگز معتقد نبوده و نیستیم که در برداشت‌هایمان مصون از خطاییم و یا اینکه برداشت از بیانات و اندیشه امام به موسسه منحصر است. آزادی اندیشه باید پاس داشته شود هر کس و هر نهادی و از جمله موسسه در شرح و تفسیر اندیشه امام برداشتش را مطرح می‌کند و اگر آن تفسیر یا برداشت با اندیشه و اصول خط امام مغایر و یا ناسازگار باشد جامعه آن را در می‌یابد البته یکی از معیارهای داوری آگاهان جامعه در مقام داوری این حقیقت است که :«اهل البیت ادری بما فی البیت»!. بدیهی است که موسسه در راستای وظیفه ترویج اندیشه امام در نشریات خویش آنچه را که از تفاسیر و برداشتها منطبق با مواضع امام تشخیص می‌دهد بیان می‌کند و به نقد دیدگاهها نا منطبق می‌پردازد اما دیگران نیز آزادند در چارچوب موازین قانونی و آداب شرح و نقد علمی به بیان تفسیر خود بپردازند.
وظیفه اصلی موسسه این است که متن آثار حاوی اندیشه و مواضع امام را بدون تحریف و بدون یک واو پیش و پس منتشر کند که کرده است همانند صحیفه امام، تألیفات امام و آنچه که تاکنون منتشر کرده ایم. دیدگاهها و شرح و تفسیرهای دیگران را نیز در کنگره‌هایی که داشتیم مطرح می‌کنیم چنانچه در سالهای قبل که هنوز حساسیتها کمتر بود در کنگره ایی، هم آیت‌الله مصباح یزدی مقاله ارائه کردند و هم دکتر سروش. این فضاهای اخیر مشکلاتی ایجاد کرده است در عین حال با رعایت مصالح و حساسیتها سعی می‌کنیم که بستر ارائه برداشتهای مختلف بخصوص در جناحهای معتقد به خط امام با وجود تقابلهای اساسی در قرائتها و روشها را فراهم سازیم. نشریات موسسه، برنامه‌های حرم امام در مراسم مختلف و کنگره‌ها در دعوت از افراد مختلف جناحهای موجود موید پایبندی به این سیاست است. مشکل آنجا است که عده‌ای افراطی می‌خواهند فقط یک برداشت باشد و یک صدا و یک تفسیر و شعار و ادعا، آنهم شعار و ادعا و تفسیر افراطی ایشان. در واقع اینان امام را نه بخاطر امام بلکه برای خود و پیشبرد جناح و دسته خود می‌خواهند. اینهایند که هر صدای نا موافق با خویش را صدای کافر و منافق و وابسته به بیگانه و ضد ولایت و ضد انقلاب معرفی می‌کنند و در بازگویی این قبیل اتهامات تکاندهنده حتی نسبت به باسابقه ترین چهره‌های شناخته شده انقلاب و جمع یاران امام نیز هیچ ابایی ندارند.
اما بحثی که اخیراً مطرح است اینکه چرا موسسه در مباحث روز وارد نمی‌شود و موضعگیری نمی‌کند؟ این هم به تعبیری خلط مبحث است و مخدوش‌کردن خدمت‌های بی‌نظیر موسسه. پاسخ اینستکه موسسه نهاد و حزب سیاسی نیست که در مسائل روز جامعه موضعگیری کند و به هر مناسبتی بیانیه بدهد. وظیفه ما جمع‌آوری و گردآوری آثار امام و اعلام صحت و سقم مطالب منسوب به امام است ما موظفیم آثار امام را صحیح و مطلوب تدوین و ترجمه و منتشر کنیم و در اختیار جامعه قرار دهیم و منابع و امکانات تحقیق در اندیشه و آثار امام را فراهم آوریم و آثار امام برای استفاده نسلهای بعد از تحریف و دستبرد مغرضین حفاظت کنیم. وظایف موسسه مشخص و محدود است. ما در طول این 23 سال که دوره‌های مختلفی بوده هیچگاه در مسائل روزمره چالشهای بین احزاب و انتخاباتها و راهپیماییها و اموری از این قبیل نه بیانیه داده ایم و نه موضعگیری – بعنوان موسسه – داشته ایم عموماً ورود موسسه در مواردی هست و بوده که شان و جایگاه نظارتی موسسه طلب می‌کند. دوستان و برخی علاقمندان افراطی علاقمند هستند که موسسه با ساز آنها عملکردش را کوک کند. آنها می‌خواهند موسسه شعار آنها را سر دهد، در دوران اصلاحات و سازندگی ما این وظیفه و نقش را برای خود قائل نبودیم و به انتظاراتی از این قبیل پاسخ ندادیم در دوران اصلاحات و در این دوره هم از این سیاست عدول نکرده ایم، ما نهادی نظارتی، انتشاراتی، تبلیغی و ترویجی برای نشر آثار و اندیشه‌های امام (س) هستیم نه یک حزب سیاسی برای مواجهه با حوادث سیاسی جامعه.
ابزارهایی برای ترویج و نشر اندیشه امام پیش‌بینی شده است، ارزیابی‌تان در خصوص نحوه در خدمت قرار گرفتن این ابزارها چیست؟
یکی از مواردی که موسسه همواره تعقیب کرده است نهادینه کردن اندیشه امام در متن قوانین و مسیر حرکت نظام بوده است. با عنایت و توجه ویژه مقام معظم رهبری کلیت این مهم در سیاستهای کلان برنامه پنج ساله کشور تصویب شد به این معنا که اندیشه و آرمانهای حضرت امام باید معیار حرکت نظام باشد. موسسه در هر سه دوره‌ای که اشاره کردم پیگیر درج مواد قانونی مربوط به این سیاست در متن برنامه‌های پنج ساله کشور بوده است گامهای اولیه این مهم در برنامه سوم پنج ساله توسعه محقق شد و ماده 159 این برنامه و بعدا ماده 108 برنامه چهارم به این امر اختصاص یافت و براساس آن وظایف مهمی به برخی نهادها سپرده شد که در آیین‌نامه‌های مصوب هیات دولت به صورت ریز این وظایف تبیین گردید و مسئولیت هماهنگی و نظارت بر اجرای این ماده هم به ستادی با مشارکت فعال موسسه واگذار گردید هرچند که متاسفانه باید گفت ماده پیشنهادی نهایی دولت برای برنامه پنجم توسعه در قیاس با برنامه‌های سوم و چهارم نوعی عقبگرد آشکار از روند نهادینه شدن اندیشه امام در قوانین بوده و در حد یک توصیه اخلاقی کلی و فاقد هرگونه ضمانت اجرایی و مالی تنزل یافته که امیدواریم در مراحل بررسی و تصویب قانون برنامه پنجم درج عین ماده‌ای که در جلسات متعدد موسسه و کمیسیونهای مشترک دولت به تصویب رسید مورد عنایت دولت و مجلس محترم قرار بگیرد. در حال حاضر با وجود برخی خلأهای قانونی قوانین موجود و خصوصا ماده 108 فرصت بسیار مناسبی را برای نهادینه کردن وظایف دستگاهها در جهت تثبیت خط و راه امام در جامعه فراهم ساخته است.
در مورد ارزیابی عملکرد دستگاهها باید منصفانه و به دور از افراط و تفریط بگوییم که کارهای ارزشمندی صورت گرفته است و نهادها همکاریهای جدی و خوبی با موسسه داشته‌اند به ویژه برخی از رایزنیهای فرهنگی در خارج کشور در حوزه نشر آثار امام فعالیت و تعامل خوبی با موسسه دارند، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز فعالیتهای خوبی را آغاز کرده است کتابخانه‌های عمومی کشور به آثار امام و برگزاری همایشها و اجرای برنامه‌های خاص فرهنگی و هنری و...
اما به نظر من با توجه به حقی که امام بر همه نیروهای انقلاب و نظام دارد و نیازی که نظام ما به استمرار اندیشه و یاد و نام امام دارد فکر می‌کنم که غفلت‌های زیادی هم تا کنون صورت گرفته و ما گلایه‌های بسیاری هم داریم که در این مجال نمی‌گنجد، دستگاهها و نهادهای مختلف، خصوصا نهادهای فرهنگی و آموزشی و حوزه و دانشگاه باید بسیار بیشتر به این مهم بپردازند.
شما سهم اعتبارات مقوله‌های مختلف دینی، ملی و اعتباراتی که برای پاسداشت مفاخر و مواریث فرهنگی و مراکز فرهنگی مختلف که بسیار هم ضروری و ارزشمند هستند را در برنامه پنج ساله و بودجه‌های سالانه دولت بییند و سهمی که در این اعتبارات برای تحقق بند دوم سیاستهای کلی برنامه چهارم تعیین شده است و بودجه ناچیز موسسه را ملاحظه کنید متوجه می‌شوید که در این رابطه چقدر عدم تناسب و غفلت وجود دارد.
شما سالها هم در حوزه و هم در دانشگاه تحقیق کرده اید. می‌خواهم بپرسم معیار و مبنای اجتهاد در اندیشه‌های امام چیست؟ و چه ابزاری برای تفسیر و اجتهاد در اندیشه امام لازم است؟
در حوزه‌های علمیه تعریف‌ها و تفسیرهای مختلفی درباره اجتهاد و شرایط و مبادی آن بیان می‌شود، اما مطمئناً وقتی می‌گوییم اجتهاد در اندیشه امام آزاد است به این معنی نیست که هر برداشتی ولو تفسیر آرای مغایر و متضاد با اندیشه امام باشد صورت بگیرد، اجتهاد مبانی و قواعد و مقررات خاص خودش را دارد و پیش نیازهای خاصی را می‌طلبد. اجتهاد در اندیشه امام هم پیش‌نیازهایی دارد و باید اصول کلی استنباط رآی و اجتهاد رعایت شود. آشنایی و مهارت با این اندیشه و آگاهی از سیر روند اندیشه امام؛ آگاهی و اشراف بر خطوط کلی و ممیزه‌های عرفان، فلسفه، سیاست، تفسیر و فقه و اصول امام وجود تشابه و تعارض اندیشه امام با دیگر مجتهدان، انس مستمر با اندیشه و آثار امام برای فهم اشارات و کنایات و رموز آن و شناخت شرایط تاریخی و زمانی و مکانی صدور پیامها و مواضع امام از جمله پیش‌نیازهای اجتهاد در اندیشه امام است. به هر حال رعایت الزامات تفسیر و برداشت صواب و رعایت قواعد باب اجتهاد لازم است و در این میان در اختیار داشتن متن صحیح و مستند از گفتار و نوشتار امام و روایتهای درست از سیره عملی امام نقشی بسیار مهم در امکانبخشی به اجتهاد افراد ذیصلاح در اندیشه امام ایفا می‌کند، وظیفه موسسه در وهله اول فراهم‌سازی این بستر و در اختیار گذاردن متون معتبر و متقن از گفتار و نوشتار و سیره امام است، و در مسیر تداوم اندیشه امام و ماندگاری آن هیچ خطری به اندازه خطر تحجر و انجماد در ظواهر و وانهادن روح اندیشه و کلام امام و در پیش گرفتن سیاست آمرانه انحصاری و تحمیل یک نظر و برداشت برجامعه از رهگذر سلب آزادی تحقیق و بیان در باب حقایق دوران نهضت و انقلاب و واقعیات دوران حضور امام و از صحنه خارج کردن نزدیکان امام و آشنایان به رموز سیره و مواضع امام وجود ندارد که همه دلسوزان در این عرصه باید مراقب شکل گیری چنین فضایی که ممکن است سالها آثار مخرب آن باقی بماند باشند.
سوابق موسسه در جلوگیری از تحریفات را اشاره کردید در حوزه آسیب‌شناسی نظام اسلامی و کشف موانع تحقق اهداف امام، اوضاع فرهنگی داخلی و خارج کشور را چگونه می‌بینید؟
نظام یک عنوان کلی است برای هدف هایی مستقر شده با تشکیلاتی مشروع. مشروعیت آن حاصل ترکیب متداوم حمایت‌های مردمی و ارزشهای اسلامی نظام است. در ادامه حیات نظام جمهوری اسلامی جایگاه مردم درحفظ نظام و کنار نرفتن مردم از صحنه حمایت از نظام به معنای واقعی در عرصه انتخاباتها و دیگر عرصه‌های مشارکت مردم و نه فقط در راهپیماییها و شعارهای انتخاباتی از اهمیت فراوانی برخوردار است.
این یک واقعیت است یعنی باید برگردیم بررسی کنیم آسیب‌ها را بشناسیم مخصوصا واقعیت‌های تلخ تاریخ معاصر و گذشته را بشناسیم در دوران مشروطیت، نهضت ملی نفت، اختلاف ها، جریانات وارداتی که غالبا هم از ناحیه بیگانگان تقویت و تحمیل می‌شد مسیر ملت را منحرف کرد.واقعیت این است که این نظام جمهوری اسلامی به خاطر کار بزرگی که کرده است، پرچمی که برافراشته و استقلال واقعی که در بعد سیاسی به طور نسبتا کامل پدید آورده است و در سایر ابعاد نیز آهنگ استقلال دارد و موفقیتهای بزرگی کسب کرده است، این نظام مزاحمی جدی است برای نظام سلطه. این که نظام سلطه در دنیا داریم یک حقیقت است اگر کسی منکر آن بشود مثل این است که منکر روشنی روز شود بلاخره نظام بین الملل امروز بعد از جنگهای خانه مان برانداز بر اساس یک جریان سلطه گری شکل گرفته؛ یک زمان مستقیما حضور سربازان دولت استعماری و مستعمرات رسمی بود و امروزه استعمار اشکال دیگری پیدا کرده است ولی همچنان حق وتو و ناحق‌های فراوانی در معادلات بین الملل وجود دارد که اجازه می‌دهد کشورهای بزرگ جهان برای حفظ منافع خودشان حقوق دیگر ملتها و دولتها را نادیده بگیرند و در امور دیگر کشورها دخالت کنند و آنجا که اقتضا کند از تحمیل جنگهای خانمان برانداز بر ملتها نیز هیچ ابایی ندارند؛ اینها حقایق غیر قابل انکارند، این ساختار نا عادلانه نظام استکباری قطعا استمرار یک نظام مردمی و دینی مستقل که دیگر ملتها و دولتها را به خروج از سلطه فرا می‌خواند برنمی تابد طبیعی است که سناریوی آنها سرنگونی نهایی این نظام است. این هم یک واقعیت است که اگر از آن غفلت کنیم به نظر من از راهنماییهای امام بهره نبرده ایم؛ استکبار ستیزی یکی از مشخصیه‌های بارز خط امام است. مطمئنا قدرتهای بزرگ در نظام استکبار برای جلوگیری از پیشرفتهای ایران جدید در عصر استقلال و حتی سرنگونی آن هزینه کرده و می‌کنند و در طول این سی سال هم یک لحظه فروگذار نبوده اند. این چیز جدیدی نیست که فکر کنیم آمریکایی‌ها از پارسال تا امسال وارد عرصه مقابله با نظام جمهوری اسلامی شده اند همین جا است که برخی اشتباه آدرس می‌دهند. کودتای نوژه، ماجرای طبس، تحمیل جنگ هشت ساله، حمایت از گروه هکای خشونت طلب و تروریستی و تبلیغات شبانه روزی در تخریب چهره انقلاب و ایران و مردم، نمونه‌ای از طرحهای امریکا و غرب و سلطه گران برای مهار انقلاب اسلامی و بزانو در آوردن نظام جمهوری اسلامی است و اخیرا نیز چند سالی است که جنجال در موضوع انرژی هسته‌ای را وسیله‌ای برای ادامه دشمنیهای خویش یافته اند.
مسئله مهم این است که در یابیم دین و ارزشهای دینی به عنوان هویت نگه دارنده ملت ایران و حضور یکپارچه آحاد ملت ایران در متن میدان نقش آفرینی واقعی در نظام جمهوری اسلامی بوده است که تاکنون مانع از تحقق اهداف دشمنان، و سبب پیشرفتها بوده است. برخی گمان می‌کنند که واژه‌هایی همچون آزادی و مردم و احقاق حقوق الهی آنان در دخالت در سرنوشت خویش با ارزشهای الهی قابل جمع نیستند. امام فرمود که آمریکا هیچ غلطی نمی تواند بکند هیچ کشور دیگری هم نمی تواند. اما همان امام بارها هشدار داده است که اگر ما این میزان‌های اصلی را از دست بدهیم امکان تحقق آرزوهای دشمن و حتی فروپاشی نیز وجود دارد. حفظ این نظام الهی نیازمند مراقبت دائمی است، مراقبت ابعاد مختلفی دارد بطور کلی پیروی از خط امام مستلزم پذیرش تمامی اصول اساسی خط و راه امام است و امام را در جامعیت اندیشه اش باید دید امام فرمود پشتیبان ولایت فقیه باشید تا به نظام شما آسیب نبیند خوب این یک واقعیت در اندیشه حضرت امام و بلکه رکن مهم اندیشه سیاسی امام است، در این باره رسانه ملی و رسانه‌های رسمی برنامه‌های تبیینی فراوانی داشته و دارند. خوب این یک اصل است اصل دیگر اصل آزادی ملت در صحنه‌های تعیین مصادر نظام و انتخاباتها است امام بارها فرموده است که اگر مردم از صحنه کنار بروند همان بلایی سر کشور می‌آید که در مشروطیت آمد، ابتدا استبداد صغیر و در ادامه دیکتاتوری رضاخان و دوران شوم استبداد 57 ساله پهلویها !. امام نگران این بود که نگاه و فرهنگ نظام سلطنتی بازآفرینی بشود و در قالب‌های دیگر بیاید در کشور و بتدریج و با لعاب دینی تبدیل به گفتمان رسمی و غالب شود. این را باید مراقب باشیم. نگاه نظام سلطنتی یعنی این که مردم کنار بروند و عده‌ای معدود بجای ملت تصمیم بگیرند. وقتی می‌گوییم آزادی بیان، اجتهاد در اندیشه، انتقاد یک نعمت است یک موهبت الهی است لازمه اینها این است که ما بپذیریم گروه ها، جریانات و احزاب مختلف پایبند به قانون اساسی و اصول آن حضور داشته باشند نه اینکه ما بخواهیم تنها یک حزب و یک اندیشه بماند و بقیه کنار بروند.
اینها مسائل جدی است. اگر ما نگران آسیبهای بنیادبرانداز نظام هستیم با توجه به این که دشمنان قوی و قدری هم داریم که سرمایه گذاری می‌کنند باید همه چیز را ببینیم و ابزار جلوگیری از آن را فراهم کنیم.
از جمله اصولی که در همین رابطه در اندیشه امام بسیار برجسته است یک اصل اساس قرآنی است و آن وحدت نیروهای معتقد به اساس نظام الهی و معتقد به خطوط راهبردی امام است. این واقعا جای سئوال دارد برخی حرکت ها، بیان ها، خطاب ها، رفتارها و اخلاق‌ها که آشکارا مغایر با این دعوت و ندای دائمی قران است چگونه از سوی گردانندگان رسانه‌های مروج تفرقه و آتش افکنی و تهمت زنی مداوم به این و آن توجیه می‌شود آنهم با پوشش دفاع از اصول و ارزشها؟! امام در طول دوران یازده ساله حکومت و در طول زندگانی و حیاتشان پایبندی به این شعار را با تمام وجود و در عمل به همه نشان دادند.
من فکر می‌کنم اگر می‌خواهیم نظام استوار بماند استواری به این است که همه آحاد ملت مخصوصا قشر فرهیخته جامعه، نخبگان، دانشگاهیان، روحانیون، معلمین و...، و کسانی که به تعبیر امام پیشگامان این نهضت بوده اند باید در میدان باشند اقشار ملت و خصوصا پیشگامان فکری و فرهنگی جامعه و بویژه نیروهای بالنده و جوان که حساسیتهای دوران جوانی توأم با قدرت تحلیل و فهمی سریع آنها را در متن تحولات جاری فرا می‌خواند دارای افکار و سلیقه‌های متفاوت می‌باشند. هنر و وظیفه نهادهای مسدول این است که میدان امن با تضمینهای قانونی و عملی را برای حضور این سلایق مختلف سیاسی در درون نظام فراهم کنند. ارکان نظام و ولایت را پشتیبان باشیم تا نظام آسیب نبیند و آزادی و حقوق مردم و عدل و انصاف و تقوا را پاس بداریم تا انقلاب و نظام در گردونه حوادث مهیب و دشمنیهای قدرتهای مستکبر بیمه شود. اینها آموزه‌های امام خمینی هستند. اگر آسیبی هست این صرفا از هم صدایی با بیگانه نیست که البته این جدی است و خط و راه آنهایی که نجات را در پیوند با بیگانگان و مستکبران و دست کشیدن از ارزشهای خویش می‌دانند با الفبای خط امام بیگانه اند اما آسیبهای یک انقلاب و نظام بزرگ منحصر به این نیست به تعبیر خود امام خطر تحجر و جمود در اندیشه و خطر تفرقه و اختلاف و خطر دست اندازی به حقوق ملت و سلب آزادیهای مشروع نیز نه تنها کمتر از خطر نفوذ اجانب نیست بلکه بستر نفوذ بیگانه را همین کج فهمیها و تفرقه‌ها فراهم می‌کند. در این باره حرفهای بسیار و درد دلهای بیشمار داریم که بازگویی آن نیازمند فرصتی مناسب و فضایی مناسبتر از آن است.
با عذرخواهی از تفصیل طولانی پاسخها که دلیل آن سوالات مکرر مطرح شده در بسیاری از رسانه‌ها و برخی شبه افکنیها نسبت به خدمات و اصالت کار موسسه که متاسفانه حتی در بعضی از مناظره‌ها در رسانه ملی بدون حضور و دفاع موسسه صورت گرفته و برای پرهیز از ورود به منازعات بیهوده و تفرقه آمیز سکوت کرده ایم و اینک که در صدد هستید تا در سالگرد ارتحال حضرت امام بخشهایی از فعالیتهای 23 ساله موسسه را به ملت بزرگ و بزرگوار ایران گزارش کنید فرصتی شد تا برخی نا گفته هاا را بازگو کنم هر چند که در این مجال نیز به کارنامه افتخار آمیز ثمرات حکم حضرت امام و خدمات 23 ساله موسسه تنظیم و نشر آثار امام پرداختم و گرنه در پاسخ به یکایک حملات سازماندهی شده در محافل افراطی و نقدها و شبهه‌هایی که نا منصفانه و یکسویه در قالب گفتگوهای یکطرفه تلویزیونی و سایتها و نامه هاو بیانیه‌هایی که همگی چند مطلب کلیشه‌ای را بقصد اعمال فشار بر موسسه تا مرز دست کشیدن از سیاست مستقل و اصولی که این نهاد مبارک بر اساس منشور و حکم امام و سیاستهای ترسیم شده توسط یادگاران امام و بقصد همراه ساختن موسسه با مشی افراطی و غیر اخلاقی خویش مدام تکرار می‌کنند، مطالب مستدل و پاسخهایی روشن داریم که در این فضای نامناسب کنونی پاسخگویی موردی را خلاف همان سیاست مبنایی موسسه در پرهیز از جدالهای تفرقه انگیز اصحاب انقلاب می‌دانیم به امید روزی که فضای نقد آزاد و مناظره‌های روشنگرانه و دوسویه‌ای که نه به قصد ملکوک نمودن یکدیگر و پنجه کشیدن بر چهره زیبای انقلاب اسلامی بلکه به نیت جدال احسن و استماع قول و نقد حال و کشف حقیقت و تصحیح اشتباهات و خطاهای احتمالی فراهم آید.
در پایان عرایضم بر عهد گسست ناپذیری عهدی که مسئولین و همکاران پرتلاشمان در موسسه تنظیم و نشر آثار امام با خدای خویش و با امام و رهبری و مردم در حراست از نشر امانتدارانه اندیشه و آثار امام و ایستادگی بر مواضع حق دارند تأکید می‌کنم و تجدید پیمان.
.
انتهای پیام /*