احکام ناظر بر وصیت

‏‏احکام ناظر بر وصیت‏

‏‏[سؤال 8800]‏‏ ‏ ‏ 4842‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 10 / 11 / 1361‏

‏‏حضور محترم حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی رهبر عالی قدر جهان اسلام‏‎ ‎‏سلام عرض می کنم. امیدوارم که همیشه سالم باشید و رهبریت اسلام را همچنان تا‏‎ ‎‏ظهور مهدی علیه السلام در کف با کفایت خود حفظ فرمایید. ان شاء الله‌‏

‏‏خواهشمند است دستور فرمایید، به سؤال های زیر جواب مرحمت فرمایند. ‏

‏‏1. در مورد ثلث دارایی میت که طبق وصیت نامه مقرر شده است: به مصرف‏‎ ‎‏خیرات و مبرات و سایر طرقی که میت معین نموده، برسد. اگر وصی نسبت به اجرای‏‎ ‎‏وصیت نامه بی اعتنایی و یا سرپیچی کند، آیا شخص ناظر ـ که از طرف میت معین شده‏‎ ‎‏است ـ می تواند خود رأساً و شخصاً مقداری از ثلث میت را که در اختیار دارد به‏‎ ‎‏مصارفی که از جانب میت معین شده برساند و مدارک و اسناد آن را ارائه دهد یا خیر؟ ‏

‏‏2. اگر از دارایی وصی، مقداری در دسترس ناظری باشد ـ که میت او را تعیین‏‎ ‎‏نموده ـ و وصی از اجرای وصیت نامه امتناع کند، آیا ناظر می تواند به میزان ثلث میت یا‏‎ ‎‏هر چقدر کمتر از دارایی وصی برداشت کرده و به مصرف مشخص شده از طرف میت‏‎ ‎‏برساند و مدارک و اسناد آن را ارائه دهد یا خیر؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، 1 و 2، ناظر نمی تواند مستقلاً عمل به وصیت نماید و در‏‎ ‎‏صورت خیانت وصی، با مراجعه به حاکم شرع، تعیین تکلیف نماید. ‏

‏‏3. آیا ثلث دارایی متوفی را ـ که وصی بر طبق وصیت نامه، قرار است در طریق خیرات و مبرات و‏‎ ‎‏خمس و سهم امام و خلاصه جهاتی که میت تعیین نموده به مصرف برساند ـ در صورتی که وصی،‏‎ ‎‏شوهر میت بوده باشد و این وصی (شوهر متوفی) خود از تمکن مالی برخوردار باشد، آیا می تواند‏‎ ‎‏ثلث دارایی میت را به بهانۀ آن که یکی از فرزندانشان بیکار است، به آن فرزند بیکار بدهد و اجرای‏‎ ‎‏وصیت میت را نادیده بگیرد. در حالی که آن فرزند هم، اهل تقوا و نماز و دینداری نباشد؟‏

‏
‏‎

‎‏بسمه تعالی، ثلث مورد وصیت را واجب است در مواردی که متوفی معین نموده صرف کنند و‏‎ ‎‏در غیر آن جایز نیست. ‏

‏‏[سؤال 8801]‏‏ ‏ ‏ 4843‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 7 / 11 / 1361‏

‏‏محضر مقدس حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، مرجع تقلید شیعیان، أدام الله‌‏‎ ‎‏افاضاته، خواهشمند است با بررسی جملۀ: «مصرف تتمۀ ثلث در انجام امور خیریه، به‏‎ ‎‏هر نحوی که وصی و ناظر صلاح و مقتضی بدانند». نظر فقهی و شرعی اعلام فرمایند‏‎ ‎‏که آیا وصی به تنهایی می تواند برای خرج ثلث، اتخاذ تصمیم و عمل کند و یا این که‏‎ ‎‏امضا و تصویب و موافقت قبلی ناظر هم لازم است؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، طبق عبارت مرقومه، وصی و ناظر باید با موافقت هم، اقدام به‏‎ ‎‏انجام وصیت نمایند. ‏

‏‏[سؤال 8802]‏‏ ‏ ‏ 4844‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 22 / 3 / 1361‏

‏‏مسئول دفتر استفتائات امام خمینی، پس از اهدای سلام، به استحضار عالی‏‎ ‎‏می رساند:‏

‏‏1. وصی، قبل از انجام دستورات وصیت شخصی که وصیت نموده، از دنیا رفته؛ آیا‏‎ ‎‏ناظر می تواند کار وصی را انجام بدهد؟ ‏

‏‏2. موصی، وصیت به نماز و روزه کرده، ولی مدت آن را معلوم نکرده. چه مقدار از‏‎ ‎‏سهم موصی باید برای نماز و روزه داده شود؟ در ضمن یک درگیری در مورد خرید‏‎ ‎‏خانه موصی پیدا شده است و در آن دفتر اگر قید شود که ما چگونه این درگیری را رفع‏‎ ‎‏کنیم، صلاح است.‏

‏‏بسمه تعالی، در فرض مرقوم، ناظر بدون مراجعه به حاکم شرع نمی تواند‏‎ ‎‏تصرف کند؛ و در مورد وصیت به نماز و روزه، باید مقداری که یقیناً نماز و‏‎ ‎‏روزه بر عهدۀ او است انجام شود.‏

‏‎ ‎

‏‎

‎