کتاب یمین و نذر
احکام نذر
لزوم صیغه معتبره شرعیه برای وجوب وفای به نذر
نسخه چاپی | ارسال به دوستان
برو به صفحه: برو

نوع ماده: کتاب فارسی

پدیدآورنده : خمینی، روح الله، رهبر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، 1279 - 1369

محل نشر : تهران

ناشر: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)

زمان (شمسی) : 1392

زبان اثر : فارسی

لزوم صیغه معتبره شرعیه برای وجوب وفای به نذر

لزوم صیغه معتبره شرعیه برای وجوب وفای به نذر

[سؤال 8816]‏ ‏ ‏ 4850‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 25 / 10 / 1358‏

‏پیشگاه مبارک رهبر عالی قدر و زعیم عظیم الشأن، مرجع عالی قدر شیعیان،‏‎ ‎‏حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، دامت برکاته‏

‏محترماً؛ شخصی پیش از تشریف فرمایی حضرت آیت الله‌ از پاریس به ایران‏‎ ‎‏گوسفندی نذر کرده که اگر حضرت آیت الله‌ صحیح و سالم به ایران برگردند، وی در‏‎ ‎‏سر سال دوم بازگشت به ایران، گوسفند مزبور را به قم آورده و در زیر قدم آن‏‎ ‎‏وجود  معظم قربانی بنماید و به جهت برکت خانه اش هم تبرک جوید ولی به علت‏‎ ‎‏بودن برف، راه ها مسدود و وسایل ماشین هم در کوهستان پیدا نمی شود و وقت‏‎ ‎‏هم  تنگ است. شخص مزبور به نذر خود به چه نحو عمل نماید؟ عمرکم طویل و‏‎ ‎‏عدوّکم ذلیل‏

‏از خداوند بزرگ، موفقیت و سلامتی شما را آرزومندم.‏

بسمه تعالی، در صورتی که صیغه معتبره شرعیه خوانده نشده، اختیار با خود نذر کننده است.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 7صفحه 499

[سؤال 8817]‏ ‏ ‏ 4851‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 19 / 11 / 1361‏

‏محضر مبارک رهبر عالی قدر آیت الله‌ العظمی امام خمینی مدّ ظله العالی‏

‏پس از دعاگویی به شرف عرض عالی می رساند:‏

‏1. این جانب مبلغ 1000 تومان نذر جد حضرت عالی کرده ام، حاجتی داشته ام‏‎ ‎‏برآورده شده است. گفتم: یا جد امام خمینی ولی نگفتم قربةً الی الله‌، آیا این نذر را‏‎ ‎‏واجب است ادا کنم یا خیر؟ و آیا حضورتان بفرستم؟ و یا برای سلامتی شما به فقرا و‏‎ ‎‏سادات فقیر بدهم؟ تمنا دارم مرقوم فرمایید تا به فتوای شما عمل کنم. نوعاً ما‏‎ ‎‏بیرونی ها یعنی عشایر قصد قربت نمی کنیم، می گوییم یا حضرت عباس اگر فلان‏‎ ‎‏حاجت ما برآورده بشود 100 تومان در راه تو می دهیم، آیا این نذر واجب می شود یا‏‎ ‎‏خیر؟ جواب مرقوم فرمایید. والسلام.‏

بسمه تعالی، وفای به نذر مرقوم واجب نیست.

‏2. آیا به چیزهایی که زینت زن ها حساب می شود، مانند النگو و گلوبند و چیزهای دیگر زکات تعلق‏‎ ‎‏می گیرد؟ جواب مرقوم فرمایید. ‏

بسمه تعالی، به غیر مسکوک از طلا زکات تعلق نمی گیرد و همچنین طلایی که برای زینت استعمال می شود زکات ندارد.

[سؤال 8818]‏ ‏ ‏ 4852‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏محضر عالی قدر حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، امید مستضعفان جهان‏

‏لطفاً در سؤال های زیر ما را راهنمایی و ارشاد فرمایید.‏

‏1. یک پسر بچه از پشت بام (سوراخ بام) که در منازل روستایی معمولاً هست به‏‎ ‎‏پایین می افتد، مادر و خواهر و خویشانش بر حالش گریه می کنند، در این حال پدرش‏‎ ‎‏می رسد و این صحنه را می بیند با متوسل شدن به قمر بنی هاشم یا ابوالفضل یا‏‎ ‎‏ابوالفضل گویان یک گوسفند یا قوچ را به عنوان نذری گوشش را می برد، دیگر نیت‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 7صفحه 500

‏نمی کند که در چه راهی خرج یا احسان خواهد کرد؟ آیا می شود در ماه محرم همان‏‎ ‎‏گوسفند را خرج عزاداری سلطان مظلومان کرد؟ یا قربانی را بفروشند و پولش را برای‏‎ ‎‏جنگ زدگان بفرستند؟ آیا می شود پول همان گوسفند را برای عمران و آبادی ده‏‎ ‎‏خرج  کرد؟‏

بسمه تعالی، اختیار با خود صاحب گوسفند است، می تواند در هر کدام که مایل باشد صرف نماید.

‏2. یک مسجد را که ساخت قدیم بوده، ما چند خانواده همسایه مسجد آن را از نو ساخته ایم و دامنه و‏‎ ‎‏شیروانی مسجد را به ساختمان همسایه گذاشته ایم و از این لحاظ در مضیقه هستند. آیا می توان دامنه‏‎ ‎‏یا شیروانی مسجد را به طرف ساختمان همسایه مسجد گذاشت؟ یا این که باید شیروانی یا دامنه‏‎ ‎‏مسجد را عوض کرد؟‏

بسمه تعالی، بدون رضایت همسایه جایز نیست و باید عوض نمود.

‏3. آیا می توان با رضایت صاحبش همان چند ساختمان را برای مسجد خرید و به حیاط یا آشپزخانه‏‎ ‎‏اختصاص داد.‏

بسمه تعالی، مانع ندارد.

‏4. اگر سگ درب چوبی داخل مسجد را با دهان و دندانش خرد کند. و درب چندان خراب نشده باشد،‏‎ ‎‏آیا درب باید توسط صاحب سگ یا اهالی ده عوض شود؟ یا آن که با شستن یا رنده نمودن همان جایی‏‎ ‎‏که سگ دهان زده پاک می شود؟‏

بسمه تعالی، اگر کوتاهی از صاحب سگ نبوده به او چیزی نیست و لازم است به هر نحو ممکن تطهیر نمایند.

[سؤال 8819]‏ ‏ ‏ 4853‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 27 / 11 / 1361‏

‏با درود فراوان به رهبر کبیر انقلاب اسلامی ‏

‏مطلبی برای این جانب پیش آمده که خواستار جواب گویی آن مرجع والا مقام‏‎ ‎‏هستم. مقداری پول در اختیار این جانب می باشد که نذر حضرت ابوالفضل می باشد.‏‎ ‎‏موضوعی که در نظر دارم آن است که آیا می توان این مبلغ را به حساب جبهه واریز‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 7صفحه 501

‏نمایم یا نه؟ خواهشمند است جواب این جانب را اعلام فرمایید. توضیح این که قصد‏‎ ‎‏چگونه خرج کردن را هم نکرده ام. ‏

بسمه تعالی، چنانچه صیغه مخصوص به نذر خوانده نشده است اختیار با خود شما است.

[سؤال 8820]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 692

‏3. در مورد نذر و عهد کردن اگر شخص صیغۀ آن را به آن صورتی که در‏‎ ‎‏رساله های عملیه است ادا نکند آیا نذر منعقد می شود یا خیر؟‏

بسمه تعالی، منعقد نمی شود.

[سؤال 8821]‏ ‏ ‏ 4854‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏محضر مبارک رهبر کبیر انقلاب اسلامی ایران، حضرت نایب الامام، امام خمینی،‏‎ ‎‏دامت افاضاته، با عرض سلام و آرزوی سلامتی برای آن رهبر عالی قدر انقلاب‏‎ ‎‏اسلامی، مسأله ای شرعی به صورت زیر برای این جانب مطرح است:‏

‏اگر کسی نذر کند که مقداری طلا یا پول را شخصاً به صندوق حضرت‏‎ ‎‏ابوالفضل علیه السلام بریزد حال شخص نذر کننده چه باید بکند؟‏

‏با عرض معذرت؛ در سال 1357 ازدواج کرده ام و در اوایل ازدواج به علت سر درد‏‎ ‎‏همسرم گوشواره های او را به صورت بالا نذر نمودیم، چه باید بکنیم؟‏

‏ان شاء الله‌ خداوند تبارک و تعالی طول عمر به جناب عالی عطا بفرماید و صدام و‏‎ ‎‏صدامیان را سرنگون و نابود سازد. با تقدیم احترام و عرض ادب‏

‏والسلام علیکم ورحمة الله‌ وبرکاته‏

بسمه تعالی، در نذر صیغه مخصوص لازم است. اگر صیغه مخصوص به نذر خوانده نشده، عمل به آن لازم نیست.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 7صفحه 502

[سؤال 8822]‏ ‏ ‏ 4855‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏با سلام و درود به رهبر عزیز و روح خدا و پیشوای اعلا‏

‏هشت سال پیش نذر کرده بودم که هر وقت پول دستم آمد، برای سقّاخانۀ حضرت‏‎ ‎‏ابوالفضل در محلمان یک چهل چراغ هدیه کنم؛ الآن مصرفش در آن محل خیلی کم‏‎ ‎‏است؛ آیا طبق فتوای امام می توانم به جای آن شی ء، پول آن ـ به قیمت پنج هزار‏‎ ‎‏تومان  ـ را برای ساختن مسجد یا چیز دیگری که قابل استفادۀ بیشتری می باشد،‏‎ ‎‏بدهم؟ ‏

‏با عرض معذرت مرا راهنمایی کنید.‏

بسمه تعالی، اگر در نذر، صیغۀ مخصوص به نذر را نخوانده اید، اختیار با خود شما است؛ ولی اگر صیغۀ نذر خوانده شده، در صورت امکان باید به نذر عمل شود.

[سؤال 8823]‏ ‏ ‏ 4856‏

‏ ‏ ‏ بسم الله‌ الرحمن الرحیم‏

‏إلی المرجع الأعلی والإمام المفدی، روح الله‌ الموسوی الخمینی دام ظله الوارف،‏‎ ‎‏أتقدّم إلیکم بهذه المسألة؛ فافتونا مأجورین ‏

‏نذر شخص إنفاق أربعة آلاف تومان، لإقامة مراسم تعزیة الإمام الحسین علیه السلام فی‏‎ ‎‏شهر محرّم. ولکن الشهر انقضی ولم یتمّ إنفاق المبلغ بکاملة وبقی منه النصف وهو ألفی‏‎ ‎‏تومان. فهل له ینفقها فی سائر وجوه البرّ کالتبرّع بها للجبهة أو إقامة مراسم الأئمّة فی‏‎ ‎‏غیر شهر محرّم؟ أفتونا مأجورین ودمتم حصناً وملاذاً.‏

بسمه تعالی، لا مانع من صرفها فی مطلق وجوه البرّ، إذا لم ینعقد النذر بالصیغة الخاصّة بالنذر وهکذا إذا کان المنذور الإنفاق فی خصوص المحرّم السابق.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 7صفحه 503

[سؤال 8824]‏ ‏ ‏ 4857‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏کسی نذر کرده که مبلغی در موردی نظیر اطعام و غیره صرف نماید آیا می تواند این‏‎ ‎‏مبلغ را به یکی از حساب های ضروری تر نظیر جبهه یا جنگ زدگان واریز نماید؟‏

بسمه تعالی، اگر نذر با صیغه معتبره شرعیه بوده باید بر طبق نذر عمل شود و اگر صیغه نداشته اختیار با خود شما است.

[سؤال 8825]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 4970

‏4. آیا ادای عین نذری که مبتنی بر انداختن سفره ابوالفضل برای شفای مریض‏‎ ‎‏باشد در شرایط کنونی (جنگ) لازم است یا اگر مقدار پولی که باید در آن راه خرج‏‎ ‎‏شود، برای جنگ زدگان یا غیره پرداخته شود کافی است؟‏

بسمه تعالی، در صورتی که صیغۀ مخصوص به نذر خوانده نشده اشکال ندارد.

[سؤال 8826]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 1201

‏2. شخصی سفر‏‏ۀ‏‏ حضرت ابوالفضل علیه السلام نذر دارد؛ ولی به علت کمی جا در محل‏‎ ‎‏سکونت نمی تواند نذر خویش را ادا نماید. بنابر این آیا می تواند وجه خرجی سفره را‏‎ ‎‏به حساب جنگ زدگان و یا سایر مواردی که برای دولت جمهوری اسلامی ایران‏‎ ‎‏دارای اهمیت است واریز نماید؟‏

بسمه تعالی، اگر صیغۀ مخصوص نذر را نخوانده نذر وجوب وفا ندارد و اختیار با خود شخص است؛ ولی چنانچه صیغۀ نذر را خوانده باشد، باید بر طبق آن عمل کند؛ مگر آن که قدرت بر وفا نداشته باشد.

[سؤال 8827]‏ ‏ ‏ 4858‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 24 / 4 / 1361‏

‏محضر مبارک امام عزیزمان حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، مدّ ظله، پس از سلام و‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 7صفحه 504

‏درود فراوان خواهشمند است در مورد مسائل شرعی زیر فتوای کامل مرقوم بفرمایید:‏

‏1. آیا کسی در مورد حاجتی نذر نماید و آن حاجت بعد از مدت ها صبر و ناراحتی‏‎ ‎‏به کمک خداوند متعال تمام بشود ولی به نحوی که طبق گفته و نیت حاجتمند نباشد‏‎ ‎‏مسأله چگونه است؟‏

‏مثلاً کسی نذر نماید که خدایا فلان حاجت شرعی من قبول بشود نذر می کنم سفره‏‎ ‎‏حضرت ابوالفضل علیه السلام و سفره خانم رقیه علیه السلام را انجام دهم. در موقع نذر کردن هیچ‏‎ ‎‏فکری از ضرر و زیان (مادی و معنوی) و دادن پول برای انجام کار و این که در حق‏‎ ‎‏حاجتمند نبود که در مقابل کارش پول بدهد. البته برای این که از بدبختی و ناراحتی‏‎ ‎‏خلاص شود مجبور می شود برای رضایت طرف مقابل پول اضافی بدهد. باید متذکر‏‎ ‎‏شوم مسأل‏‏ۀ‏‏ ما مسأله طلاق بود که حاجتمند نذر کرده بود که اگر خلاص شوم تمام‏‎ ‎‏نذرهای ذکر شده را انجام دهم ولی در موقع نذر کردن هیچ نیّتی از پول دادن در مقابل‏‎ ‎‏مهریه (برای رضایت همسر به طلاق) و گذشتن از تمام جهیزیه و مهریه قانونی و‏‎ ‎‏شرعی خود و تحمل ناراحتی ها و شکنجه ها در دل نبود و حتی به فکرمان هم نرسیده‏‎ ‎‏بود که موقع طلاق پول خواهیم داد و از تمام حقوق حقه خود گذشت خواهیم کرد.‏‎ ‎‏حالا به کمک خداوند تمام شده و طلاق گرفتم البته (با دادن پول مقابل مهریه و گذشت‏‎ ‎‏از جهیزیه و مهریه خود) مسأله شرعی در این مورد چگونه می باشد؟ باید نذرهایم را‏‎ ‎‏انجام دهم یا نه؟‏

بسمه تعالی، اگر صیغه شرعی نذر خوانده نشده وجوب وفا ندارد.

‏2. وسواس در مورد طهارت و وضو و غسل و سایر مسائل شرعی چگونه می باشد؟ انسان چه کار باید‏‎ ‎‏بکند تا بدون گناه ترک کند و خلاص شود؟ ‏

بسمه تعالی، واجب است اعتنای به وسوسه نکنید.

‏3. دختر یا زنی که از حیض پاک می شود نوع لکه و ترشحی که در آخرین روز حیض باید ببیند و پاک‏‎ ‎‏شود و غسل و نماز گزارد چگونه می باشد؟‏

بسمه تعالی، پاک شدن منوط به این است که خون بند بیاید و هیچ نوع لکه و ترشحی از خون نبیند.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 7صفحه 505

[سؤال 8828]‏ ‏ ‏ 4859‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏با درود و سلام خدمت پدر عزیزم، آیت الله‌ خمینی ‏

‏امیدوارم که حالتان خوب باشد. اگر خواهان حال دختر حقیرتان باشید، بحمدالله‌‏‎ ‎‏سالم هستم. پدر عزیز! لطف فرموده به سؤال این جانب جواب مرحمت فرمایید:‏

‏در جایی خواندم که اگر شخصی ـ چه دختر و چه پسر ـ نذری کنند و پدر و مادر‏‎ ‎‏ندانند، این نذر قبول نیست. حال من نذری کرده ام و بدان چیزی که می خواستم‏‎ ‎‏رسیده ام. آیا من باید نذرم را بدهم یا نه؟‏

‏و در آخر از شما می خواهم که برایم دعا کنید تا به شهادت برسم. ‏

بسمه تعالی، اگر صیغۀ مخصوص به نذر را نخوانده اید، عمل به آن لازم نیست.

[سؤال 8829]‏ ‏ ‏ 4860‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 4 / 1 / 1362‏

‏حضور برادران دفتر استفتائات امام، با سلام و دعا و آرزوی موفقیت برای برادران،‏‎ ‎‏در خدمت به اسلام و مسلمین‏

‏باری چند سال قبل، مقداری پول از کسی طلبکار بودم و با خود گفتم که اگر پول به‏‎ ‎‏دستم رسید، آن را جهت کمک به سازمان اسلامی أمل بفرستم و خدا خواست و پول‏‎ ‎‏به دستم رسید و در آن خصوص، فراموش نمودم که پول را بفرستم. با توجه به این که‏‎ ‎‏این نذر را بدون نیت، برای رضای خدا بوده، آیا بایستی پول را بفرستم؟ حکم شرعی‏‎ ‎‏آن چطور است؟ و اگر واجب است، با توجه به وضع کنونی لبنان، می توانم پول را‏‎ ‎‏جهت کمک به رزمندگان اسلام اختصاص دهم؟ من الله‌ التوفیق‏

بسمه تعالی، در صورتی که صیغۀ نذر را نخوانده اید، وفای به آن واجب نیست و اختیار، با خود شما است.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 7صفحه 506

[سؤال 8830]‏ ‏ ‏ 4861‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 19 / 8 / 1361‏

‏ساحت مقدس رهبر عظیم الشأن و مرجع عالی قدر، حضرت امام خمینی، مدّ ظله‏‎ ‎‏العالی، با تقدیم سلام و درود به آن رهبر کبیر؛ جواب مسائل مشروحۀ زیر از ساحت‏‎ ‎‏مقدس مورد استدعا می باشد:‏

‏1. شخصی نذر کرده تا فرزند خود را به زیارت حضرت ثامن الائمه علیهم السلام ببرد ولی‏‎ ‎‏وضع مالی وی ایجاب ننموده تا نذر خود را عملی سازد. فعلاً فرزند به حد بلوغ‏‎ ‎‏شرعی رسیده است؛ آیا باز مخارج زیارت به عهد‏‏ۀ‏‏ پدر است که نذر نموده و یا به‏‎ ‎‏عهد‏‏ۀ‏‏ فرزند؟ و در صورت قبول فرزند، مخارج مسافرت زیارت را فرزند می تواند‏‎ ‎‏پرداخت نماید؟ نظری‏‏ۀ‏‏ عالی را بیان فرمایند.‏

بسمه تعالی، اگر نذر با صیغۀ مخصوص آن انجام گرفته و مقید به زمان خاصی نبوده، وفای به آن واجب است و چنانچه فرزند، مخارج سفر را متبرعاً بدهد مانع ندارد.

‏2. نوجوانی که به حد بلوغ شرعی نرسیده است و در تحت الولایه پدر می باشد، برای رفتن به جبهۀ‏‎ ‎‏جنگ جهت مقابله با دشمن اسلام اجازۀ ولی لازم است یا خیر؟‏

بسمه تعالی، رفتن بر غیر بالغ لازم نیست. 

‏3. شخصی در زمان طاغوت، عضو خانۀ انصاف بوده و یا رئیس خانۀ انصاف؛ شخصی و یا اشخاصی‏‎ ‎‏را جریمه نموده و به طریق و تأیید دادگاه، جریمه از مجرم اخذ و به صندوق دولت پرداخت شده و به‏‎ ‎‏نظر اعضا جریمه به حق بوده، آیا به نظر آن حضرت اعضای خانۀ انصاف ضامن جریمه هستند یا تأیید‏‎ ‎‏کننده که دادگاه است یا ژاندارمری که وصول کننده است یا هیچ کدام؟ ‏

بسمه تعالی، کسی که به دستور او خسارت جریمه از طرف گرفته شده ضامن است اگر مأمور تخلف نمی تواند بکند.

‏4. بنده جهت تحصیل فرزندانم از اول مهر تا پایان سال تحصیلی در میانه اقامت نموده و در تابستان در‏‎ ‎‏روستای احمد آباد گروس ـ محل سکونتم ـ ساکن می باشم؛ آیا در ایامی که در میانه هستم، در صورت‏‎ ‎‏مسافرت به روستای یاد شده ام، وضع نماز و روزه ام چیست؟ ضمناً از روستا اعراض ننموده ام.‏


استفتائات امام خمینی (س)ج. 7صفحه 507

بسمه تعالی، در غیر وطن، بدون قصد اقامت ده روز، نماز شکسته است و با قصد اقامت ده روز، اگر سفر شرعی پیش بیاید اقامت به هم می خورد.

‏5. فدوی در ماه محرم الحرام (در موقع اقامت در شهر میانه) جهت روضه خوانی و مسأله گویی به‏‎ ‎‏روستای خود رفته و در مدت ایام سوگواری به سه روستای اطراف می روم و حد شرعی مسافت را‏‎ ‎‏طی می نمایم که مانع از قصد اقامه می شود، در این صورت نماز بنده به چه صورت خوانده شود؟ ‏

بسمه تعالی، با طی سفر شرعی حکم مسافر دارید.

[سؤال 8831]‏ ‏ ‏ 4862‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 2 / 6 / 1358‏

‏یک دانه گوسفند ماده به نام حضرت ابوالفضل العباس علیه السلام نذر کرده ام که گوسفند نر‏‎ ‎‏ذبح شود و در همین راه به مردم بخشیده شود و ماد‏‏ۀ‏‏ آن نگهداری شود. چون حفاظت‏‎ ‎‏و نگهبانی آن ها مشکل است راه مصرف شرعی آن چیست؟ ذیلاً جواب عنایت‏‎ ‎‏فرمایند.‏

‏همچنین یک دانه گوسفند ماده به نام حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام به شرح بالا‏‎ ‎‏نذر شده است. اکنون هزین‏‏ۀ‏‏ نگهداری آن ها بیش از قیمتشان می باشد استدعا است:‏‎ ‎‏شرعاً اجاز‏‏ۀ‏‏ فروش و پرداخت بهای گوسفندان را به هر محلی که صلاح است، ذیلاً‏‎ ‎‏مرقوم فرمایند.‏

بسمه تعالی، در نذر صیغۀ معتبره لازم است. اگر با صیغۀ شرعیه نذر شده، کسی که نذر کرده، در صورت قدرت باید بر طبق نذر خود وفا کند و حفاظت و نگهبانی گوسفندان بر عهدۀ نذر کننده است و اگر صیغه نداشته نذر لازم العمل نیست.

[سؤال 8832]‏ ‏ ‏ 4863‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏حضور محترم امام خمینی، محترماً؛ خاطر مبارک را مستحضر می دارد:‏

‏مدت 17 سال است که عزاداری سید الشهدا در خانه من برقرار است و عیالم نذر‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 7صفحه 508

‏کرده تا هر چقدر زنده هستیم در منزل برقرار کنیم. حالیه بچه ها بزرگ شده و اظهار‏‎ ‎‏می دارند: «بهتر است این مخارج 17 روزه را به کسی که احتیاج دارد، بدهید» و ما در‏‎ ‎‏جواب بچه ها می گوییم: «نذر کرده ایم تا هر چقدر زنده هستیم در منزل برقرار کنیم».‏‎ ‎‏حالیه قرار بر این شد که جریان را به استحضار حضرت عالی جهت راهنمایی برسانیم‏‎ ‎‏که کدام یک مصلحت است و چه دستوری می فرمایید تا اقدام گردد؟ منتظر جواب و‏‎ ‎‏دست خط مبارک حضرت آیت الله‌ امام خمینی می باشیم.‏

بسمه تعالی، در عزاداری حضرت سیدالشهدا علیه السلام صرف نمایید.

[سؤال 8833]‏ ‏ ‏ 4864‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 26 / 10 / 1358‏

‏پس از سلام، به عرض عالی می رساند:‏

‏این جانب چند سال قبل نذر نمودم که دهه فاطمیه هر سال در محل خودمان یک‏‎ ‎‏مجلس روضه خوانی برگزار نمایم؛ ولی چون در حال حاضر واعظی متعهد و مسئول‏‎ ‎‏در آن محل نداریم، خواهشمند است بفرمایید آیا ممکن است در همان ایام در تهران‏‎ ‎‏مجلس را برگزار کنم یا پول آن را به فقرا بدهم؟‏

بسمه تعالی، اگر نذر شرعی کرده اید، در همان محل اقامه روضه خوانی نمایید.

[سؤال 8834]‏ ‏ ‏ 4865‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 16 / 3 / 1361 ‏

‏دفتر مرجع عالی قدر رهبر انقلاب اسلامی ایران و جهان امام امت خمینی کبیر ‏

‏با عرض سلام احتراماً این جانب معروض می دارم نظر به این که از سال هزار و‏‎ ‎‏سیصد و پنجاه و چهار یک باب کارگاه چوب بری کوچک در محل سکونت خود‏‎ ‎‏احداث نموده و مشغول به کار شدم و درآمد برش چوب را تومانی یک ریال (10%)‏‎ ‎‏نذر حضرت ابوالفضل نموده ام و تا کنون مسجدی در احمد سرگوراب توسط جهاد‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 7صفحه 509

‏سازندگی ساخته اند به نام مسجد ابوالفضل ده درصد (10%) پول نذری را جهت‏‎ ‎‏ساختن مسجد مزبور پرداخت نموده ام در حال حاضر به علت بدهکاری کارخانه‏‎ ‎‏خودم را چهل و پنج درصد به بخشداری شفت و چهل و پنج درصد به جهاد سازندگی‏‎ ‎‏این دو نهاد انقلابی فروخته و ده درصد کارخانه متعلق به من است از مسئول دفتر امام‏‎ ‎‏امت خواستارم مرا راهنمایی نمایید که تمام ده درصد (10%) نذری را پرداخت نمایم‏‎ ‎‏یا به نسبت ده درصد سهام کارخانه که متعلق به من است والسلام.‏

بسمه تعالی، بیش از ده درصد سهم خودتان بدهکار نیستید و اگر در نذر صیغه شرعیه نخوانده اید چیزی بر شما نیست. 

[سؤال 8835]‏ ‏ ‏ 4866‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏1. اگر کسی نذر کرده باشد که هیأتی را شام دهد یا مدت چند سال، شب معیّنی‏‎ ‎‏(مثلاً 21 رمضان) خرج بدهد؛ آیا می تواند بهای آن را یکدفعه یا هر ساله در راه خیر‏‎ ‎‏(مثل حساب امام برای کمک به جنگ زدگان و غیره) خرج کند یا نه؟ ‏

بسمه تعالی، اگر نذر با صیغه معتبره بوده، باید بر طبق نذر عمل شود و در غیر این صورت، اختیار با خود شخص است.

‏2. برای حفظ و نگهداری اموال ورثۀ صغیر آیا می توان از درآمد اموال او استفاده کرد یا خیر؟ در ضمن‏‎ ‎‏اگر پدر صغیر برای او سرپرستی معیّن نکرده باشد؛ چه کسی می تواند شرعاً سرپرستی او و نگهداری‏‎ ‎‏اموالش را به عهده بگیرد؟‏

بسمه تعالی، اگر پدر یا جدّ پدری ندارد، ولایت بر صغیر مذکور با حاکم شرع است و حاکم می تواند کسی را قیّم بر صغیر نماید و قیّم شرعی مجاز است در تصرّفات مطابق مصلحت صغیر.

‏3. در مواردی که ورثه های کبیر به توافق می رسند و با رضایت هم، مثلاً مالی را به یکی می بخشند، در‏‎ ‎‏صورتی که در این مال سهم ورثۀ صغیر هم باشد رضایت او را چگونه باید جلب کرد؟ آیا می توان بعد‏‎ ‎‏از رسیدن به بلوغ از او رضایت گرفت یا خیر؟‏

بسمه تعالی، باید به قیّم شرعی صغیر مراجعه کنند.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 7صفحه 510

[سؤال 8836]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 5185

‏3. اگر شخصی ثواب های نماز شب را خیلی شنیده باشد و هر زمانی که خود را‏‎ ‎‏وادار می کرده به خواندن نماز شب، نمی توانسته تا مدت زمان مدیدی این عمل را‏‎ ‎‏ادامه دهد، تا این که طی این زمان، مشکلی برایش پیش می آید و او برای این که بتواند‏‎ ‎‏خود را حداقل مجبور کرده و برای خود، خواندن نماز شب را به صورت یک عمل‏‎ ‎‏واجب درآورد، برای حل این مشکل، نذر می کند که نماز شب را تا آخر عمر هر شب‏‎ ‎‏بخواند و بر خود واجب گرداند؛ اما بعد که نذر او ادا شد، نتواند نماز شب را همیشه و‏‎ ‎‏به طور پیوسته ادامه دهد، آیا معصیت کرده؟ در این صورت، چه باید بکند؟‏

بسمه تعالی، اگر نذر بدون صیغۀ مخصوص به آن بوده، وفا واجب نیست.

[سؤال 8837]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 1862

‏3. خداوند سه فرزند به من داده که هر سه فدای راه حق. از این سه فرزند، یکی‏‎ ‎‏پسر دوازده ساله ای است که حدود سه سال پیش در یک روز برفی از سه طبقۀ‏‎ ‎‏ساختمان سقوط کرد و مغز او آسیب دید. وقتی من به بیمارستان رفتم، یکی از‏‎ ‎‏نذرهایی که کردم تا شفای او را خداوند بدهد، این بود که او خوب شود و با دست‏‎ ‎‏خودش هزار تومان به شما بدهد. می دانم که شما نه به این پول ها نیاز دارید و نه‏‎ ‎‏استفاده می کنید، ولی چه کنم، به هرحال نذر کرده ام. شما را به جان امام زمان قسم‏‎ ‎‏می دهم که اگر ممکن است، پنج دقیقه به من وقت بدهید که فرزندم را نزد شما بیاورم‏‎ ‎‏که هم نذرم ادا شود و هم شما دستی به سر او بکشید تا او شفای کامل یابد. رهبرم‏‎ ‎‏این را بدانید که ـ حتماً می دانید ـ شما بر قلب های ما حاکم هستید و خدا می داند که‏‎ ‎‏همین فرزند من می گوید که شما را خواب دیده و شما او را شفا داده اید؛ با این که این‏‎ ‎‏بچه هم اکنون مقداری فراموشی و حواس پرتی دارد ولی خدا می داند که بارها به من‏‎ ‎‏گفته که مادر چرا مرا نمی بری که من شفا بگیرم؟! شما را به خدا اگر امکان دارد، با‏‎ ‎‏این که می دانم وقت شما بسیار تنگ و مهم تر از آن است که ما مزاحم شویم، ولی از‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 7صفحه 511

‏شما خواهش می کنم که دل یک مادر را نشکنید و پنج دقیقه به من وقت بدهید. البته‏‎ ‎‏اگر شما نخواهید، من جلو نمی آیم؛ فقط پسرم را می فرستم تا شما دستی به سر او‏‎ ‎‏بکشید و دعا کنید که این بچه یک انسان مفید به حال اسلام و جامعه اسلامی باشد و‏‎ ‎‏دعا کنید که همه ما را ـ من و فرزندانم را ـ شهید از دنیا ببرد. ضمناً دعا کنید که خداوند‏‎ ‎‏پسری به ما عطا بفرماید که وجودش مفید و ما را نزد امام زمان روسفید گرداند. ‏

بسمه تعالی، در صورتی که صیغۀ شرعی نذر را نخوانده اید، عمل به آن واجب نیست. خداوند منّان به فرزند شما و همه مرضی شفا عنایت فرماید؛ ان شاء الله‌.

[سؤال 8838]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 2960

‏2. من چند وقت پیش، نذر کرده بودم به زیارت امام رضا علیه السلام بروم، ولی هر نوبت‏‎ ‎‏که از جبهه برمی گشتم، دو مرتبه قصد رفتن جبهه را می کرده ام و وقت نداشته ام به‏‎ ‎‏زیارت بروم و حال که سه روز است از جبهه برگشته ام؛ دو مرتبه چند روز دیگر‏‎ ‎‏می خواهم به جبهه بروم. ‏

‏آیا اگر نذر به عقب بیفتد اشکال ندارد. البته وصیت کرده ام ـ در صورت شهادت ـ‏‎ ‎‏برایم به زیارت بروند. خواهشمندم که مرا راهنمایی کنید. ‏

بسمه تعالی، اگر نذر با صیغۀ مخصوص به نذر نبوده عمل به آن لازم نیست و چنانچه صیغه داشته، هر وقت امکان داشت به آن عمل کنید.

[سؤال 8839]‏ ‏ ‏ 4867‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏1. شخصی نذر کرده است هر سال، خرج سید الشهدا در ماه محرم بدهد ولی‏‎ ‎‏امسال برنج گیر نمی آید و صیغۀ نذر هم نخوانده است و قصد قربت هم نکرده است،‏‎ ‎‏آیا می تواند این خرج را به فقرا بدهد یا خرج مسجد ـ یعنی بنای مسجد ـ کند یا خیر؟‏

بسمه تعالی، در فرض مرقوم، اختیار با خود او است.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 7صفحه 512

‏2. شخصی در شهری زندگی می کند و کارگر شرکت نفت است، شاید سی سال در این شهر است ولی‏‎ ‎‏قصد ندارد که تا آخر عمر بماند، خانه در اهواز خرید کرده است که وقتی بازنشسته شد آن جا رود. حال‏‎ ‎‏هشت روز می رود در 20 فرسخی کار می کند و هشت روز هم در منزل است؛ تکلیف نماز و روزۀ او را‏‎ ‎‏معیّن فرمایید.‏

بسمه تعالی، در شهر و محل کار حکم مسافر دارید.

[سؤال 8840]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 1718

‏6. اگر شخصی نذر نموده که درس دینی بخواند و به دنبالش هم رفت، ولی ذوق و‏‎ ‎‏شوق آن را پیدا نکرد و نتوانست بخواند، آیا باید کفاره بدهد یا خیر؟‏

بسمه تعالی، اگر در نذر صیغۀ شرعیه خوانده نشده یا قدرت بر انجام آن نباشد، چیزی بر شما نیست.

[سؤال 8841]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 2222

‏7. نذری که انسان می کند، آیا می شود به جای آن پولش را به جبهه پرداخت و از‏‎ ‎‏این دین رها شد؟ مثلاً نذر می کند که در فلان امامزاده گوسفندی را بکشد و به مردم‏‎ ‎‏بدهد؛ آیا می شود پول این گوسفند را به جبهه داد؟‏

بسمه تعالی، اگر صیغۀ شرعی نذر را نخوانده اختیار با خودش است.

[سؤال 8842]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 4693

‏2. حال مسأله دیگری که برای این جانب پیش آمده این است که اهالی این روستا‏‎ ‎‏هر سال چند گوسفند و گاو و مقدار زیادی برنج و غیره نذر امام حسین می نمایند. آیا‏‎ ‎‏بهتر نیست که این مخارج را در مورد جاده سازی، حمام، مدرسه، برق و آب که هیچ‏‎ ‎‏یک از این ها را ندارند به کار ببرند تا نزد خداوند پسندیده تر باشد؟‏

بسمه تعالی، نذر اگر با صیغه شرعیه شده باید بر طبق آن عمل شود.

[سؤال 8843]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 3242

‏4. إنّی نذرت لله‌ سبحانه علیّ صیام وصلاة فی الوقت الذی کنت اُقلّد فیه المرجع‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 7صفحه 513

‏السابق، ولکن لا أعلم هل نذرتها بالصیغة الصحیحة أم لا.‏

‏أی أنّه لا أعلم هل تلفّظت بالصیغة المطلوبة لانعقاد النذر أم لا. مع العلم أنّی لم أکن‏‎ ‎‏أعرف الصیغة الصحیحة ولم أکن أعرف أنّ هناک صیغة معیّنة یجب أن یتلفّظ بها الذی‏‎ ‎‏یرید أن یعقد علی نفسه نذراً معیّناً، بل کنتُ أعتقد أنّ مجرّد النیة تکفی أو أیّ صیغة‏‎ ‎‏بالتلفّظ مع النیّة تکفی أیضاً، وقمتُ بأداء الصلاة والصیام بإعتبار أنّها واجبة، فکیف‏‎ ‎‏تکلیفی فی ذلک هل أرجع بالمسألة لفتوی سماحتکم أم لفتوی المرجع السابق؟ وإذا‏‎ ‎‏کنتُ أرجع بالفتوی لسماحتکم فهل انعقد علیّ نذر واجب أم لا؟ وإذا کان واجباً فهل أنّ‏‎ ‎‏الصلاة والصیام التی أدّیتها بنیّة الواجب صحیحة أم اُعیدها؟‏

بسمه تعالی، ما لم یحرز أنّه أوقع النذر بالصیغة الخاصّة به لا شیء علیه.

[سؤال 8844]‏ ‏ ‏ 4868‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 1 / 3 / 1361‏

‏اگر کسی نذر کرده باشد؛ هر هفته مقداری پول بدهد و برایش روضه خوانی کنند‏‎ ‎‏آیا می تواند نذر خود را انجام نداده و به جای نذر مذکور، مقدار پول آن را در راه خیر‏‎ ‎‏واجب تری مصرف نماید؟‏

بسمه تعالی، اگر با صیغۀ معتبر نذر واقع شده، باید در همان جهت نذر صرف شود؛ و اگر صیغه نداشته، اختیار با خود شخص است.

[سؤال 8845]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 2084

‏4. دختر در خانۀ پدر نذر کرده به جهت حاجت شرعی، و حاجت برآمد، اما به نذر‏‎ ‎‏عمل ننمود و تمکّن بر کفاره ندارد غیر از گوشوارۀ طلا و دستبند طلا، آیا واجب است‏‎ ‎‏که آن ها را فروخته و ادای کفاره نماید یا خیر؟‏

بسمه تعالی، گوشواره و دستبند اگر ملک خود او است و نذر با صیغۀ شرعی بوده، لازم است کفاره بدهد ولو به فروش آن ها و در غیر این صورت، فروش لازم نیست.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 7صفحه 514

[سؤال 8846]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 2104

‏2. چون در چند نذر به من لازم شده مقداری خرما بگیرم و تقسیم کنم، آیا اجازه‏‎ ‎‏می فرمایید وجه آن را به جنگ زدگان یا جبهه واریز نمایم؟ ‏

بسمه تعالی، اگر در نذر، صیغۀ مخصوص به نذر را نخوانده اید اختیار دارید.

[سؤال 8847]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 1751

‏2. کسی که نذر کند هر روز چند رکعت نماز ـ مثلاً نمازهای نافله ـ را بخواند، بعد‏‎ ‎‏چون فکر می کرده پدر می تواند نذر فرزند را فسخ کند، به پدر می گوید: نذر مرا فسخ‏‎ ‎‏کن؛ بعد دوباره نذر می کند که هر روز فقط نافلۀ صبح را بخواند، آیا حالا دو نذر بر‏‎ ‎‏گردن او است یا یکی از این دو نذر بر گردن او است؟‏

بسمه تعالی، اگر صیغۀ مخصوص نذر را خوانده و نذر شرعی شده، باید به هر دو نذر عمل نماید.

[سؤال 8848]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 1751

‏3. وقتی که شخصی بگوید: برای خدا بر خودم واجب می کنم فلان نماز مستحبی‏‎ ‎‏را، آیا این جمله کفایت می کند بر واجب شدن نماز مستحبی یا خیر؟‏

بسمه تعالی، عبارت مزبوره کافی نیست.

[سؤال 8849]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 659

‏5. آیا وقتی که نذر کردیم و یک مدتی از نذر گذشت، می توانیم آن را عوض کنیم؟‏‎ ‎‏مثلاً نذر کردیم که تا آخر عمر اگر فلان کار مکروه را انجام دادیم، دو رکعت نماز‏‎ ‎‏بخوانیم؛ آیا بعداً می توانیم این دو رکعت را کم یا زیاد و یا مثلاً تبدیل به روزه، وضو،‏‎ ‎‏غسل کنیم یا به یکی از این ها؟‏

بسمه تعالی، بعد از تحقق نذر نمی توان آن را تغییر داد.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 7صفحه 515

[سؤال 8850]‏ ‏ ‏ 4869‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 16 / 6 / 1361‏

‏حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، رهبر بزرگ و فقیه اعلم، بت شکن کبیر،‏‎ ‎‏مدّ ظله العالی‏

‏محترماً این جانب یک جوان مسلمان زادۀ اثناعشری و عاشق دین و انقلاب‏‎ ‎‏اسلامی می باشم و از اولین روز تظاهرات انقلابی، جاناً و مالاً فعالیت داشته و با مبارزه‏‎ ‎‏با طاغوتیان و طاغوت پرستان، از هر نوع دفاع از اسلام و قرآن مضایقه ننموده و خود‏‎ ‎‏را از پیروان خط مستقیم امام بزرگ می دانم. در نتیجه، هنوز که رهبر بزرگ و فقیه اعلم،‏‎ ‎‏بت شکن کبیر، با قدوم نازنین، خاک ایران را مزیّن نفرموده بودند، من با خدای خود‏‎ ‎‏عهد و پیمان بستم که هر دقیقه ای که قدم فتوّت افزای امام بر ایران نزول اجلال فرمود،‏‎ ‎‏هر سال یک رأس گوسفند قربانی نمایم و تا امروز هم به نذر شرعی خود وفا نموده ام.‏

‏اینک برحسب موقعیت، ذبح گوسفند گاهی به دیرکرد می کشد و گاهی هم مورد‏‎ ‎‏قال قال اهالی محلی می شود ـ همه را نمی شود یکسان به حساب آورد و هر کسی زادۀ‏‎ ‎‏یک فرد دیگری است ـ علی هذا اگر امکان شرعی داشته باشد (امام بزرگ در رساله ها‏‎ ‎‏بر چنین امر، فتوایی نبخشیده) و اگر شرع اجازه می دهد، کتباً مرقوم فرمایید تا بهای‏‎ ‎‏گوسفند را به صندوق جنگ زده ها واریز نمایم. ‏

‏ثانیاً: با همان نذر، عهد بسته بودم به زیارت و پابوسی امام بزرگ توفیق یابم. در‏‎ ‎‏قبولی این نذر هم اجازۀ شرفیاب شدن حضوری را مرحمت فرمایند. ‏

بسمه تعالی، اگر عهد با خواندن صیغۀ مخصوص آن بوده، باید برطبق آن عمل نماید و می تواند گوشت آن را به جنگ زدگان بدهد.

[سؤال 8851]‏ ‏ ‏ 4870‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏اگر شخصی نذر کند که در صورت برآورده شدن حاجتش، چهل شب نماز غفیله‏‎ ‎‏بخواند و پس از گرفتن حاجت، متوجه شود که چهل شب را نمی تواند بخواند، به‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 7صفحه 516

‏علت عادت ماهانه، حکم شرعی آن چیست؟ آیا معصیت کرده و می کند؟‏

بسمه تعالی، اگر نذر او با صیغۀ معتبر بوده، هر مقدار قدرت دارد انجام دهد.

[سؤال 8852]‏ ‏ ‏ 4871‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 4 / 7 / 1361‏

‏دفتر امام خمینی، سلام، با درود به رهبر کبیر انقلاب اسلامی و بنیان گذار جمهوری‏‎ ‎‏اسلامی ایران و درود به همۀ شهیدان راه حق و آزادی، ضمن سلام و سلامتی خواستم‏‎ ‎‏مطلبی خدمت امام برسانم و جواب بگیرم:‏

‏چنانچه گوسفندی را نذر حضرت ابوالفضل کرده باشیم، آیا می شود آن گوسفند را‏‎ ‎‏برای جبهه ـ برای رزمندگان ـ یا جنگ زدگان و غیره فرستاد یا خیر؟ ‏

بسمه تعالی، اگر در نذر، صیغۀ مخصوص آن خوانده نشده، لزوم وفا ندارد و اختیار با خودتان است.

[سؤال 8853]‏ ‏ ‏ 4872‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 23 / 4 / 1361‏

‏حضور محترم حضرت آیت الله‌ امام خمینی، رهبر انقلاب جمهوری اسلامی،‏‎ ‎‏دامت برکاته، امید است وجود مبارک همیشه صحیح و سالم باشد و در پناه خداوند‏‎ ‎‏متعال بوده و باشید.‏

‏با کمال عرض ادب؛ این جانب نظر به این که همه ساله هفتاد کیلو برنج و خورشت‏‎ ‎‏در عاشورای حسینی تهیه و به ساکنین هیأت سینه زنی آن محل ذکرشده داده ام، آیا‏‎ ‎‏می شود نذر همه ساله را تغییر و به جنگ زدگان داد یا این که باید ادامه بدهم؟ امیدوارم‏‎ ‎‏آن حضرت به دست خط مبارک، این جانب را راهنمایی فرمایید.‏

بسمه تعالی، اگر صیغۀ مخصوص نذر خوانده شده، واجب است بر طبق آن عمل شود.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 7صفحه 517

[سؤال 8854]‏ ‏ ‏ 4873‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏محضر مبارک امام و رهبر عزیز، با درود و سلام فراوان، به عرض عالی می رساند:‏

‏بنده نذر کردم یک گوسفند، در امامزاده هاشم قربانی کنم و بین جنگ زدگانی که در‏‎ ‎‏آن جا هستند تقسیم نمایم؛ آیا امکان دارد در قزوین، این کار را انجام داده یا پول آن را‏‎ ‎‏به حساب جنگ زدگان بریزم و یا باید مطابق نذر عمل کنم و در محل، قربانی نمایم؟‏

بسمه تعالی، اگر صیغۀ شرعی نذر را نخوانده اید، چنین نذری وجوب وفا ندارد و اختیار با خودتان است؛ ولی چنانچه هنگام نذر، صیغۀ مخصوص آن را خوانده باشید، باید بر طبق آن به همان نحو که نذر نمودید عمل نمایید.

[سؤال 8855]‏ ‏ ‏ 4874‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 21 جمادی الثانی 1403 ق‏

‏محضر مبارک حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، متّع الله‌ المسلمین و‏‎ ‎‏المستضعفین بطول بقاء وجوده الشریف، سلام علیکم‏

‏اگر کسی نذر نماید که دختر خود را به سید بدهد، آیا نذرش منعقد و لازم العمل‏‎ ‎‏می باشد؟ و در صورت انعقاد و لزوم، آیا جاری نمودن صیغۀ نذر، به عربی و غیرعربی‏‎ ‎‏شرط است و یا صرف گفتار و عقیده کافی است؟ والسلام‏

بسمه تعالی، اگر سید پیدا نشود، نذر مذکور منعقد نیست و در صورتی که سید پیدا شود و حاضر باشد دختر را بگیرد، لازم است پدر به نذر خود وفا کند.

[سؤال 8856]‏ ‏ ‏ 4875‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 2 / 3 / 1361 ‏

‏محضر مبارک رهبر عالی قدر انقلاب و بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران، امام‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 7صفحه 518

‏خمینی، ضمن عرض سلام و آرزوی این که در زیر ظلّ رحمت الهی همیشه سالم و‏‎ ‎‏تندرست بوده باشید.‏

‏این حقیر جنگ زدۀ اهل شهر قهرمان خرمشهر می باشم که هم اکنون در شهرک‏‎ ‎‏صباغان سربندر زندگی می کنم؛ این حقیر دارای نُه فرزند می باشم که چهار تن از آن ها‏‎ ‎‏دختر می باشند؛ من برای یکی از دخترانم که هم اکنون موقع ازدواجش فرا رسیده‏‎ ‎‏است، از کودکی نذر کرده بودم که در صورتی که بزرگ شود او را به عقد و ازدواج‏‎ ‎‏سیدی از آل محمد برسانم؛ ولیکن هم اکنون که موقع ازدواج این دختر فرا رسیده‏‎ ‎‏است، پسر برادرم با توجه به این که به دخترم علاقه دارد و دخترم نیز به او علاقه دارد،‏‎ ‎‏درخواست ازدواج با او را کرده است؛ ولیکن چون پسر برادرم عامی است و سید‏‎ ‎‏نیست، من نمی دانم که آیا جایز است که این ازدواج صورت گیرد یا خیر؟ ای امام‏‎ ‎‏عزیز! در این موقعیت تنها راه را در این دیدم که نامه ای به محضر شما نوشته و از‏‎ ‎‏محضر شما درخواست کمک و یاری نمایم که مرا راهنمایی کنید تا در این باره کاری‏‎ ‎‏کنم که از نظر اسلام و شرع مقدس درست و قابل قبول باشد. والسلام، ‏

بسمه تعالی، می توانند با هم ازدواج کنند و اشکال ندارد.

[سؤال 8857]‏ ‏ ‏ 4876‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 6 / 5 / 1361‏

‏«دفتر امام»؛ حضرت امام حتماً بخوانید.‏

‏شخصی نذر کرده ـ در زمانی که امام امت، در بیمارستان قلب بستری شده بودند ـ‏‎ ‎‏که 5 روز روزه بگیرد و پای پیاده از محل اقامت خود (آمل) تا مشهد مقدس برود. نذر‏‎ ‎‏روزه را به جا آورده؛ حال می خواهد نذر دوم را به جا آورد و می تواند آن را عمل کند؛‏‎ ‎‏چون هم نیرو دارد و هم از نظر مالی تأمین است؛ با چند نفر مشورت نموده؛ آن ها در‏‎ ‎‏جواب ایشان این جواب را دادند که در راه، احتمال دزد، مرض و چند چیز دیگر‏‎ ‎‏است؛ پس ناچار شدیم از دفتر، استفتا نماییم. ‏

‏این آقا می گوید که حضرت امام حتماً باید مهر کنند و الاّ من قبول نمی کنم و این آقا‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 7صفحه 519

‏اهل یکی از روستاهای شهرستان آمل است. با خط مبارکتان مرقوم فرمایید.‏

بسمه تعالی، اگر در نذر، صیغۀ مخصوص به آن را نخوانده، لازم نیست برود و همچنین در صورتی که خوف خطر، در رفتن پیاده باشد نباید برود، هر چند صیغۀ نذر را خوانده باشد.

[سؤال 8858]‏ ‏ ‏ 4877‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 10 / 4 / 1361‏

‏عرض سلام خدمت کارکنان دفتر امام، پس از عرض سلام و طول عمر پر برکت‏‎ ‎‏برای رهبرمان، امام خمینی و پیروزی هر چه زودتر برای رزمندگان در جبهه ها و با‏‎ ‎‏عرض تشکر از شما، چند سؤال نوشته ام که اگر هرچه زودتر جواب آن ها را بنویسید‏‎ ‎‏خیلی ممنون می شوم؛ چون نیاز مبرمی به این جواب ها دارم و می دانم که نامه ها زیاد و‏‎ ‎‏کار شما هم مشکل است، ولی هرچه زودتر جواب نامه ها را بدهید؛ یک دنیا تشکر و‏‎ ‎‏سپاس فراوان دارم.‏

‏1. کسی است که 50 تومان نذر کرده است که در حرم حضرت زینب ـ در شام ـ‏‎ ‎‏بیندازد و الآن کسی نیست که این پول را ببرد؛ آیا می توانیم این نذر را در ایران ادا کنیم؟‏‎ ‎‏شما راهنمایی کنید در چه راهی که شما می دانید، اشکالی ندارد؟‏

بسمه تعالی، اگر صیغۀ مخصوص نذر را نداشته، اختیار با خود او است و اگر صیغه داشته، باید صبر کند تا به نذر عمل کند.

[سؤال 8859]

‏2. یک نفر است که انگشتری طلا دارد که نذر شاه عبدالعظیم است. آیا می تواند‏‎ ‎‏پول این انگشتر ـ که قیمت آن موقعِ آن، ارزش داشته است ـ را بیندازد یا باید انگشتر‏‎ ‎‏را بدهد؟ شما راهنمایی کنید. ‏

بسمه تعالی، حکم مسأله قبل را دارد و اگر صیغۀ مخصوص داشته، باید خود انگشتر را بیندازد.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 7صفحه 520

[سؤال 8860]‏ ‏ ‏ 4878‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏حضور رهبر انقلاب و بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران‏

‏نذر کرده ام که هر سال روز تاسوعا جلوی دستۀ سینه زنان، یک گوسفند برای‏‎ ‎‏شادی روح حضرت ابوالفضل قربانی نمایم؛ امسال بر اثر عدم بضاعت مادی‏‎ ‎‏نتوانسته ام نذر را ادا نمایم. تکلیف شرعی چیست؟ و آیا می توانم نذر را به چیز‏‎ ‎‏دیگری کمتر یا مشابه تغییر دهم؟ ‏

‏والسلام علیکم ورحمة الله‌ وبرکاته‏

بسمه تعالی، لازم نیست تغییر دهید؛ و چنانچه نذر شما صیغۀ شرعیه نداشته، وفا واجب نیست.

[سؤال 8861]‏ ‏ ‏ 4879‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 27 / 4 / 1361‏

‏محضر مبارک قائد عظیم الشأن، امام امت، حضرت آیت الله‌ العظمی خمینی کبیر،‏‎ ‎‏مدّ ظله العالی‏

‏بعد از تحیات و سپاس بر خدای بزرگ و درود نامحدود به ختمی مرتبت و اهل‏‎ ‎‏بیتش و سلام بر آن مرجع عالی قدر و بت شکن عصر حاضر، وجود ذی جود، از جمیع‏‎ ‎‏خطرات ارضی و سماوی، در حفاظت باد.‏

‏در ایام تبلیغ ماه مبارک رمضان و محرم و صفر، خطبا و گویندگان و سخنرانان بعد‏‎ ‎‏از خاتم‏‏ۀ‏‏ بحث و سخن، مصیبتی از خامس آل عبا حضرت امام حسین علیه السلام می خوانند‏‎ ‎‏در همین هنگام شخصی ـ خواه زن باشد خواه مرد ـ مبلغی به انداز‏‏ۀ‏‏ پنج تومان و ده‏‎ ‎‏تومان یا کمتر و یا مقداری زیادتر که مبلغش به ندرت از بیست تومان تجاوز می کند،‏‎ ‎‏در حین روضه ـ به نیت حضرت ابوالفضل علیه السلام و یا حضرت علی اصغر و یا جهت‏‎ ‎‏یادآوری اموات خود ـ در سر منبر می دهند. چه صورت دارد؟ آیا این نذر و توسل با‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 7صفحه 521

‏مبلغ پنجاه و صد ریال و یا خیرات جهت اموات، مجاز و مباح است و یا حرام و‏‎ ‎‏خلاف است؟ ‏

‏توضیحاً: شخصی جهت مریضی طفلش و یا گرفتاری دیگر، پنج تومان و یا ده‏‎ ‎‏تومان برای حضرت عبّاس نذر کرده است. اگر این شخص قدرت نداشته باشد یک‏‎ ‎‏نفر گوینده و یا روضه خوان پیدا کند که با همین ده تومان او را جوابگوی شود و ندهد،‏‎ ‎‏تکلیف نذر او چیست؟ خواهش و تمنا دارد فتوای حضرت مستطاب را در این زمینه‏‎ ‎‏بیان فرمایید تا نگرانی ای که در بین مردم به وجود آمده مرتفع گردد. ‏

بسمه تعالی، اگر با رضایت می دهند اشکال ندارد و نذر اگر با صیغۀ معتبره بوده، باید برطبق آن عمل شود.

[سؤال 8862]‏ ‏ ‏ 4880‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 27 / 4 / 1361‏

‏با سلام حضور امام محترم و رهبر کبیر انقلاب و با آرزوی طول عمر برای ایشان از‏‎ ‎‏خداوند متعال و پاینده بودن رهبر عزیزمان تا قیام دوازدهمین امام شیعیان، حضرت‏‎ ‎‏مهدی (عج) و با آرزوی موفقیت برای رزمندگان اسلام در جبهه های حق علیه باطل‏

‏غرض از مزاحمتم، مسأله ای بود در رابطه با نذری که برایم پیش آمده بود، و چون‏‎ ‎‏منبع موثقی برای برطرف کردن مشکل خود نداشتم، لذا مزاحم وقت گران بهای شما‏‎ ‎‏گشتم.‏

‏اگر کسی چیزی را نذر کند ولی پس از برآورده شدن حاجتش، آن چیز در‏‎ ‎‏دسترسش نباشد، باید چگونه نذر خود را ایفا کند؟ بگذارید روشن تر بیان کنم: بنده‏‎ ‎‏خدایی کاسه هایی درست کرده بود که بابت درست کردنش مقدار زیادی قرض‏‎ ‎‏داشت. با کمک چند تن از افراد خیرخواه تصمیم بر این گرفتیم که کاسه ها را بین اقوام‏‎ ‎‏و آشنایان تقسیم نماییم. من نیز با خدا چنین پیمان بستم که اگر خدا صلاح دید و‏‎ ‎‏حاجت مرا برآورده ساخت، من مقداری از این کاسه ها را به مجالسی که زینبیه در‏‎ ‎‏آن جا برگزار می شود هدیه نمایم، ولی متأسفانه بعد از برآورده شدن حاجت خود،‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 7صفحه 522

‏تمام کاسه ها فروخته شده بود. حال آیا می توانم مبلغی را که می خواستم بابت کاسه ها‏‎ ‎‏بدهم، به حساب جنگ زدگان واریز نمایم یا خیر؟‏

بسمه تعالی، اگر صیغۀ مخصوص به نذر و عهد خوانده نشده، مانع ندارد و اختیار با خود شما است. 

[سؤال 8863]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 7102

‏2. در صورتی که جواب بالا منفی بود، چون این جانب قبل از استخدام در‏‎ ‎‏خبرگزاری نذر کردم که به محض پیدا کردن شغلی، تا پایان جنگ 20% از حقوق‏‎ ‎‏دریافتی را به حساب جنگ زدگان بریزم و بحمدالله‌ تاکنون ریخته ام؛ آیا از این پس‏‎ ‎‏می توانم از کل حقوقم از خبرگزاری استفاده نمایم و پول نذر کرده را از جهاد بگیرم و‏‎ ‎‏به حساب جنگ زدگان بریزم؟‏

بسمه تعالی، اگر در نذر، صیغۀ مخصوص آن خوانده شده باشد، لزوم وفا دارد؛ وگرنه لزوم وفا ندارد؛ و در وفای به نذر از پولی می توانید استفاده کنید که حق گرفتن آن را داشته باشید.

[سؤال 8864]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 17

‏2. از سال های قبل تعداد 15 رأس گوسفند نذر حضرت ابوالفضل علیه السلام داشتم که‏‎ ‎‏تاکنون به علت عدم وضع مالی قادر به ادای دین خود نبوده ام؛ اجازه می فرمایند پول‏‎ ‎‏آن ها را به حساب شماره 100 تقدیم نمایم؟‏

بسمه تعالی، اگر با صیغه شرعیه نذر کرده اید باید بر طبق نذر عمل کنید و در غیر این صورت، اختیار با خود شما است.

[سؤال 8865]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 30

‏2. همه ساله دهه آخر ماه رجب مجلس تذکری در یکی از مساجد بر پا می نمایم‏‎ ‎‏که نذر می باشد و شب 25 که مصادف با شهادت حضرت موسی بن جعفر علیه السلام‏‎ ‎‏می باشد  اطعام می نمایم آیا می توانم هزینه اطعام را به جنگ و جبهه کمک کنم یا همان‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 7صفحه 523

‏برنامه همه ساله را تعقیب نمایم.‏

بسمه تعالی، اگر نذر با صیغه شرعیه بوده باید بر طبق آن عمل شود و در غیر این صورت اختیار با خود شما است.

[سؤال 8866]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 2795

‏2. در صیغه نذر اگر بگویند: «خدایا اگر حاجتم برآورده شد، فلان کار را می کنم» یا‏‎ ‎‏بگویند: «نذر کردم که چنین کنم»، در انعقاد نذر کافی است یا این که حتماً باید لله‌ علیّ‏‎ ‎‏کذا و الفاظ مترادف آن باشد؟‏

بسمه تعالی، کافی نیست و باید صیغه مخصوصه خوانده شود.

[سؤال 8867]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 5782

‏5. نذر کرده ایم که یک سفرۀ حضرت عباس پهن کنیم در جای مشخصی، ولی‏‎ ‎‏حال که شما می فرمایید جبهه ها را تقویت کنید، می شود پول سفره را به حساب‏‎ ‎‏جنگ زدگان بپردازیم؟‏

بسمه تعالی، در صورتی که نذر با صیغه نبوده، اختیار با خودتان است.

[سؤال 8868]‏ ‏ ‏ 4881‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏محضر مبارک حضرت مستطاب آیت الله‌ العظمی امام خمینی، دامت برکاته العالی‏

‏پس از عرض سلام، پیوسته سلامتی شما را خواهانم. باری عرض می شود: در‏‎ ‎‏محل ما مرسوم است علم هایی در محرم، ایام عاشورا می بندند. و مردم پارچه هایی نذر‏‎ ‎‏آن ها می کنند و آن پارچه ها را به آن علم ها می بندند و رفته رفته زیاده می شود. آیا جایز‏‎ ‎‏هست که آن پارچه ها را بفروشند و به مصرف عزاداری برسانند یا خیر؟ زیاده عرض‏‎ ‎‏نبوده، سلامتی شما را خواهانم.‏

بسمه تعالی، با رضایت نذر کنندگان اشکال ندارد؛ چون این گونه نذرها عامیانه و صحیح نیست؛ چون صیغه خوانده نشده.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 7صفحه 524

[سؤال 8869]‏ ‏ ‏ 4882‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏با سلام و درود فراوان، موفقیت هرچه بیشتر شما را از خداوند متعال خواستارم.‏

‏غرض از نوشتن این نامه، طرح سؤالی است که این روزها بسیار مطرح است و آن‏‎ ‎‏مسأله نذر است. همان طور که می دانید در دو ماه محرم و صفر، مردم نذورات بسیاری‏‎ ‎‏دارند؛ از جمله در روز شهادت امام حسن مجتبی علیه السلام که بسیاری از مردم در این روز،‏‎ ‎‏شله زرد می پزند. پختن آن به حدی است که مردم اشباع شده و در جوی ها و خیابان ها‏‎ ‎‏نیز ظرف های شله زرد را خالی می کنند و در حقیقت نوعی اسراف در این امر به چشم‏‎ ‎‏می خورد. به همین دلیل، خواهشمندم که از محضر مبارک امام خمینی این سؤال‏‎ ‎‏پرسیده شود: بنا به شرایط خاص زمانی آیا وجوه این نذرها را که خود رقم قابل‏‎ ‎‏توجهی می گردد می شود به حساب های کمک به مستضعفین واریز کرد؟ و به جای‏‎ ‎‏این که مثلاً شله زرد و آش و شربت پخته شود که شاید کمتر کسی از روی استحقاق و‏‎ ‎‏یا میل آن را تناول نماید و به جای این که در خیابان ها و ظروف زباله سرازیر گردد، پول‏‎ ‎‏آن کمک کوچکی به مستضعفین نماید. متشکر می شوم که هرچه زودتر جواب این‏‎ ‎‏نامه را بدهید؛ چرا که این جواب را به دیگران نیز باید بدهم. در ضمن این که خود نیز‏‎ ‎‏دارای یکی از این نذرها هستم. ‏

بسمه تعالی، اگر با صیغۀ معتبرۀ شرعیه نذر شده، باید بر طبق آن عمل شود و اگر صیغه نداشته اختیار با صاحبان آن ها است.

[سؤال 8870]‏ ‏ ‏ 4883‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 3 / 8 / 1358‏

‏حضور محترم رهبر عظیم الشأن انقلاب اسلامی ایران، با درود فراوان به آن رهبر‏‎ ‎‏عزیز و بزرگ، می خواستم از آن رهبر عزیز سؤالی کنم و آن سؤال این است:‏

‏اگر شخصی مثلاً در ده سال پیش نذر کرده باشد که یک من برنج پخت نماید و هر‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 7صفحه 525

‏ساله بر مقدار آن افزوده است وحالا مثلاً به بیست و پنج من رسیده است. می خواستم‏‎ ‎‏سؤال کنم که آیا می شود همان یک من را پخت نماید و بقیه را به ازای آن، پول به‏‎ ‎‏حساب مستضعفین (حساب 100) پرداخت نماید.‏

بسمه تعالی، اگر نسبت به زیادتر از یک من نذر نکرده باشد و یا نذر او با صیغۀ شرعیه نباشد مانع ندارد.

[سؤال 8871]‏ ‏ ‏ 4884‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 11 / 6 / 1358‏

‏محضر مبارک حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی‏

‏با عرض سلام و ارادت بسیار، این جانب چندی قبل، نذر نمودم که پس از انجام‏‎ ‎‏خواسته، گوسفندی را بین فقرا تقسیم نمایم. آیا می توانم به جای آن مطابق قیمت آن‏‎ ‎‏به حساب دویست واریز نمایم یا خیر؟ متمنی است جواب ارسال فرمایید.‏

بسمه تعالی، اگر با صیغۀ شرعیه نذر کرده اید، باید بر طبق نذر عمل کنید و اگر صیغه معتبره نداشته، مانع ندارد به حساب مزبور بدهند.

[سؤال 8872]‏ ‏ ‏ 4885‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏دفتر حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، بعد از عرض سلام و آرزوی موفقیت و‏‎ ‎‏تداوم عمر شریف رهبر انقلاب که به حق می توان گفت زندگی خود را در اختیار‏‎ ‎‏خدمت به اسلام و اشاعۀ حقیقت و آسایش به محرومان جامعه کرده اند. و در راه‏‎ ‎‏رهایی خلق ستمدیدۀ ایران از زیر یوغ استبداد و استثمار زحمات زیادی را تقبل‏‎ ‎‏کرده اند. می خواستم از حضور اقدستان یک سؤال کرده باشم:‏

‏1. ما دو نذر داریم که یکی به وسیلۀ طبخ برنج و دیگری پختن حلیم می باشد و در‏‎ ‎‏بین همسایگان تقسیم می کنیم. چون امسال کسی را نداریم که آن ها را طبخ کند، لذا‏‎ ‎‏می خواهیم اگر اجازه فرمایید پولش را به وسیلۀ رهبر مذهبی خود، آن طور که صلاح‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 7صفحه 526

‏بدانند، در اختیار امور خیریه و مستضعفین بگذاریم.‏

بسمه تعالی، اگر با صیغۀ شرعیه نذر کرده اید، باید بر طبق آن عمل کنید و در غیر این صورت اختیار با خود شما است.

‏2. امام مهربان اگر ما نذر پول یا سفره یا روزه و نماز بکنیم در مشکلاتمان و این نذرها بدون اجازۀ پدر‏‎ ‎‏ومادر باشد آیا این نذرها حرام است و اشکال دارد؟ چون بعضی ها می گویند نذرها کلاً باید با اجازۀ پدر‏‎ ‎‏و مادر باشد.‏

بسمه تعالی، اجازۀ پدر و مادر در نذر فرزند شرط نیست.

[سؤال 8873]‏ ‏ ‏ 4886‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 16 / 4 / 1361‏

‏پیشگاه زعیم عالی قدر، مرجع شیعیان جهان، حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی‏

‏پس از تقدیم عرض سلام؛ استدعا دارد نظر حضرت عالی را در مورد مطالب زیر‏‎ ‎‏بیان فرمایید:‏

‏1. آیا می توان سفر‏‏ۀ‏‏ نذری حضرت ابوالفضل علیه السلام را تغییر داد و مخارج آن را به‏‎ ‎‏حساب جنگ زدگان یا حساب صد امام واریز نمود.‏

بسمه تعالی، اگر در نذر، صیغۀ مخصوص به آن خوانده نشده، اختیار با خود شخص است.

‏2. آیا به تمبرهای یادگاری که از طرف وزارت پست و تلگراف نشر شده یا می شود و بعد از گذشت‏‎ ‎‏مدتی بر اثر بورس بازی، قیمت آن تا چندین برابر قیمت اصلی می رسد، خمس تعلق می گیرد یا نه؟ در‏‎ ‎‏ثانی، بعد از گذشت مدتی و پرداخت خمس، مجدداً قیمت آن تغییر بکند، باز هم باید خمس‏‎ ‎‏مابه التفاوت آن را پرداخت یا نه؟ ‏

بسمه تعالی، اگر برای تجارت تهیه نشده و قبلاً خمس آن داده شده، ترقّی قیمت خمس ندارد. و آلبوم در حد شأن بدون قصد تجارت خمس ندارد.

‏سلامتی و سعادتمندی جناب عالی را در خدمت به اسلام و مسلمین از خداوند متعال خواستاریم.‏‎ ‎‏والسلام علی عباد الله‌ الصالحین‏


استفتائات امام خمینی (س)ج. 7صفحه 527

[سؤال 8874]‏ ‏ ‏ 4887‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏محضر مقدس مرجع تقلید شیعیان جهان، حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی،‏‎ ‎‏مدّ ظله العالی‏

‏1. چه می فرمایید دربارۀ کسانی که در ایام سال، مخصوصاً ایام محرّم و صفر که‏‎ ‎‏سفره می دهند، چه به واسطۀ نذر و یا برای ثواب، آیا می شود پول سفره را برای کمک‏‎ ‎‏به رزمندگان اسلام و یا به مردم جنگ زده و یا برای ساختن شهرهای جنگ زده‏‎ ‎‏پرداخت نمایند یا خیر؟‏

بسمه تعالی، اگر نذر شرعی نموده باید طبق آن وفا نماید وگرنه اختیار با خود شخص است.

‏2. معظّم له سهم سادات را مقید کرده که به دست مرجع برسد، به سادات نمی شود داد؛ سادات مظلوم‏‎ ‎‏که در لباس روحانیت هستند و هیچ کار دیگری نمی توانند انجام بدهند و اکثراً ائمۀ جماعت می باشند‏‎ ‎‏و دسترسی به معظّمٌ له ندارند که اجازه بگیرند. چگونه ارتزاق نمایند؟ مِن باب مثال، حقیر در شوال‏‎ ‎‏سال شصت اجازه نامه که از هشت نفر داشتم به محضر مقدس ارسال نمودم که اجازه به قدر روزمره‏‎ ‎‏دریافت نمایم، از لطف و مرحمت بی پایان، محروم شدم، جواب نشنیدم؛ مردم مسلمان که مقلد‏‎ ‎‏جناب عالی باشند یا نباشند، الآن به دستور حضرت عالی عمل می کنند، تا کنون چندین مرتبه این سؤال‏‎ ‎‏را کرده اند.‏

بسمه تعالی، افرادی که می خواهند سهم سادات بپردازند باید خودشان استجازه نمایند.

‏3. روستاها و عشایر ـ که اگر قریه ای یک صد نفر جمعیت داشته باشد، ثلث آن مردم فقیر هستند که زیر‏‎ ‎‏ستم شاهنشاهی خرد شده اند ـ این افراد فقیر (که سید باشند یا نباشند) همیشه از طرف مردم مسلمان‏‎ ‎‏آن قریه کمک می شدند؛ بابت سهم سادات به سادات فقیر، مانند پنج من گندم یا جو یا لباس یا اجناس‏‎ ‎‏دیگر؛ اگر غیر سید بودند از بابت سهم مبارک امام علیه السلام همین مقدار کمک می کردند؛ ولی الآن نه برای‏‎ ‎‏آن که خمس بدهکار است ممکن است که این مبلغ یک صد تومان پول را یا پنج من گندم را به‏‎ ‎‏جناب عالی برساند و آن فقیر هم در مضیقه و تنگ دستی به سر می برند؛ مستدعی است تکلیف هر دو‏‎ ‎‏دسته را روشن نمایید.‏

بسمه تعالی، حکم همان است که در بالا ذکر شد.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 7صفحه 528

[سؤال 8875]‏ ‏ ‏ 4888‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 23 / 9 / 1361 ‏

‏محضر مبارک مقام معظم رهبری، حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، دامت‏‎ ‎‏برکاته الشریف، پس از اهدای بهترین درودها و آرزوی سلامتی برای آن امام بزرگوار‏‎ ‎‏و پیروزی روزافزون اسلام در تمام جبهه های مبارزۀ حق با باطل، دو مسأله شرعی‏‎ ‎‏برای این حقیر به وجود آمده که امیدوارم با پاسخ آن فقیه بزرگ حل گردد.‏

‏1. حدود چهل سال پیش با استغاثه از درگاه پروردگار باری تعالی خواستار فرزندی‏‎ ‎‏شدم و نذر کردم که در صورت صاحب فرزند شدن، هر ساله برای سالار شهیدان و در‏‎ ‎‏روز عاشورا آشی بپزم؛ در ضمن، پیش خود و خدای خود عهد کردم که اگر فرزندم‏‎ ‎‏پسر شود، پس از به بلوغ رسیدنش و صاحب کار شدنش، خودش (فرزندم) اقدام به‏‎ ‎‏پخت این آش نماید و اگر فرزندم دختر شود پس از شوهر دادنش، شوهرش (در‏‎ ‎‏صورتی که هنگام عقد این مسأله را قبول کند) اقدام به پخت آش مذکور در هر سال‏‎ ‎‏نماید؛ مشیت خداوند بر این قرار گرفت که فرزند دختری صاحب شوم؛ در هنگام‏‎ ‎‏ازدواج دخترم نیز همین شرط را با شوهرش کردم و وی نیز قبول کرد، اینک پس از‏‎ ‎‏گذشت بیست و شش سال از این ماجرا از یک روحانی این مسأله را پرس و جو کردم‏‎ ‎‏و وی پاسخ داد که نباید نذر را به گردن دیگری واگذار کرد؛ لذا خواهشمند است نظر‏‎ ‎‏مبارک را اعلام فرمایید.‏

بسمه تعالی، چنانچه در نذر، صیغۀ شرعیه خوانده نشده لزوم وفا ندارد و نیز عهدی که پیش خود نموده اید چنانچه بدون صیغۀ مخصوص به عهد بوده اثر ندارد و همچنین تعهد به این که اگر فرزند پسر است خودش عمل کند باطل است. بلی، با شرط کردن پدر بر شوهر دختر که هر ساله آش بپزد لازم است شوهر دختر به شرط عمل کند هر چند نذر و عهد مزبور باطل باشد. 

‏2. شوهرم هنگام فوتش به من گفت که باید نذر شربتی را که هرساله در روز عاشورا به یاد سرور شهیدان‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 7صفحه 529

‏حسین بن علی علیهماالسلام انجام دهید. شما بعد از مرگم انجام دهید، من نیز پس از فوتش حدود دوازده سال‏‎ ‎‏این عمل را هر ساله انجام داده ام؛ حال خواهشمندم نظر مبارک را نیز در این مورد اعلام فرمایید.‏

بسمه تعالی، اگر وصیت کرده که از مال خودش شربت داده شود، باید به آن عمل شود؛ ولی چنانچه وصیت کرده که شما از مال خودتان شربت بدهید لازم نیست به آن عمل نمایید.

‎ ‎

استفتائات امام خمینی (س)ج. 7صفحه 530