مبانی و اصول تربیت از دیدگاه امام خمینی(ره)
دکتر سوسن کشاورز
موضوع تربیت، محوری ترین موضوعی است که در دین اسلام مورد نظر قرار گرفته است و تأثیر آن در زندگی فردی و اجتماعی انسان چنان مهم و حیاتی است که خداوند جهت هدایت و سعادت بشر، آن را اصلی ترین هدف بعثت انبیا قرار داده است. امام خمینی نیز به عنوان پیرو راستین سیره عملی و نظری انبیا هنگام عملی نمودن نقش رهبری خویش، در ساختار حکومت اسلامی به امر تربیت به عنوان یکی از موضوعات بسیار مهم، تأکید داشتند و همه گرفتاریهای انسان را ناشی از محرومیت از این موهبت می دانستند. توجه عمیق به گفتارها و بیانات ایشان می تواند ره توشه مناسبی برای پیروان طریق هدایت باشد تا به سر منزل روشنگری دست یابند.
فعالیتهای تربیتی در راستای تحقق یافتن اهداف مورد نظر، از مبانی و اصولی پیروی می کنند و به همین منظور لازمۀ ورود به بحث تربیت، تعیین اصول و مبانی مشخص آن می باشد تا بتوان به کمک معیارها، امید آن داشت که امر تربیت در فرد و جامعه محقق گردد. در خصوص بیان دیدگاههای تربیتی خطوط روشنی از مبانی و اصول تربیتی ایشان باتوجه به گفتارها، سخنرانیها و مکتوبات تدوین شده، ترسیم نمود. بدین ترتیب می توان چارچوب منسجمی برای تربیت خردی و جمعی تعیین کرد. تا بتوان با در دست داشتن چهار چوبی منسجم، تربیت فردی و جمعی را در
مجموعه آثار کنگره اندیشه های اخلاقی ـ عرفانی امام خمینی (ره) ـ جلد 15چکیده مقالات کنگرهصفحه 35 سطح جامعه عملی ساخت.
این نوشتار، در پی آن است که با توجه به ساختار منطقی مبانی و اصول علوم تربیتی، به استخراج مبانی و اصول تربیتی امام خمینی(ره) بپردازد که در همین راستا، ده مبنای انسان شناسی مطرح و مورد بحث قرار گرفته است و سپس در زیر هر یک از مبانی مطرح شده، اصول مرتبط با آن نیز بیان گردیده است. در خاتمه با استناد به بیانات ارزشمند امام(ره) پیشنهادات و راهکارهای تربیتی توسط نویسنده ارائه شده است.
مجموعه آثار کنگره اندیشه های اخلاقی ـ عرفانی امام خمینی (ره) ـ جلد 15چکیده مقالات کنگرهصفحه 36