بهار وصل
سید مصطفی احمدزاده
علمای اخلاق و عرفا، منازلی را برای سیر و سلوک سالکان الهی برشمرده اند که مهم ترین آن منازل، عبارت از منزل «توبه» است.
مقاله حاضر، در پی مقایسۀ تطبیق دیدگاه های علمای اخلاق و عارفان شیعی با دیدگاه های امام خمینی در موضوع «توبه» است. نویسنده با بررسی مباحثی مانند تعریف توبه، انابه، تسویف، ارکان و شرایط توبه و انواع و مراتب آن، می نویسد: از برجسته ترین ویژگی های امام که وی را سرآمد بزرگان اخلاق و عرفان ساخته، نگاه اجتماعی امام، به شریعت، طریقت و حقیقت است. امام، اخلاق و عرفان را از لابه لای متون و گوشه معابد، مساجد و مدارس به درون اجتماع کشانده و بدان رنگ اجتماعی بخشیده است؛ مسأله ای که اکثر عارفان و علمای اخلاق از آن غافل بوده اند. امام برخلاف برخی از دانشمندان اخلاق و عرفان، هنگام بحث از موضوعی، از بحث های دیگر مرتبط با آن غافل نبوده اند. با دقت در دیدگاه های امام در قلمرو توبه، روشن می شود که امام به پیوند توبه با قلمروهای دیگر نیز توجه داشته است، و در لابه لای سخنان خود، به ارتباط بین توبه و یأس، توبه و اخلاص، توبه و محبت الهی و. . . اشارات سودمندی دارند.
مجموعه آثار کنگره اندیشه های اخلاقی ـ عرفانی امام خمینی (ره) ـ جلد 15چکیده مقالات کنگرهصفحه 311