فهم قرآن
قابلیت فهم قرآن برای همه و مراتب فهم قرآن از دیدگاه امام خمینی (س)
امام خمینی (س) معتقد است فهم قرآن کریم برای همه افراد ممکن است و هر کسی به اندازه استعداد خود می تواند از این سرچشمه معارف الهی بهره ببرد.(۱) به اعتقاد ایشان اگر چه قرآن حقیقتی بسیار بلند دارد ولی نازل شده و در اختیار عموم مردم قرار گرفته تا همه به اندازه ظرفیت خود از آن بهره ببرند. البته فهم و سطوح بهره گیری از قرآن هم متفاوت است؛(۲) به همین دلیل است که صاحب یک یا چند تخصص نمی توانند تفسیری جامع از معارف قرآن ارائه بدهند.(۳)
امام خمینی (س) برای فهم قرآنی مراتبی برمی شمارد و معتقد است فهم ظواهر قرآن برای همه افراد ممکن است، ولی با توجه به اینکه همه انسان ها علم و توانایی و شرایط دریافت معارف عمیق قرآن را ندارند، برای اهل نظر و تخصص، مراتب بالاتری از فهم قرآن ممکن است.(۴) به باور ایشان قرآن، بطون و حقایقی دارد که فهم آن مختص اولیا و انبیای الهی است؛ اما درک مراحل نهایی حقیقت قرآن، تنها مخصوص پیامبر اسلام (ص) و امامان (ع) است و غیر از آنان به آن معارف و معانی حقیقی دست نمی یابند؛ زیرا آن مرحله، فراتر از مرتبه استدلال، استنباط و حتی مشاهده است.(۵) امام خمینی (س) مراتب فهم قرآن را مبتنی بر مراتب و منازل خود قرآن می داند و برای قرآن، منازلی قائل است که بر مراتب و عوالم منطبق است.(۶) به باور ایشان قرآن دارای حقیقتی در مرتبه عالی است و این حقیقت با تنزل به مرتبه پایین تر، امکان فهم آن را فراهم کرده است، تا به حد الفاظ و صورت برسد. و برای افرادی که دل های خود را از تیرگی پاک کرده اند، به حسب مراتب و درجات، فهمیدنی است.(۷)
(۱) خمینی، روح الله، آداب الصلاة، ص۱۸۵، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۸. قدر استعداد
(۲) خمینی، روح الله، تفسیر سوره حمد، ص۱۷۰، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۸ اشتهایش؛ خمینی، روح الله، صحیفه امام، ج۱۴، ص۳۸۸، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۹. تا اندازه ای
(۳) خمینی، روح الله، تفسیر سوره حمد، ص۹۳-۹۲، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۸. جامع بین اقوال
(۴) خمینی، روح الله، آداب الصلاة، ص۳۰۲-۳۰۱، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۸. فهم حقایق
(۵) خمینی، روح الله، تفسیر سوره حمد، ص۱۳۷، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۸. قضیه ادراک
(۶) خمینی، روح الله، شرح دعاء السحر، ص۵۳ و ۸۷، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۶. المحقق عندهم، من النزول
(۷) خمینی، روح الله، آداب الصلاة، ص۱۸۴-۱۸۱، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۸ کسوة الفاظ؛ خمینی، روح الله، شرح دعاء السحر، ص۵۹، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۳۸۶ لکتاب التدوینی؛ خمینی، روح الله، دانشنامه امام خمینی (س)، ج۸، ص۵۱، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ۱۴۰۰.
.
انتهای پیام /*