ازدواج
ازدواج و احکام آن از دیدگاه امام خمینی (س)
۱- حکم ازدواج
ازدواج به خودی خود برای مشتاق آن و نیز به قول مشهور برای غیر مشتاق، مستحب و ترک آن مکروه است، امّا در صورت خوف وقوع در گناه به سبب ترک آن، واجب است. ازدواج به لحاظ کسی که با او پیوند زناشویی بسته می شود یا حرام است مانند ازدواج با محارم یا مکروه است مانند ازدواج با زن زناکار و زن متولد از زنا؛ و ازدواج مرد با قابله خود و دخترِ قابله اش (۱).
برخی ار فقها در باره انتخاب کردن شوهر بدخلق، مخنّث، فاسق و شارب الخمر به لاینبغی؛ یعنی سزاوار نیست تعبیر کرده اند. (۲)
۲- اسباب حرمت ازدواج دو شخص
۲.۱- ازدواج در حال عده
ازدواج با زن در حال عدّه شخص دیگر با علم به آن و نیز علم به حرمت ازدواج در این حال، موجب حرمت ابدی زن بر مرد می شود. البته این در صورتی است که ارکان ازدواج صحیح باشد یعنی ازدواج با قطع نظر از عدّه، به لحاظ ارکان صحیح باشد. (۳)
۲.۲- کفر
ازدواج دائم یا موقت زن مسلمان با مرد غیرمسلمان مطلقاً جائز نیست. (۴) و بنابر اقوی ازدواج موقت مرد مسلمان با زن یهودی و نصرانی جائز است اما ازدواج دائم آنها بنابر احتیاط واجب ممنوع است؛ (۵)همچنین بنابر اقوای ازدواج مرد مسلمان با زن مجوس حرام است (۶)
۳- ارکان عقد ازدواج
۳.۱- تقدم و تأخر صیغه ایجاب و قبول
احتیاط (واجب) اگر اقوی نباشد آن است که ایجاب از طرف زوجه و قبول از طرف مرد باشد. (۷)
۳.۲- عدم اشتراط حضور شاهدین
شاهد گرفتن در عقد و اعلان آن مستحب است. (۸)
۳.۳- عدم اشتراط مهر در صحت ازدواج
ولی معلوم بودن مهریه و ذکر کردن آن در عقد ازدواج موقت شرط است و اگر اخلال در آن شود عقد باطل است. (۹)
۴- شرط کردن در عقد نکاح
۴.۱- شرط عدم ازاله بکارت
امام خمینی (س) معتقد است چنین شرطی صحیح و وفاء به آن لازم است لذا در صورتی که زوجه در ضمن عقد ازدواج دائم یا موقت شرط کرده باشد که شوهر بکارت او را بر ندارد مرد حق ندارد بدون اجازه زن، بکارت او را از بین ببرد. (۱۰)
۴.۲- شرط خیار فسخ عقد
شرط خیار فسخ عقد ازدواج در ضمن عقد ازدواج دائم و موقت جائز نیست نه برای زوج و نه برای زوجه؛ پس اگر آن را شرط کنند، شرط باطل است بلکه بنابر مشهور علاوه بر شرط، عقد نیز باطل است. (۱۱)
۴.۳- شرط بیرون نرفتن زن از شهرش
اگر زن در ضمن عقد ازدواج شرط کند که شوهر او را از شهر زن بیرون نبرد یا شرط کند که او را در شهر معین یا منزل معین سکونت دهد، عمل به این شرط بر شوهر لازم است. (۱۲)
۵- اسباب بطلان عقد
در عبارت اسباب بطلان عقد سه چیز است.
۵.۱- فسخ
عیب و تدلیس موجب حق خیار فسخ عقد ازدواج است.(۱۳)
۵.۲- ارتداد
۵.۳- تغییر جنسیت
تغییر جنسیت که از مسایئل مستحدثه است را نیز باید به اسباب بطلان عقد ازدواج افزود. امام خمینی در این باره در تحریرالوسیله می نویسد: اگر زنی را تزویج کند و پس از آن جنس زن تغییر کرده و مرد شود از لحظه تغییر جنسیت تزویج باطل می شود. ... و همچنین است اگر زنی با مردی ازدواج کند سپس مرد جنس خود را تغییر دهد، ازدواج از زمان تغییر باطل است. (۱۴)
(۱) موسوعة الإمام الخمینی، ج ۲۳، تحریرالوسیله ج ۲ ص ۲۵۶، کتاب النکاح، مساله ۳
(۲) موسوعة الإمام الخمینی، ج ۲۳، تحریرالوسیله ج ۲ ص ۲۵۶، کتاب النکاح، مساله ۴
(۳) خمینی، روح اله، العروة الوثقی مع تعالیق الامام الخمینی ج ۲ ص ۶۲۷ مساله ۱
(۴) موسوعة الإمام الخمینی، ج ۲۳، تحریرالوسیله ج ۲، ص ۳۰۵، کتاب النکاح، القول فی الکفر.
(۵) موسوعة الإمام الخمینی، ج ۲۳، تحریرالوسیله ج ۲، ص ۳۰۵، کتاب النکاح، القول فی الکفر.
(۶) موسوعة الإمام الخمینی، ج ۲۳، تحریرالوسیله ج ۲، ص ۳۰۵، کتاب النکاح، القول فی الکفر، مساله ۱
(۷) موسوعة الإمام الخمینی، ج ۲۳، تحریرالوسیله ج ۲، ص ۲۶۴، کتاب النکاح، فصل فی عقد النکاح و أحکامه، مساله ۱
(۸) موسوعة الإمام الخمینی، ج ۲۳، تحریرالوسیله ج ۲، ص ۲۶۴، کتاب النکاح، آداب العقد و النکاح مساله ۵
(۹) موسوعة الإمام الخمینی، ج ۲۳، تحریرالوسیله ج ۲، ص ۳۲۵، کتاب النکاح، فی الشروط المذکورة فی عقد النکاح، مساله ۳
(۱۰) موسوعة الإمام الخمینی، ج ۲۳، تحریرالوسیله ج ۲، ص ۳۲۵، کتاب النکاح، فی الشروط المذکورة فی عقد النکاح، مساله ۳
(۱۱) موسوعة الإمام الخمینی، ج ۲۳، تحریرالوسیله ج ۲، ص ۲۷۰، کتاب النکاح، فصل فی عقد النکاح و احکامه، مساله ۱۸
(۱۲) موسوعة الإمام الخمینی، ج ۲۳، تحریرالوسیله ج ۲، ص ۳۲۵، کتاب النکاح، فی الشروط المذکورة فی عقد النکاح، مساله ۴
(۱۳) موسوعة الإمام الخمینی، ج ۲۳، تحریرالوسیله ج ۲ ص ۳۱۴، القول فی العیوب الموجبة لخیار الفسخ و التدلیس
(۱۴) موسوعة الإمام الخمینی، ج ۲۳، تحریرالوسیلة ج ۲ ص ۶۶۹، البحث حول المسائل المستحدثة: و منها تغییر الجنسیة، مساله ۳
.
انتهای پیام /*