آب
آب و احکام آن از دیدگاه امام خمینی (س)
آب مطلق
آب مطلق ابی است که بدون تقیید و اضافه (حتی اگر به صورت مضاف هم به کار رود) بتوان به آن آب گفت، مانند آب دریا، آب چاه، آب چشمه و جز آن که همه اینها به صورت مطلق «آب»اند.
مستفاد از تحریرالوسیله(۱) آب مطلق آبی است که فشرده اجسام مثل آب هندوانه و انار نبوده و یا ممزوج با چیز دیگر به طوری نشده باشد مثل آب شکر (شربت) و آب نمک که به آن آب (بدون قید) گفته نشود. و ملاک مطلق و مضاف بودن آب مخلوط با چیز دیگر، عرف است پس اگر به مثل آب دریاچه ارومیه که از کثرت شوری و تلخی اسید گفته می شود در «عرف عام به آن آب می گویند، مطهر است و اعتباری به اسید گفتن اشخاصی که نظر به خواص شیمیایی آن دارند نیست.» (۲) همچنین است آب های معدنی (مثل آب گوگرددار سرعین اردبیل) که «در حکم آب مطلق است، مگر آن که مواد معدنی به حدی زیاد باشد که دیگر به آن آب گفته نشود.» (۳)
اقسام
آب مطلق خود دارای اقسامی است: آبی که از آسمان می بارد (باران)؛ آبی که از زمین می جوشد (نابع) اعم از آن که در جای جوشش ثابت بماند (آب چاه و برخی چشمه ها)، یا روان گردد (آب جاری)، چه جریان آن طبیعی باشد مانند بیش تر آب های روان، چه مصنوعی مانند آب کاریزها؛ و آبی که بی سرچشمه جوششی در جایی گرد آمده باشد ( آب راکد) چه اندک باشد (آب قلیل) چه بسیار باشد ( آب کثیر).
امام خمینی (س) در تحریرالوسیله در بیان اقسام آب مطلق می نویسند: «المطلق اقسام: الجاری، و النابع بغیر جریان، و البئر، و المطر، و الواقف، و یقال له: الراکد.» (۴) یعنی آب مطلق بر چند قسم است: آب جاری و آبی که (از زمین) می جوشد ولی جریان ندارد و آب چاه و آب باران و آب ایستاده، که به آن «راکد» می گویند. به این بیان، آب کر و آب قلیل قسیم یکدیگر در نظر گرفته شده و از آن دو با تعبیر واقف و راکد یاد شده است.
کیفیت نجس شدن
اگر یکی از اوصاف سه گانه رنگ، بو و مزه این آب ها بر اثر برخورد با نجاست دگرگون شود نجس می شوند. (۵) البته در صورتی است که این تغییرات به واسطه اتصال با نجس باشد نه مجاورت با آن، پس «اگر در اثر مجاورت با نجاست تغییر کند نجس نمی شود، مانند آن که آب مطلق در اثر نزدیک بودن با مردار بوی آن را بگیرد. البته اگر مردار خارج آب بیفتد و قسمتی از آن داخل آب قرار بگیرد و آب به واسطه مجموع آن تغییر نماید نجس می شود.» (۶) و «معیار (نجس شدن) این است که آب با اوصاف نجاست تغییر کند نه با اوصاف متنجس، پس اگر آب کر یا جاری و مانند آن ها به وسیله بقّم (بَ ق قَ م - چوبی باشد سرخ که رنگرزان بدان چیزها رنگ کنند)(۷) متنجس قرمز گردد نجس نمی شود.» (۸) همچنین «معیار، تغییر یکی از اوصاف سه گانه آب به سبب نجاست است، اگرچه تغییر آن از سنخ اوصاف نجاست نباشد، پس اگر آب با ریختن خون در آن، زرد شود نجس می شود.» (۹)
۱. موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۱۱، کتاب الطهارة، فصل فی المیاه.
۲. موسوعة الامام الخمینی، ج۳۲، استفتائات امام خمینی (س)، ج ۱، ص۹۳، سؤال ۱۹۱.
۳. موسوعة الامام الخمینی، ج۳۲، استفتائات امام خمینی (س)، ج ۱، ص۹۳، سؤال ۱۹۰.
۴. موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۱۱، کتاب الطهارة، فصل فی المیاه.
۵. فرقان/سوره۲۵، آیه۴۸.
۶. موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۱۲، کتاب الطهارة، فصل فی المیاه، مسالة ۴.
۷. لغتنامه دهخدا.
۸. موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۱۲، کتاب الطهارة، فصل فی المیاه، مسالة ۵.
۹. موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۱۲، کتاب الطهارة، فصل فی المیاه، مسالة ۶.
.
انتهای پیام /*