آب جاری

آب جاری و احکام آن از دیدگاه امام خمینی (س)

اقسام آب

آب یا مطلق است یا مضاف. آب مضاف: مانند فشرده اجسام مثل آب هندوانه و انار و مانند آبی که با چیز دیگری ممزوج شود، به طوری که به آن آب گفته نشود مثل آب شکر (شربت) و آب نمک.(۱) و آب مطلق آبی است که فشرده اجسام مثل آب هندوانه و انار نبوده و یا ممزوج با چیز دیگر به طوری نشده باشد که به آن آب (بدون قید) گفته نشود.

اقسام آب مطلق

در تحریرالوسیله در بیان اقسام آب مطلق آمده است: «المطلق أقسام: «الجاری، و النابع بغیر جریان، و البئر، و المطر، و الواقف، و یقال له: الراکد.»(۲) یعنی آب مطلق بر چند قسم است: آب جاری و آبی که (از زمین) می جوشد ولی جریان ندارد و آب چاه و آب باران و آب ایستاده، که به آن «آب راکد|راکد» می گویند.

تعریف آب جاری

آب جاری به بیان تحریرالوسیله «و هو النابع السائل»(۳) قسمی از آب مطلق است که می جوشد (از زمین) و روان است.

نجس شدن

البته متنجس شدن آب جاری و هر آب مطلق به واسطه تغییر رنگ و بو و مزه در صورتی است که این تغییرات به واسطه اتصال با نجس باشد نه مجاورت با آن، پس «اگر در اثر مجاورت با نجاست تغییر کند نجس نمی شود، مانند آن که آب مطلق در اثر نزدیک بودن با مردار بوی آن را بگیرد. البته اگر مردار خارج آب بیفتد و قسمتی از آن داخل آب قرار بگیرد و آب به واسطه مجموع آن تغییر نماید نجس می شود.»(۴) و «معیار (نجس شدن) این است که آب با اوصاف نجاست تغییر کند نه با اوصاف متنجس، پس اگر آب کر یا جاری و مانند آن ها به وسیله بقّم (بَ ق قَ م - چوبی باشد سرخ که رنگرزان بدان چیزها رنگ کنند(۵)) متنجس قرمز گردد نجس نمی شود.»(۶) همچنین «معیار، تغییر یکی از اوصاف سه گانه آب به سبب نجاست است، اگر چه تغییر آن از سنخ اوصاف نجاست نباشد، پس اگر آب با ریختن خون در آن، زرد شود نجس می شود.»(۷)

پاک شدن

امام خمینی (س) در این باره در تحریرالوسیله می نویسند: «و الأقوی عدم الاکتفاء بالاتّصال بلا امتزاج.»(۸) بنابراین برای تطهیر، آب متنجس باید با آب معتصم ممزوج گردد.

(۱) موسوعة الإمام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۱۱، کتاب الطهارة، فصل فی المیاه. مطلق

(۲) موسوعة الإمام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۱۱، کتاب الطهارة، فصل فی المیاه. المطلق اقسام

(۳) موسوعة الإمام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۱۲، کتاب الطهارة، فصل فی المیاه، مسألة ۸. الجاری

(۴) موسوعة الإمام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۱۲، کتاب الطهارة، فصل فی المیاه، مسألة ۴. لایتنجس

(۵) لغتنامه دهخدا

(۶) موسوعة الإمام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۱۲، کتاب الطهارة، فصل فی المیاه، مسألة ۵. المعتبر

(۷) موسوعة الإمام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۱۲، کتاب الطهارة، فصل فی المیاه، مسألة ۶. المناط

(۸) موسوعة الإمام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۱۳، کتاب الطهارة، فصل فی المیاه، مسألة ۱۱. و یطهر

. انتهای پیام /*