آب لوله
آب لوله و احکام آن از دیدگاه امام خمینی (س)
اقسام آب
آب یا مطلق است یا مضاف. آب مضاف: مانند فشرده اجسام مثل آب هندوانه و انار و مانند آبی که با چیز دیگری ممزوج شود، به طوری که به آن آب گفته نشود مثل آب شکر (شربت) و آب نمک. (۱) بنا بر این آب مطلق آبی است که فشرده اجسام مثل آب هندوانه و انار نبوده و یا ممزوج با چیز دیگر به طوری نشده باشد که مثل آب شربت و آب نمک به آن آب (بدون قید) گفته نشود.
اقسام آب مطلق
امام خمینی (س) در تحریرالوسیله در بیان اقسام آب مطلق می نویسند: «المطلق أقسام: «الجاری، و النابع بغیر جریان، و البئر، و المطر، و الواقف، و یقال له: الراکد». (۲) یعنی آب مطلق بر چند قسم است: آب جاری و آبی که (از زمین) می جوشد ولی جریان ندارد و آب چاه و آب باران و آب ایستاده، که به آن «راکد» می گویند. به این بیان، آب کر و آب قلیل قسیم یکدیگر در نظر گرفته شده و از آن دو با تعبیر واقف و راکد یاد شده است.
اقسام آب راکد
آب راکد یا واقف، آبی است که قسیم آب جاری، آب چشمه، آب چاه و آب باران است و به بیان تحریرالوسیله که گذشت، شامل آب کر و قلیل است. آب راکد (آب مطلق که آب جاری، چشمه، چاه و باران نیست) اگر اندازه آن کمتر از حد معین (حد کر) باشد به آن آب قلیل گفته می شود و اگر به حد کر و بیشتر از آن باشد آب کر گفته می شود. و اندازه کر از لحاظ وزن و بر حسب کیلوگرم بنا بر اقرب ۳۷۷ کیلو و ۴۱۹ گرم و به مساحت (گنجایش) چهل سه وجب است و یک هشتم وجب کم (چهل و دو وجب و هفت هشتم وجب) است بنا بر احوط بلکه خالی از قوت نیست. (۳)
آب کثیر
آب مطلق به اعتبارات مختلف تقسیمات گوناگون دارد. یکی از وجوه تقسیم آن داشتن و نداشتن [[ماده]] و معتصم بودن و نبودن است. به این اعتبار آب قلیل در مقابل دیگر اقسام آب مطلق اعم از راکد (آب کر) و غیر راکد قرار می گیرد.
نجس شدن
آب کثیر مطلق (آب جاری، آب چشمه، آب چاه، آب باران و آب کر) به ملاقات نجاست، نجس نمی شود، مگر آن که رنگ، بو یا مزه آن به واسطه نجاست، تغییر کند. البته این در صورتی است این تغییرات به واسطه ملاقات با نجس باشد نه مجاورت با آن، پس «اگر در اثر مجاورت با نجاست تغییر کند نجس نمی شود، مانند آن که آب مطلق در اثر نزدیک بودن با مردار بوی آن را بگیرد. البته اگر مردار خارج آب بیفتد و قسمتی از آن داخل آب قرار بگیرد و آب به واسطه مجموع آن تغییر نماید نجس می شود». (۴) و «معیار (نجس شدن) این است که آب با اوصاف نجاست تغییر کند نه با اوصاف متنجس، پس اگر آب کر یا جاری و مانند آن ها به وسیله بقّم (بَ ق قَ م - چوبی باشد سرخ که رنگرزان بدان چیزها رنگ کنند ) (۵) متنجس قرمز گردد نجس نمی شود». (۶) همچنین «معیار، تغییر یکی از اوصاف سه گانه آب به سبب نجاست است، اگر چه تغییر آن از سنخ اوصاف نجاست نباشد، پس اگر آب با ریختن خون در آن، زرد شود نجس می شود».(۷)
احکام آب لوله
آب لوله در صورت اتصال به منبعی که به اندازه کر است، حکم آب کر را دارد و به ملاقات با نجاست، نجس نمی شود. به نظر امام خمینی (س) آب شیرهای خانه «حکم آب جاری دارد.»[۸] و آب لوله های حمام که از شیرها و دوش ها می ریزد، اگر متصل به کر باشد، مثل آب جاری است و آب لوله های عمارات اگر متصل به کر باشد در حکم آب کر است.»[۹] این که چرا ایشان بین آبی که از شیرها و دوش های حمّام می ریزد و آبی که در شیرهای منازل است فرق گذاشته اند و اوّلی را به حکم جاری دانسته اند و دومی را در حکم آب کرّ، مورد سؤال قرار گرفته و پاسخ فرموده اند: «فرقی بین دو مسأله نیست و در هر دو مورد، حکم آب کثیر مترتّب است.»[۱۰] و «دلیل مسأله، روایات اهل بیت و ادله فقهیه است.»[۱۱]
(۱) موسوعة الإمام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۱۱، کتاب الطهارة، فصل فی المیاه. مطلق
(۲) موسوعة الإمام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۱۱، کتاب الطهارة، فصل فی المیاه. المطلق اقسام
(۳) موسوعة الإمام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۱۳، کتاب الطهارة، فصل فی المیاه، مسألة ۱۴. للکر
(۴) موسوعة الإمام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۱۲، کتاب الطهارة، فصل فی المیاه، مسألة ۴. لایتنجس
(۵) لغتنامه دهخدا
(۶) موسوعة الإمام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۱۲، کتاب الطهارة، فصل فی المیاه، مسألة ۵. المعتبر
(۷) موسوعة الإمام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۱۲، کتاب الطهارة، فصل فی المیاه، مسألة ۶. المناط
(۸) موسوعة الإمام الخمینی، ج۳۲، استفتاءات امام خمینی، ج ۱، ص۹۸، سؤال ۲۰۲.
(۹) موسوعة الإمام الخمینی، ج۲۹، رساله توضیح المسائل امام خمینی، ص۱۰، مساله ۳۵.
(۱۰) موسوعة الإمام الخمینی، ج۳۲، استفتاءات امام خمینی، ج ۱، ص۹۷، سؤال ۲۰۰.
(۱۱) موسوعة الإمام الخمینی، ج۳۲، استفتاءات امام خمینی، ج ۱، ص۹۷، سؤال ۲۰۱.
.
انتهای پیام /*