تقسیط
عهده دار دیه قتل خطایی از دیدگاه امام خمینی (س)
امام خمینی در تحریرالوسیله با بیان این مطلب اضافه می فرمایند: «و بین دیه مرد و زن فرقی نیست. و اقرب آن است که حکم تقسیم بر سه سال در مطلق دیه خطایی - از نفوس و جنایات دیگر - جاری می باشد».
کیفیت تقسیط و توزیع دیه بین عاقله
در تحریرالوسیله در این باره می خوانیم: «در کیفیت تقسیط دیه بر عاقله «چند قول است: از جمله آن ها: بر غنی، ده قیراط یعنی نصف دینار و بر فقیر پنج قیراط می باشد. و از جمله اقوال اینکه: امام علیه السلام یا نایب او حسب احوال عاقله، طبق آنچه که صلاح می بیند بر آن ها تقسیم می کند، که بر هیچ یک از آن ها اجحاف نشود. و از جمله آن ها اینکه: فقیر و غنی در این مساوی می باشند؛ پس دیه بر هر دو می باشد. و این قول آخری اشبه به قواعد است، بنابراین که فقیر تحمل نماید». و «آیا در توزیع، طبق ترتیب ارث، ترتیبی می باشد پس از الأقرب فالأقرب بر اساس طبقات ارث، گرفته می شود؛ بنا بر این از پدرها و اولاد، سپس از اجداد و برادرهای پدری و اولاد آن ها اگر چه پایین بیایند، سپس عموها و اولادشان اگر چه پایین بیایند گرفته می شود و همچنین نسبت به سایر طبقات، یا بین قریب و بعید در پرداخت آن جمع می شود، پس بر پدر و پسر و جد و برادرها و اولادشان توزیع می گردد و به همین منوال از موجودین در حال جنایت؟ دو وجه است بعید نیست که اولی اوجه باشد». و «آیا توزیع در طبقات، تابع کیفیت ارث است، پس اگر وارث در طبقه اولی مثلاً منحصر به پدر و پسر باشد از پدر سدس دیه و از پسر پنج ششم گرفته می شود، یا از آن ها به طور مساوی گرفته می شود؟ دو وجه است. و اگر یکی از ورّاث ممنوع از ارث باشد آیا سهم عاقله از او گرفته می شود یا نه؟ دو وجه دارد». و «اگر در طبقات ارث کسی نباشد و ولاء عتق و ضمان جریره نیز نباشد، پس پرداخت آن بر امام علیه السلام از بیت المال می باشد. و اگر کسی باشد، ولی مالی نداشته باشد نیز چنین است. و اگر مال داشته باشد ولی گرفتن از او ممکن نباشد آیا این مورد هم نیز چنین است؟ در آن تردّد است».
(۱) موسوعة الإمام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۶۴۰، کتاب الدیات، الثانی من اللواحق: فی العاقلة، الاول: تعیین المحل، مسألة ۵. من غیر فرق
(۲) موسوعة الإمام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۶۴۲، کتاب الدیات، الثانی من اللواحق: فی العاقلة، الثانی فی کیفیة التقسیط.
(۳) موسوعة الإمام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۶۴۲، کتاب الدیات، الثانی من اللواحق: فی العاقلة، الثانی فی کیفیة التقسیط، مسألة ۱.
(۴) موسوعة الإمام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۶۴۲، کتاب الدیات، الثانی من اللواحق: فی العاقلة، الثانی فی کیفیة التقسیط، مسألة ۲.
(۵) موسوعة الإمام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۶۴۳، کتاب الدیات، الثانی من اللواحق: فی العاقلة، الثانی فی کیفیة التقسیط، مسألة ۳.
.
انتهای پیام /*