حق الهی مردم

حق الهی مردم

26 / 12 / 92- دکتر حمید انصاری(قائم مقام مؤسسه تنظیم و نشر آثار حضرت امام خمینی) در گفتگو با ایسنا گفت: ما نگران این هستیم که اندیشه هایی که هیچ ارتباطی با امام(ره) ندارد به نام امام، بازگو و به جامعه تحمیل شود؛ بنابراین باید مراقب چنین روندی باشیم.

وی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: بر اساس حکم امام که تضمین های اجرایی و قضایی آن در قوانین جاری نظام و قوانین پنج ساله نیز پیش بینی شده است، گردآوری، حفظ و نگهداری، پژوهش و آموزش و ترجمه و انتشار آثار و ترویج اندیشه حضرت امام از جمله وظایف عمده مؤسسه است، در کنار وظیفه اصلی مؤسسه که همان نظارت بر آنچه که به نام امام منتشر می شود. در تحقق این اهداف، مؤسسه تاکنون فعالیت های گسترده و خدمات ارزنده ای را ارائه کرده است که در کارنامه مؤسسه و مراکز تابعه آن در چندین مجلد قابل مراجعه است.  انصاری با تاکید بر لزوم درس گرفتن از شرایط کشور در سال های اخیر، تصریح کرد: امروز امیدواریم تجربه تلخ این چند سال برای همه ما درس آموز باشد و به نوعی حرکت کنیم که فضایی رو به پیش و سرشار از امید و نشاط داشته باشیم و امکان حضور همه نیروهای دلسوز ایران، اسلام و انقلاب اسلامی تضمین شود و این فضای جدید تداوم داشته باشد.

انصاری با بیان اینکه “فعالیت های پژوهشی، دانشگاهی مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره) نیز در پژوهشکده امام و انقلاب اسلامی و در دیگر بخش های پژوهشی و حوزوی مؤسسه همچنان جریان دارد”، اظهار کرد: خوشبختانه اخیراً پژوهشکده امام به جوار حرم حضرت امام منتقل شده است. در سال ۹۳، توسعه فعالیت های این پژوهشکده و احتمالا تبدیل آن به پژوهشگاه را مدنظر داریم. همچنین ایجاد و توسعه رشته های تحصیلی مرتبط با اندیشه حضرت امام در دیگر مراکز آموزش عالی و دانشگاه آزاد اسلامی و توسعه فعالیت های مؤسسه در اماکن منسوب به امام در قم، جماران، نجف اشرف و … از برنامه های آتی مؤسسه است.

متأسفانه وجود فضاها و مشکلاتی در سال های اخیر، ذهنیت هایی را به غلط ایجاد کرد و هر از چندگاه شاهد فضاسازی های تخریبی رسانه ای برخی از محافل خاص علیه مؤسسه و میراث امام بودیم. انصاری در ادامه در زمینه برخی اظهارنظرها درباره سیاسی بودن این مؤسسه و در برابر این پرسش که “حد و مرز موسسه با سیاسی شدن چیست؟” پاسخ داد: ما باید مرز بین فعالیت توأم با بینش سیاسی را با فعالیت های حزبی و جناحی، روشن کنیم و البته بدانیم اسلامی که امام، مروج آن بود، با سیاست عجین است و غیر قابل تفکیک. طبعاً هر انسان مسلمان متعهدی نسبت به رخدادها و مسائل سیاسی و اجتماعی جامعه خود و جهانی که در آن زندگی می کند باید نظر داشته باشد و مسئولانه برخورد کند.

قائم مقام مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام(ره) افزود: همه کسانی که با امام مأنوس بودند و در این مسیر قدم برمی دارند، از منظر امام نگاه سیاسی دارند و خود را متعهد به تداوم این نگاه و آرمان می دانند اما مؤسسه هیچگاه و به هیچ وجه بعنوان یک حزب سیاسی و یا مدافع یک جناح و جریان سیاسی خاص که مثلا در مقاطعی همچون انتخابات فعالیت سیاسی و حزبی به نفع این و آن داشته باشد و یا در راستای تضعیف این جناح و آن جناح عمل کند و به مسائل خاص جناحی ورود کند، ظاهر نشده و نخواهد شد. او تاکید کرد: در تمام این سال ها با وجود همه نوسانات سیاسی و آمدن و رفتن های دولت های مختلف با شعارهای مختلف، موسسه از اصول خود هیچگاه تخطی نکرده است و وارد این عرصه ها نشدیم و همواره در همان جایگاهی که فکر می کردیم وظیفه اصلی مان است، حرکت کردیم. وظیفه اصلی ما نگهداری آثار امام و انتقال امانتدارانه آنها به جامعه و همچنین نظارت بر مطلب و سند و اثری است که به نام امام(ره) منتشر می شود. تحقیق و پژوهش در آثار امام و ارتباط با دستگاه های مختلف برای همکاری در ترویج اندیشه امام از وظایف ماست.

او در ادامه درباره نگاه مؤسسه نسبت به واکنش به موضع گیری های خانواده و منتسبان امام، اظهار کرد: طبعاً اعتقاد ما بر این است که همه کسانی که با امام مأنوس بودند و با ایشان زندگی می کردند و از یاران و همراهان امام بودند، بویژه منسوبان به امام کسانی هستند که جامعه از گفتار و رفتار و منش آنها انتظار اندیشه و نگاه امام(ره) را دارد.

قائم مقام مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام(ره) افزود: البته ما از این بابت خدا را شاکریم، که منسوبان امام را چهره های برجسته ای همچون شهید آیت الله سیدمصطفی، مرحوم حاج احمدآقا، مرحوم پسندیده و دختران و فرزندان شایسته امام و عزیزان یادگار امام و منسوبینی هستند که هرکدامشان امروز جزو مفاخر علمی و فرهنگی قلمداد می شوند، تشکیل می دهد.

انصاری همچنین اظهار کرد: خوشبختانه جامعه متعهد و متدین ما نسبت به ارزش هایی که امام منادی آن بود، بحمدالله حساس و مراقب است و این سرمایه ای است بزرگ که همواره باید قدردان نیروهای ارزشی مخلص و صادقی باشیم که بدون هیچ چشم داشت و بدور از مقاصد جناحی و گروهی از ارزش های معنوی انقلاب و آرمان های امام حراست می کنند.

او با اشاره به دشواری های وظیفه نظارتی مؤسسه گفت: گاه با دوستان ناآگاهی مواجهیم که عمق نگرش امام را ندارند و با امام حشر و نشر نداشته اند و فکر می کنند اگر مسأله ای را که خودشان آن را جزو ارزش های دینی می دانند، به امام نسبت بدهند، به اندیشه ایشان خدمت می کنند در حالی که این به نظر ما تحریف است.

قائم مقام مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام(ره) تاکید کرد: باید کلام و پیام و زندگی امام همانگونه که بوده است عیناً به نسل های بعد منتقل شود. مرجع و مسیر این انتقال را هم خود امام تعیین کرده است. مسئولان عالی نظام هم بر این روند تاکید دارند و تنفیذ کردند و فکر نمی کنم هیچ وقت کسی از مخالفان یا افراد ناآگاه به این آرزو برسند که مجموعه ای که امام تأسیس کرده اند منحل یا به مسیری خلاف آنچه که امام تعیین کرده است، منحرف شود.

او افزود: در رابطه با آنچه منسوب به امام می شود، به عنوان دستخط، سخن و عکس و فیلم و نوشته امام یا نقل واقعیات زندگی امام، مؤسسه ورود پیدا می کند و بر اساس مدارکی که داریم اگر کسی نقل غلط یا اشتباهی داشته باشد واکنش نشان خواهیم داد ولی آنجا که عرصه، عرصه برداشت، اجتهاد، شرح و تفصیل و تبیین است، معتقدیم افراد آزادانه می توانند دیدگاه های خود را بیان کنند؛ اگرچه این موضوع را هم باید مدنظر قرار داد که اجتهاد اصول و شرایطی دارد. مؤسسه هم به طریق اولی خود را محق می داند که در تبیین و شرح و تفسیر منویات امام کوشش کند، تلاش های متعددی همچون برگزاری کنگره های مختلف و انتشار کتب در همین راستا بوده است. وی در ادامه این گفت وگو خاطرنشان کرد: من فکر می کنم مهم ترین پیام نوع رهبری امام در راهبرد انقلاب اسلامی، پیام فرهنگی و اجتماعی معطوف به جلب توجه آرای مردم و تأکید بر حق الهی مردم در تعیین سرنوشت خود بوده است، به این معنی که اگر ما بخواهیم به ارکان اندیشه امام برگردیم و رفتاری را که امام در همین رابطه در مقاطع مختلف انقلاب بروز داده است بازشناسی و پاسداری کنیم، باید این موضوع را با اهمیت قلمداد کنیم و بدانیم امام در دورانی دست به انقلابی الهی و مردمی زد که شیوه اکثریت انقلاب ها با رویکرد خشونت و جنگ چریکی و مبارزه مسلحانه و بمب و ترور و انفجار بود.

در چند سال اخیر به دلیل اینکه شرایط بسیار ملتهبی در جامعه وجود داشت، حتی بازگویی نظرات هم با مشکل مواجه می شد؛ چراکه آنچنان فضای سختی تحمیل شده بود که برخی دچار نوعی خودسانسوری شده بودند.

انصاری با بیان اینکه " امام این شیوه را از اساس نفی می کرد"، اظهار کرد: امام هم در دوران قبل از پیروزی و هم بعد از آن و همچنین در نظام سیاسی مطلوب خویش که با عنوان جمهوری اسلامی طراحی کرد و به رفراندوم گذاشت، تکیه اش بر جلب نظر موافق ملت و همراهی و مشارکت مردم بود. پیام نظری و عملی امام این بود که اگر قرار باشد حکومتی ناصالح تغییر کند و جامعه به سمت صلاح برود این تغییرات باید با خواست و رأی و مشارکت مردم باشد.

قائم مقام مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام(ره) تاکید کرد: اعتقاد امام به نظام جمهوری – یعنی سیستم حکومتی که ارکان آن مبتنی بر رأی مردم باشد – و با محتوای اسلامی که تحت عنوان نظام جمهوری اسلامی به عنوان نظام جایگزین نظام شاهنشاهی در ایران مطرح کرد و به رفراندوم گذاشت اعتقادی عمیق، راسخ و مبتنی بر اندیشه ناب دینی و اسلامی امام بود. امام خمینی با وجود اینکه خود نظریه پرداز ولایت فقیه بود و قائل به فعلیت ولایت فقهای واجد شرایط در عصر غیبت بوده است، اما عمیقاً باور داشت و با صراحت نیز اعلام نظر کرده است که تصدی امر حکومت منوط به بیعت است و در عصر حاضر رأی اکثریت مبین بیعت است.

او در ادامه گفت وگو تصریح کرد: متأسفانه گاه زمزمه هایی می شود که امام به صورت مقطعی حرف هایی برای اقناع و خوشایند جامعه آن روز می زد! این سخن هم خلاف واقعیت است و هم خلاف مبانی فلسفی و عرفانی و دینی امام در باب سیاست و حکومت و هم خلاف نصوص فرمایشات امام. انصاری افزود: امام معتقد بودند که در مسأله حکومت، مردم صاحب حق هستند و باید این حق را اعمال کنند و با رأی خویش در حاکمیت مشارکت داشته باشند. بنابراین امام تا آخر پای ارکان و ساختاری که بعد از پیروزی انقلاب برای نظام جمهوری اسلامی تعیین کردند ایستادند و فرمودند اکثریت ملت اسلام را می خواهند و باید محتوا اسلام و مدل حکومت و حاکمیت نظام، جمهوری و مبتنی بر رای مردم باشد.

قائم مقام مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام با توصیه به دوستداران امام، گفت: همه یاران و دوستان امام باید دقت کنند تا مبادا در قرائت هایی که از آثار و گفتار امام می شود خلاف نصوص متن فرمایشات امام و عملکرد امام مطلبی بنام امام ترویج و تثبیت نشود.

او در پاسخ به پرسشی درباره اینکه "آیا مؤسسه درباره نگاه جوانان و تغییر این نگاه در طول سالیان اخیر نظرسنجی داشته است؟" اظهار کرد: در دوره هایی نظرسنجی انجام شده است اما در چند سال اخیر به دلیل اینکه شرایط بسیار ملتهبی در جامعه وجود داشت، حتی بازگویی نظرات هم با مشکل مواجه می شد؛ چراکه آنچنان فضای سختی تحمیل شده بود که برخی دچار نوعی خودسانسوری شده بودند. قائم مقام مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام(ره) اضافه کرد: نگاه نسل سوم و چهارم ما نگاهی متفاوت از نسل اول و دوم است؛ چراکه این نسل ها با واسطه انقلاب را درک کردند و گاه مسائلی را دیدند که اگرچه با نام امام نقل شد ولی برای آنها قابل پذیرش نبود و به نظر برخی از آنها با خواست عمومی و واقعیات تناسب نداشت.

انصاری در پایان گفت: به هر ترتیب این نسل، نسل پرسشگر است و ما باید این پرسش ها را به شیوه اقناعی پاسخگو باشیم. من فکر می کنم باید قبول کنیم در عرصه اطلاع رسانی در تبیین اندیشه های امام فاصله زیادی با سطح تقاضاها داریم و همه دستگاه های فرهنگی کشور باید در انتقال ارزش ها و آرمان های امام و انقلاب و دستاوردهای آن همراهی کنند.

*

منبع: حضور، ش 88، ص 226.