پیش همایش نقد و واکاوی آثار مرتبط با زندگینامه امام خمینی(ره)،7 اسفند، در پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی برگزار شد. به گزارش پرتال امام خمینی(ره)، بمناسبت سالروز ولادت حضرت زهرا(س)و امام خمینی(ره)، پیش همایش نقد و واکاوی آثار مرتبط با زندگینامه امام خمینی(ره)، با حضور محققان و مولفان کتب زندگی نامه امام خمینی و محققان و دانشجویان رشته تاریخ در چهار پنل و در دو نوبت صبح و عصر برگزار شد. بر اساس این گزارش دکتر امیر عظیمی دولت‌آبادی معاون پژوهشی این پژوهشکده در ابتدای همایش گفت: پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی سال 1375 با هدف تبیین انقلاب و ابعاد آن و پژوهش درباره ابعاد مختلف زندگینامه امام خمینی و اندیشه‌های ایشان تاسیس شد و از سال 1378 با ایجاد رشته‌هایی همچون فقه و حقوق، عرفان اسلامی، تاریخ انقلاب اسلامی، جامعه‌شناسی انقلاب اسلامی و اندیشه سیاسی در اسلام بخش آموزشی نیز به پژوهشکده افزوده شد.وی افزود: در پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی تا کنون 1000 محقق و پژوهشگر آموزش دیده اند و حمایت از پایان نامه های دانشجویی، برگزاری پانصد نشست تخصصی، علمی و همچنین برگزاری 15 همایش تخصصی از برنامه های سالهای فعالیت پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی بود. وی افزود: از جمله فعالیت‌های این مجموعه می‌توان به راه‌اندازی دوره‌های آموزشی در سراسر کشور، اجرای طرح‌های پژوهشی، انتشار کتاب و فصلنامه، حمایت از پایان‌نامه‌ها اشاره کرد. وی گفت: گذشت 40 سال از انقلاب فرصت خوبی است که به عقب برگردیم و مروری بر مطالعات در این حوزه داشته باشیم. در این راستا همایش نقد و واکاوی آثار مرتبط با زندگینامه امام خمینی در ادامه همایش نقد روش‌شناسی انقلاب اسلامی برگزار شد. وی برگزاری پیش همایش نقد و واکاوی آثار مرتبط با زندگینامه امام خمینی(ره)، را کمک به تولیدات پژوهشی در زمینه آثار مرتبط با زندگینامه امام خمینی(ره) برشمرد.
پنل نخست این همایش به «معرفی و نقد اسناد و کتاب‌های متقدم مرتبط با زندگی امام خمینی» اختصاص داشت و سید هادی خسروشاهی، محمد جواد مرادی‌نیا و محمدحسن رجبی در آن حضور داشتند.
حجت الاسلام والمسلمین سید هادی خسروشاهی در این بخش از برنامه به ذکر یک خاطره پرداخت و گفت: در سفری که که به الجزایر داشتم ابوعلی از جنبش جهادی از من خواست که فتوایی صادر کنم در باره "ترور فرح"؛ ابوعلی گفت: هنگامی که فرح به همراه فرزندش برای قرائت فاتحه بر سر قبر شاه در مسجد الرفاهی حاضر می شوند، با نارنجک آنجا را منفجر کنیم! بنده گفتم که در مقامی نیستم که بخواهم حکم و فتوا صادر کنم؛ لذا باید از حضرت امام کسب تکلیف کنم. خدمت حضرت امام رسیدم و موضوع را مطرح کردم؛ حضرت امام پاسخ دادند که برای چه باید این کار را انجام بدهند؟ فرمودند که زن شاه چه اختیاری در دوران حکومت داشته که اکنون میخواهند چنین کاری را انجام دهند؟ تازه اگر او را مفسده می دانند تقصیر بچه های شاه چیست؟ لذا شما آنها را نهی کنید! بنده به ابوعلی از جنبش جهادی زنگ زدم و موضوع را گفتم؛ ایشان اصرار به این کار داشت دوباره خدمت حضرت امام رسیدم و موضوع را مطرح کردم و گفتم که مرتبه قبل شما فرمودید بچه ها چه تقصیری دارند؟! این بار آقای شبیری زنجانی و پسرش هم حضور داشتند. حضرت امام فرمودند که من زن را هم نگفتم! خدمت امام عرض کردم که این موضوع را می توانم نقل کنم؟ فرمودند هم نقل کنید و هم بنویسید. این حکم اسلام است. حجت الاسلام والمسلمین سید هادی خسروشاهی در بیان خاطره ای دیگر نیز گفت: یکی از دانشجویان در ایتالیا که می خواست به مقاومت ملحق بشود در باره بنی صدر نیز چنین حکمی را درخواست کرد که بنده موضوع را با حضرت امام مطرح کردم. امام فرمودند که چرا می خواهید این کار را انجام بدهید؟مگر او منکر ضروریات دین شده است؟! مثل رجوی؟ که در باره حجاب مقاله ای توهین آمیز نوشت! عرض کردم که ایشان منکر ولایت فقیه هستند. امام فرمود که ولایت فقیه که من به این گستردگی مطرح می کنم فقهای قدیم هم قبول ندارند. به هر حال ما موضوع را مطرح کردیم و نقل کردیم و به گوش بنی صدر رسید. بنی صدر هم موضوع را در کتاب خودش نقل کرد و بنده را تروریسم خطاب کرد. در حالی که جلوی ترورش را گرفتم.
سخنران بعدی دکتر محمد جواد مرادی نیا بود. عنوان سخنرانی وی معرفی و نقد اسناد و منابع تبار و خاندان امام خمینی(ره) بود. مرادی نیا گفت: منابع موجود در باره تبار امام خمینی(ره) محدود است. وی گفت: در باره امام خمینی بعد از شروع نهضت در حوزه تاریخ شفاهی در حوزه سند و مدرک کتابی و یا سندی منتشر نشد. اسناد معتبرترین منابع هستند که پیشینه خاندان را مشخص میکند؛ بطوریکه مشخص می کند جایگاه فرهنگی، اجتماعی، مذهبی اجداد پدری چگونه بود. وی افزود: منابع موجود در باره تبار امام خمینی چهار دسته خاندان، پدر، پدربزرگ و خود حضرت امام تقسیم بندی کرد و مطالبی را بیان داشت.
سپس دکتر محمدحسن رجبی در سخنانی در باره نهضت امام خمینی گفت: از زمانی که نهضت امام خمینی آغاز شد، مرحوم پدرم با حضور در بیوت مراجع اعلامیه ها و سخنرانی های مختلف را جمع آوری کرد و عموی بنده که از ارادتمندان امام بود ضبط سخنرانی های امام و برخی مراجع را بر عهده داشت و نوارها در اختیار ابوی قرار میگرفت و ایشان هم پیاده سازی و اصلاح و ویرایش می کرد؛ سپس در کمتر از یک ماه منتشر می شد. دکتر رجبی افزود: یکی از علل دستگیری مرحوم ابوی بنده نیز همین موضوع بود. بخاطر دارم که این نوشته ها را مرحوم پدر نزد حضرت امام می بردند و ایشان هم تاکید می کردند که تاریخ نهضت بدست غیر تدوین نشود. دکتر محمدحسن رجبی افزود: این مطالب توسط چاپخانه بعثت در قم منشر می شد و ما همسایه شهید مفتح بودیم و بخاطر دارم که ایشان برخی از این مطالب را که در اختیار داشتند، شبانه از ترس ساواک به ما می دادند که اگر حمله ای از طرف ساواک انجام شد از بین نروند.
بعد از این پنل برنامه پرسش و پاسخ توسط دانشجویان و شرکت کنندگان در همایش با سخنرانان برگزار شد.
پنل دوم نیز به «نقد زندگینامه‌ها و دایرة‌المعارف‌های نگارش‌یافته از سوی نویسندگان داخلی» اختصاص داشت و عبدالمجید معادیخواه، سهراب مقدمی و کاظم تقوی در آن به سخنرانی پرداختند.
حجت الاسلام عبدالمجید معادیخواه در سخنانی کوتاه گفت: عصاره تاریخ نگاری در هر زمینه از جمله تاریخ، باید در دائرالمعارف دیده شود. دائرالمعارف بزرگ اسلامی اثر استاد موسوی بجنوردی اثری ماندگار است؛ اما وقتی به مدخل امام خمینی در این دائرالمعارف نگاهی بیاندازیم متاسفانه هیچ صفحه ای نیست که اشکال جدی نداشته باشد. معادیخواه گفت: البته این انتقاد به همه تاریخ نگاران وارد است که انقلاب و نهضت امام خمینی برخاسته از ظرفیت فاطمیه است و این انقلاب " فاطمیه الحدوث و حسینی البقاء " است ولی در منابع تاریخی مان به این مهم اشاره ای نشده است.
سپس حجت الاسلام کاظم تقوی به کتاب زندگی و سالشمار زندگانی همسر امام به قلم دکتر سید علی قادری اشاره کرد و گفت: این کتاب دارای اشکالات نگارشی و تاریخی است و از نویسنده آن آقای دکتر سید علی قادری خواست تا در تجدید چاپ کتاب نسبت به رفع این اشکالات اقدام کند.
سپس حجت الاسلام والمسلمین سهراب مقدمی به سخنرانی پرداخت وگفت: باید ارزش انتقاد علمی و جایگاه گفتگو های علمی در محافل علمی را به رسمیت بشناسیم. مقدمی با اشاره به اینکه چرا باید موضوع نقد را جدی بگیریم افزود: اکنون در برخی از منابع تاریخی امامی معرفی می شود که اهل سازش و مذاکرات پنهانی بوده و به خلاف واقع گویی متم می شود و متاسفانه این مسئله در همه طیف های سیاسی امام راحل به اشتباه معرفی شده است. وی گفت: متاسفانه در تاریخ نگاری امروز جامعه ما، منابع نویسندگان را شکار کرده است. وی عدم مراجعه به اهل خبره و غفلت نهادهای متولی را از علل این اشکال برشمرد.
پایان بخش این قسمت از برنامه پرسش و پاسخ حاضران با سخنرانان بود.
پنل سوم این برنامه به «نقد و بررسی کتاب‌ها و دایرة‌المعارف‌های نویسندگان خارجی» اختصاص یافته که دکترمجید تفرشی، عباس سلیمی نمین و دکتر علیرضا ملایی توانی در آن به ارائه مطلب پرداختند.
در این قسمت از برنامه دکتر مجید تفرشی به ذکر انتشار کتب زندگینامه امام به زبان غیر فارسی (انگلیسی) اشاره کرد و گفت: کتبی مانند زندگینامه امام به قلم حامد الگار و ابراهامیان از درجه اهمیت بیشتری نسبت به آثار دیگر برخوردارند.
سپس آقای عباس سلیمی نمین به آثار فارسی در باره زندگینامه امام در خارج از کشور اشاره کرد و گفت: این آثار 5 زمینه قابل دسته بندی است: دسته اول کتبی است که توسط افرادی که از انقلاب و آرمانهای امام منفک شدند و مستقیما انقلاب و آرمانهای امام را مورد هدف قرار دادند که پاسخی هم به آنها داده نشد؛ از جمله این کتب می توان به کتاب اکبر گنجی اشاره کرد. وی با اشاره به دسته دوم اینگونه آثار افزود: این آثار مربوط به سلطنت طلبان است که اساسا کسی به این آثار توجهی ندارد. وی افزود: دسته سوم آثاری است که نیروهای چپ که در خدمت سلطنت طلبان قرار گرفته اند که جنبه دانشگاهی دارند و کار مطالعاتی قوی روی آنها انجام شده است.
وی دسته چهارم این گونه آثار را متحدین سلطنت طلبان برشمرد و گفت: کتابهایی چون شیطان کوچک . شیطان بزرگ و آخرین رئیس ساواک در تهران را از جمله این آثار هستند. سلیمی نمین آخرین دسته این آثار را آثار غرب گرایانی می داند که بر اساس متدولوژی دانشگاهی تولید و منتشر شده اند. مانند اثر آقای ابراهامیان و ایران بین دو انقلاب که مطالعه آنها مثبت است.
پایان‌بخش این برنامه یک میزگرد علمی بود که با حضور دکترغلامعلی رجایی، دکترعلیرضا ملایی توانی، دکترسید علی قادری، دکترمجید تفرشی و دکترحبیب اله اسماعیلی برگزار گردید.
دکتر غلامعلی رجایی نیز در این قسمت از برنامه سخنرانی کرد و با اشاره به اینکه دهه آخر عمر حضرت امام و بخصوص چند سال آخرعمر پربرکت ایشان از نظر تاریخ نگاری بسیار مهم است، گفت: شبهات زیادی از این دوران مطرح شده و و در آن تشکیک صورت گرفته که آیا اساسا این دستخط امام هست یا خیر؟! که باید اسناد مربوطه توسط مراجع ذیصلاح منتشر شده و در اختیار محققان برای تاریخ نگاری صحیح قرار بگیرد و محدودیت منابع رفع شود. نباید اینگونه باشد که اسناد از آرشیو صدا و سیما سر از شبکه های خارجی در بیاورد. باید به ناشناختگی ها و بی مایگی های زندگی نامه های امام پایان داد. باید در شان حضرت امام به اندازه خودش و کار بزرگی که انجام داده، کارهای بزرگ در حوزه تاریخ نگاری انجام داد البته با حفظ احترام آثاری که تا کنون منتشر شده است.
در ادامه نویسنده کتاب خمینی روح الله در باره شیوه نگارش این اثر ارزشمند سخن گفت. دکتر سید علی قادری با اشاره به اینکه قلم نگارش این کتاب مورد توجه یادگار گرانقدر حضرت امام، مرحوم حاج احمدآقا، قرار گرفت گفت: در زمان حضورم در دفتر مطالعات افتخار همکاری با آقای دکتر محمود بروجردی را داشتم. وقتی که ایشان متوجه شد در حال نگارش چنین کتابی هستم هر آنچه که از امام می دانست بازگو کرد و کمک شایانی برای نگارش کتاب کرد. دکتر محمود بروجردی خصوصیات جزئیات امام را بازگو کرد و بسیار زیاد با جزئیات زندگی امام بیش از پیش آشنا شدم؛ برای شناخت این شخصیت و محتوای و جوهره این اندیشه و ساختار اندیشه امام باید می دانستم که مثلا امام از چه غذایی خوشش می آمد و امور روزانه ایشان چگونه انجام می شد. دکتر سید علی قادری افزود: حاج احمدآقا از من خواست که کتابی بنویسم که به نیاز ها و درخواست های داخلی و خارجی پاسخ داده شود. وی تصریح کرد: پس از نگارش این کتاب، در موسسه تاریخ معاصر بیش از دویست نفر از محققان حوزه تاریخ این کتاب را خواندند و ابراز لطف کردند و نیز سبک نگارش آنرا تائید کردند. قادری گفت: البته در مقدمه این کتاب مفصل در باره علل انتخاب این نثر توضیح دادم که خواندن آن مقدمه بسیار مفید است. در ادامه آقایان دکتر علیرضا ملایی توانی و حبیب اله اسماعیلی بحث هایی در حوزه تاریخ و تاریخ نگاری مطرح کردند.
.
انتهای پیام /*