عملیات طوفان الاقصی در شکل گیری نظم بین المللی آتی تأثیر گذار خواهد بود

روسیه به صورت کلی چه در زمان شوروی و چه در دوره فدراسیون روسیه موضع متوازنی در موضوع فلسطین داشته و همزمان با اعراب و رژیم صهیونیستی ارتباط داشته است. در دهه ۹۰ میلادی این توازن به هم خورد و در دو دهه گذشته بار دیگر توازن برقرار شد. روابط مسکو هم با اعراب گسترش پیدا کرد و هم با رژیم اسرائیل. در حادثه اخیر باز هم این توازن بازگشت. در ابعاد رسمی روس‌ها خشنودی خود را از آسیب به نظم در حال گذار پنهان نکردند. هیمنه اسرائیل شکست و هیمنه غرب تحت تأثیر قرار گرفت و این موجب خشنودی روسیه بود. ارتباط همزمان روس‌ها با حماس و اسرائیل و سرزنش انجام عملیات و مخالفت با حمله زمینی به غزه قابل توجه بود.

روسیه خواستار توقف جنگ غزه و کشتار است. سیاست میانه و متوازنی را روس‌ها در پیش گرفته‌اند. تا پیش از جنگ اوکراین روابط خوبی میان اسرائیل و روسیه وجود داشت، اما پس از جنگ روابط دو  طرف به گرمای سابق نیست.

تحلیل‌ها در خصوص نقش روسیه در آغاز جنگ حماس و اسرائیل اشتباه است. در ایران به نقش روسیه زیاد پرداخته می‌شود. جنگ اوکراین در فضای رسانه به حاشیه رفته است. یک عامل کمک کننده به صلح در اوکراین و کاهش فشارها به روسیه می‌توانست وقوع یک حادثه بزرگ در جای دیگر باشد، اما رابطه علّی و معلولی میان این ماجرا نمی‌توان برقرار کرد. «دوره تداوم جنگ غزه» و «تحت الشعاع قرار گرفتن سیاست غرب»، دو عامل تأثیرگذار در جنگ اوکراین هستند. غرب می‌خواهد اعلام کند جنگ اوکراین تحت الشعاع قرار نگرفته است.

عملیات شگفت انگیز حماس که بیش از «حمله» می‌توان آن را در چارچوب «دفاع در برابر چند دهه اشغالگری» تعریف کرد یکی از سلسله اقداماتی است که در نظم بین‌الملل آتی تأثیرگذار خواهد بود. ما به ندرت شاهد نقش‌آفرینی و صحنه‌آفرینی بازیگران غیردولتی در نظم بین‌المللی بوده‌ایم، اما این بار این اتفاق افتاد.

ما دو حوزه همکاری با روسیه در این زمینه داریم؛ یکی سیاست رسمی روسیه که خواهان پایان جنگ غزه است و دیگری عدم تمایل روسیه به گسترش جنگ در منطقه. با توجه به سیاست روسیه در این موضوع، مسأله فلسطین می‌تواند یکی از پایه‌های همکاری دو کشور باشد.

*برگرفته از سخنان مهدی سنایی در نشست «بررسی تحولات فلسطین»