پرتال امام خمینی(س): یادداشت ۷۶۵/مهدی حاضری

نماز و متعلقات آن در اندیشه حضرت امام(س) جایگاه رفیعی داشته و ایشان جدا از آن‌که سه جلد کتاب بسیار علمی و عرفانی در مورد نماز تألیف کرده‌اند.( سرالصلوه، آداب الصلوه و الخلل فی الصلوه). از سیره عملی ایشان هم خاطرات و سخنان بسیاری نقل شده که همگی آموزنده است.

درکتاب "امام در سنگر نماز" که توسط نگارنده گردآوری شده و دفتر هفتم از سری پنجاه جلدی تبیان آثار موضوعی حضرت امام به شمار می رود نیز به سخنان و سیره حضرت امام در خصوص نماز  و نماز جمعه و جماعت و اهمیت مساجد پرداخته شده است.

از نکات خیلی مهم در این خصوص، موضوع عمران مساجد است، با توجه به اینکه بیست و سوم آبان مصادف با سال‌گشت موافقت حضرت امام با پیشنهاد ساخت مصلای بزرگ در تپه‌های عباس آباد تهران بوده. و هم اکنون سی و پنج سال از آن تاریخ می‌گذرد،

متأسفانه علیرغم صرف وقت بسیار متولیان امر و سازندگان این بنا و چند هزار میلیارد تومان هزینه، هنوز امیدی به پایان یافتن ساخت آن نبوده و چشم انداز روشنی هم برای بهره برداری صحیح از آن در دست نیست.  مناسب است به نگاهی به متن دستور امام بیندازیم.

حضرت امام(س) بیست و سوم آبان ۱۳۶۷در پاسخ به نامه حضرات آیات سید علی خامنه‌ای و اکبر هاشمی رفسنجانی رؤسای قوای مجریه و مقننه وقت کشور که امام جمعه تهران هم بودند، مبنی بر اجازه ساخت مصلای تهران می فرمایند:

با حفظ جهات شرعی در مورد زمین مذکور با پیشنهاد حجتی الاسلام، آقایان: خامنه ‏ای و هاشمی، موافقت می‏شود. ان شاء اللَّه در کنار ساختن مصلای تهران، در ساختن‏ بینش کفر ستیزی مسلمانان موفق باشید. ضمناً سادگی مصلا باید یادآور سادگی محل عبادت مسلمانان صدر اسلام باشد. و شدیداً از زرق و برق ساختمان‌های مساجد اسلام آمریکایی جلوگیری شود. خداوند تمامی دست‏اندرکاران برپا کننده مساجد اللَّه را تأیید فرماید. ( صحیفه امام ؛ ج‏۲۱ ؛ ص۱۸۸)

همچنین شایسته است به سیره عملی حضرت امام در باب عمران و احترام به مسجد و نماز جماعت نظری بیندازیم. بنا به روایت دوستان و شاگردان حضرت امام، ایشان از ابتدای دوران طلبگی نسبت به مسجد حساسیت بالایی داشته و همواره تلاش می کردند کوچک‌ترین هتک حرمتی به آن نشود.

همچنین نسبت به خواندن نماز اول وقت و شرکت در نماز جماعت تقید داشته و سعی داشتند در نماز های جماعت ظهر و عصر و مغرب و عشای منعقده در مدرسه فیضیه که به امامت مرحومین حضرات آیات حاج سید احمد شبیری زنجانی و حاج سید محمد تقی خوانساری برگزار می شد حاضر باشند.

ایشان در زمان حضور اجباری سیزده ساله خود در نجف اشرف نیز، ظهرها در مسجد شیخ انصاری و شب ها در مدرسه آیت الله بروجردی اقامه جماعت می کردند.

حضرت امام برای انتخاب مصلای خود نیز مواظبت داشتند. حجه الاسلام والمسلمین محمدعلی انصاری در خاطرات خود می گوید: یک روز امام فرمودند: بیایید و این فرش ها را از اینجا جمع کنید چون روی این فرش نقش و صورت حیوانات افتاده و نماز خواندن در اتاقی که در آن تصویری از انسان یا حیوان باشد مکروه است.   

ایشان به ائمه جماعت راتب مساجد نیز احترام گذاشته و حاضر نبودند با وجود امام و نماز جماعت در مسجدی، خودشان نماز جماعت جداگانه اقامه کرده یا فرادا در آنجا نماز بخوانند.

آیت الله محمدرضا ناصری امام جمعه یزد در خاطرات خود می فرماید: وقتی از نجف به سوی مرز کویت حرکت می کردیم در بین راه نزدیک ظهر بود که در مقابل یک مسجد توقف کردیم. ما می خواستیم نماز بخوانیم امام فرمود: «آیا این مسجد، امام جماعت دارد یا خیر؟» گفتیم دارد. امام گفتند: «اگر امام جماعت دارد، باید بایستید پشت سرش نماز بخوانید، یا تا ظهر نشده از اینجا برویم و اگر ظهر شد و خواستید نماز را فرادا بخوانید، درست نیست.» (امام در سنگر نماز، ص۵۰)

باید توجه داشت که حضرت امام با علم به اینکه امام جماعت آن مسجد از برادران اهل سنت هست چنین سخنی گفته اند.ایشان همواره اطرافیان خود را نیز سفارش و تشویق به شرکت در نماز جماعت می کردند.

جناب حجه الاسلام والمسلمین مسیح بروجردی نوه حضرت امام به نگارنده می گفت: هنگامی که من تصمیم گرفتم درس دانشگاه صنعتی شریف در رشته مهندسی شیمی را علی رغم گذراندن نود واحد، رها کرده و طلبه بشوم، حضرت امام خوشحال شده و توصیه هایی برای حفظ زی طلبگی کرده از جمله به من فرمودند : سعی کن هیچ وقت این سه چیز را فراموش نکنی: نماز جماعت، درس جماعت و تفریح.

حضرت امام، نه تنها خودشان هرگز اقدام به ساخت مسجد و گنبد و مناره و مدرسه و حسینیه و... نکرده اند ببه استثنا مسجد روستای کاج که برحسب احساس وظیفه، فقط اقدام به کلنگ زنی برای ساخت آن کردند؛ بلکه   اجازه مصرف وجوهات شرعی برای اینگونه امور هم نمی دادند؛ مگر در صورتی که  نیاز مبرم به وجود مسجد باشد و از طرق دیگری بودجه آن تامین نشود که فقط در حد ضرورت با آن موافقت کرده ولی بازهم به هیچ وجه اجازه تامین هزینه تزیینات و کاشی کاری و دیگر امور زاید را از محل وجوهات شرعی نمی دادند.

این موضوع اختصاصی به مساجد نداشته و ایشان حتی اجازه تعمیرات ظاهری و سفید کاری در حسینیه جماران را هم نداده و زمانی که متوجه موضوع  می شوند می فرمایند: اگر می خواهید حسینیه را تعمیر کنید، بگذارید برای وقتی که من از دنیا رفتم.

در مجموعه ۲۱جلدی صحیفه امام مکاتبات زیادی بین امام و وکلای ایشان وجود دارد که ایشان صرف هزینه برای اینگونه امور را نپذیرفته اند. البته حضرت امام به برخی از وکلای خود برحسب درایت آنها و موقعیت مکانی و زمانی محل خدمت آنان، اجازه کامل برای مصرف وجوهات شرعی داده اند نظیراجازه ای که به صورت شفاهی به: «فرزند فاضل و با تقوای خویش جناب حجه الاسلام و المسلمین حاج سید محمد خاتمی» در زمان برعهده داشتن مسئولیت مرکز اسلامی هامبورگ داده اند.

حضرت امام، زمان اقامت در نوفل لوشاتو در پاسخ به درخواست آقای خاتمی برای اجازه دریافت و مصرف وجوهات می فرمایند: شما مجازید وجوهات را دریافت و تمام آن را به هرگونه که صلاح می دانید مصرف کنید. نگارنده این مطلب را از آقای خاتمی دو مرتبه شنیده ام.

البته باید دستور امام به آیه الله شیخ عباس واعظ طبسی برای ساخت مزار مرحوم شهید آیت الله سیدحسن مدرس را استثنا کرد، چرا که حضرت امام نسبت به آن شهید و خدمات و مظلومیت وی عنایت ویژه داشته و دستور چاپ عکس وی بر روی اسکناس را هم صادر کردند.

ایشان در حکم خود خطاب به آقای طبسی میفرمایند:شهید بزرگ ما، مرحوم مدرس، که القاب برای او کوتاه و کوچک است، ستاره درخشانی بود بر تارک کشوری که از ظلم و جور رضا شاهی تاریک می‏نمود. و تا کسی آن زمان را درک نکرده باشد، ارزش این شخصیت عالی‌مقام را نمی‏تواند درک کند.

ملت ما مرهون خدمات و فداکاریهای اوست. و اینک که با سر بلندی از بین ما رفته است، بر ماست که ابعاد روحی و بینش سیاسی و اعتقادی او را هر چه بهتر بشناسیم و بشناسانیم؛ و با خدمت ناچیز خود مزار شریف‏ دور افتاده او را تعمیر و احیا نماییم.(صحیفه امام، ج‏۱۹، ص: ۷۴)باشد که از سخن و سیره آن پیر سفر کرده و عبد صالح، احترام نماز و  جایگاه مسجد و مصلی را بیاموزیم و از زمره عمران کنندگان مساجد الهی باشیم.

. انتهای پیام /*