به گزارش پرتال امام خمینی(س) سید رضا صالحی امیری رئیس کتابخانه ملی در گفت و گو با فارس، درباره خاستگاه اعتدال و مولفه های این مفهوم اظهار داشت: موضوع اعتدال یک تبار تاریخی، تبار دینی و یک تبار پس از انقلاب دارد و در واقع این رفتار اعتدالی در تداوم خود در ادوار مختلف ظهور و بروز داشت تا زمانی که ما به انقلاب اسلامی می‌رسیم.
بنیان‌های فکری اعتدال به دوران خلافت حضرت امیر(ع) باز می‌گردد
صالحی امیری با بیان اینکه بنیان‌های فکری اعتدال به مجموعه اقدامات خطابه‌ها، نامه‌ها و سیاست‌های حضرت امیر در دوره پنجساله خلافت‌شان باز می‌گردد، ادامه داد: این فرایند بومی‌سازی این اندیشه منطبق با زمان و مکان، ماهیت گفتمان اعتدال امروز را شکل می‌دهد. در حقیقت ریشه اعتدال سیره و سنت حضرت رسول (ص) و حضرت امیر (ع) است.
عضو سابق مرکز تحقیقات استراتژیک تصریح کرد: ما دوره‌های تاریخی عقلانیت و اعتدال را در رفتار بزرگان هم داشته و داریم تا اینکه به انقلاب اسلامی که مظهر آن حضرت امام(س) است می‌رسیم.
انقلاب اسلامی نماد اعتدال‌گرایی است
وی با تاکید بر اینکه ما در این اعتدال‌گرایی انقلاب اسلامی، عقلانیت، مصلحت، انسجام، وحدت، امت اسلامی،مستضعفین، عدالت، اخلاق دیده می شود که این مفاهیم به اعتقاد بنده مفاهیم کانونی و بنیادین اندیشه حضرت امام است، افزود: امام چتر بزرگی بود که همه گرایشات و نحله‌های فکری می‌توانستند در زیر این چتر حیات سیاسی آزادانه‌ای داشته باشند و امروز رفتار مقام معظم رهبری نیز همین گونه است. نماد این رفتار مقام معظم رهبری را شما در انتخابات سال 92 مشاهده کردید که همه نحله‌های فکری مجاز بودند کاندیدا داشته باشند و به رقابت بپردازند، هیچ کس نتوانست ادعا کند که رهبری متعلق به آنهاست.
صالحی امیری یکی از ویژگی‌های انقلاب اسلامی را زایش‌های درونی دانست و گفت: یکی از آنها گفتمان‌های جدید و نوظهور است، این گفتمان تبارش گفتمان امام است اما هر کدام از جریانات پس از انقلاب تلاش کرده‌اند یک وجهی از گفتمان امام را برجسته کنند. در دهه اول آن وجه ارزشی گفتمان امام برجسته شد که ما به آن دهه ارزش‌ها می‌گوییم. دهه دوم وجه دیگر گفتمان امام یعنی توسعه، رفاه و توجه به معیشت عمومی مورد توجه قرار گرفت.
رئیس کتابخانه ملی درباره اینکه مهمترین انتقاد به آن دوره بحث عدالت است و حتی در این مقطع کلیدواژه‌هایی همچون مستضعفین به عنوان طبقات محروم قلمداد شد، توضیح داد: من اگر این بحث را برای شما باز کنم کاملا روشن می‌شود، این حلقه مفقوده‌ای در تحلیل‌های برخی از روشنفکران وجود دارد که من می‌توانم این بحث را این طور مطرح کنم که گفتمان سازندگی یک نیاز زمان بود. این نیاز ناشی از تخریب همه زیرساخت‌های کشور و انهدام اقتصادی بود که گفتمان سازندگی نه به عنوان یک انتخاب بلکه به عنوان یک ضرورت تاریخی شکل گرفت.
صالحی امیری درباره رویکرد حضرت امام(س) در سیاست خارجی و اینکه برخی اعتدال را به مثابه سازشکاری در عرصه بین‌الملل می‌دانند، اظهار داشت: سیاست خارجی حضرت امام(س) نکته مهمی است. حضرت امام(س) در عرصه سیاست خارجی دو سطح آرمانی و عملیاتی را هم‌زمان دنبال می‌کردند. نگرش آرمانی مبتنی بر مفاهیم بلند انقلاب اسلامی بود که در تصویر امت واحده جهان اسلام، ام‌القری و موارد مشابه شکل می‌گیرد و در عین حال یک تصمیم کاملاً پروتیک از امام در عرصه مختلف مشاهده می‌کنیم. در عرصه پدیده حج پس از کشتار حجاج، موضع ما مبتنی بر این اصل است که که اگر ما از صدام و امریکا بگذریم از آل‌سعود نخواهیم گذشت.
این فعال سیاسی با تاکید بر اینکه گفتمان یک آرمان دارد که نقطه اصلی و هدف آن محسوب می‌شود و یک واقعیت دارد و چگونگی رسیدن به آن آرمان است، خاطرنشان کرد: به طور مثال در قضیه سلمان رشدی امام به دور از همه محاسبات متعارف روز جهان، سلمان رشدی را واجب‌القتل دانستند و حکم ولایی را صادر کردند. این عین اعتدال است.
مرزهای اعتدال مبانی دینی است نه سکولاریسم و اباحه‌گری
وی تاکید کرد: مرزهای اعتدال مبانی دینی است نه سکولاریسم و اباحه‌گری، لذا اعتدال آقای روحانی نیز دقیقاً در مرزهای دینی و عقلانی تعریف می‌شود ولاغیر. بیانیه حضرت امام(س) در موضوع سلمان رشدی عین سیاست اعتدالی است که حضرت امام(س) به دنیای آن روز این پیام را می‌دهد که ما در خصوص اصل اسلام، رسول اکرم و ائمه اطهار با هیچ‌کس ملاحظه نخواهیم داشت و این خط قرمز ماست و این مبتنی بر فرمایش ایشان است که فرمودند اگر با دین ما مقابله کنید، با تمام دنیای شما مقابله خواهیم کرد.
صالحی امیری گفت: این مرز خط قرمز است و آرمانگرایی رهبری دینی به همین است، اما در همان مقطع، همه سفارتخانه‌ها و سفرای اروپایی ایران را ترک می‌کنند و روابط ما با دنیا به شدت مخدوش می‌شود.
عضو سابق مرکز تحقیقات استراتژیک با بیان اینکه امام هیچ‌گاه به خاطر اعتدال دچار محافظه‌کاری نشدند، افزود: این نقطه آرمانی بود. از سویی دیگر، وزارت خارجه تعامل با غرب را آغاز کرد و به تدریج سفرا بازگشتند تا این مرز که وزیر خارجه رسماً اعلام کرد که حکم صادره از امام(س) یک حکم فقهی است.
منظور من از مکتب نیاوران، مشرب فکری بود نه ایدئولوژی
رئیس کتابخانه ملی یکی از نیازهای اعتدال را بازتولید گفتمان امام دانست و درباره بحث مکتب نیاوران و جریان مکتب که پیش از این مطرح کرده بود، گفت: بنیان اصلی گفتمان اعتدال به حضرت امام(س) باز می‌گردد، افراد وفادار به گفتمان امام(س) در مرکز تحقیقات استراتژیک تجمع کردند و این اندیشه را بازتولید و تئوریزه کردند. وقتی از مکتب صحبت می‌کنیم منظورمان منشور فکری است، ما در مبانی تحلیلی، فرهنگی از مکتب فرانکفورت، بیرمنگام و برخی دیگر نام می‌بریم. همچنین از مکاتب معماری و مکاتبی مانند شیراز و ری نیز نام می‌بریم یا مکاتب مختلف نقاشی از این رو مکتب یک مشرب فکری محسوب می‌شود اما عده‌ای مکتب را معادل ایدئولوژی تعریف کرده‌اند و این غلط است.
وی تاکید کرد: گفتمانی که در مکتب نیاوران مطرح شد در حقیقت همان گفتمان امام است و مبتنی بر گفتمان دینی است، مفهوم مکتب در اینجا به معنای مشرب فکری است، مثل اینکه مشرب فکری موتلفه را با مشرب فکری کارگزاران متفاوت می‌دانیم، آیا می‌توانیم بگوییم که آنها ضداسلام یا ضدامام هستند؟ در نظام اسلامی پس از انقلاب مشرب‌های فکری مختلفی ایجاد شده است از جمله اینکه ما به مکتب فکری نجف و قم اشاره می‌کنیم لذا اینجا مکتب معادل ایدئولوژی نیست.
.
انتهای پیام /*