اندیشه های امام خمینی(س) به عنوان پایه گذار مردمی ترین انقلاب قرن، تحولات بنیادی را در جهان اسلام به وجود آورد. ایشان با الهام از آموزه های فرهنگ ناب محمدی(ص)، بار دیگر فرهنگ اسلا م حقیقی را از پیرایه های موجود زدودند و مروج فرهنگ اسلامی در جهان به شمار می آیند. آن حضرت با برگرداندن اعتماد به نفس به پیکر خموده جهان اسلام، "خودباوری و اتکا به خود" را ترویج نموده و کام تشنه مسلمانان را از قرائت صحیح احکام و دستورات آخرین آئین آسمانی، سیراب نمودند. امام خمینی(س) با تسلط مثال زدنی به تاریخ و سیر تحولات جهان به خوبی ویژگی ها، چالش ها و مشکلات پیش روی مسلمانان را شناسایی کرده و با بیانی ساده و راهگشا راهکارهایی برای برون رفت از وضع فعلی ارئه داده اند.

شاید بتوان گفت خانواده و اهمیت آن در نظر امام خمینی(س)، دارای جایگاهی کم نظیر بلکه بی نظیر است. ایشان به اهمیت نقش خانواده و به زن به عنوان مهم ترین رکن و اساسی ترین ستون خانواده، در تربیت افراد جامعه نظر ویژه ای دارند تا جایی که خانواده را مانند مدرسه می دانند و می فرمایند: «خانواده شما باید مدرسه شما باشد.» و این مهم اتفاق نخواهد افتاد مگر با همت زن و داشتن نظر رفیع به جایگاه خانواده.

در رابطه با امر موسیقی از نظر امام خمینی(س) آنچه شایان ذکر می باشد اینکه در برخورد با رویکردهای فقهی صادر شده از سوی ایشان توجه به اهداف عالیه انسانی- اسلامی مبنای تصمیم گیری امام بزرگوار بوده است. در مسأله موسیقی و سیر تطور نظر امام خمینی(س) در این رابطه باید گفت ایشان این بحث را با توجه به اهداف و انگیزه های استعماری ترویج موسیقی حرام و همچنین پیامدهای ناگوار آن برای جامعه به خصوص نسل جوان مورد بررسی و دقت نظر قرار می دهد. به طوری که ایشان "موسیقی حرام" را عامل تخدیر جامعه و مغفول نمودن جامعه از دستیابی به اهداف انسانی و اسلامی می داند.

حدیث ثقلین از احادیثی است که اهل سنت و شیعه، هر دو با سندهای متعدد از رسول خدا(ص) روایت کرده اند.

یکی از پرکاربردترین واژه ها در آثار امام خمینی (س) که در آثار مختلف ایشان اعم از فلسفی، عرفانی، اخلاقی، فقهی و سیاسی فراوان بکار برده اند حق، حقوق، مشتقات و اضافاتی از ریشه حق است.

در سیر سلوک و تهذیب ، از مهمترین مسائل بیداری نفس است، و این مهم بدون یاد آوری و تذکر به نفس فراهم نمی شود، امام (س) که راه رفته و راه بلد بوده اند در لابلای مطالب خویش برای ایجاد این بیداری چه به صورت دستور العمل و چه به صورت هشدار مطالبی را ارائه دادند، از جمله بحث تفکر، محاسبه نفس ، زیان نفس غیر مهذب، نیاز به اصلاح همیشگی ، لزوم شکستن طاغوت نفس و درون ، توجه به تهذیب در موارد مختلف زندگی، ...

روحیۀ کمال خواه و حقیقت جوی جوانان که زمینۀ آمادگی و پذیرش کسب فضایل و ارزشها را فراهم می کند. مروری بر دوراندیشی ها و درایت حضرت امام که بزرگترین رویداد تاریخ را به همت جوانان به وجود آورد، نشان می دهد که این قشر، همواره مورد توجه و عنایت حضرت امام (س) بودند.

یکی از مولفه های مهم در مکتب امام خمینی که زمینه ساز پیشرفت وتعالی در جامعه است، توجه به فرهنگ خودی و استقلال فکری است که در بیانات امام خمینی(س) با توجه عمیق به فرهنگ بومی نمایان می شود، تا آنجا که معمار کبیر انقلاب اسلامی لازمه رشد و و ترقی را «خروج از وابستگی مغزی و قلبی در بین تمام اقشار جامعه» می داند.

امام خمینی(س): «این گمشده خودتان را پیدا کنید، گمشده شما خودتان هستد.» شاید بهترین زمان برای انجام عملی این توصیه امام(ره) همین روزهای ماه رمضان باشد که ماه بیداری و خودشناسی است. تاکید همیشگی امام بر مفهوم بیداری و خودشناسی و تناسب ذاتی آن با ماه تمرین و آزمون الهی است که ضرورت توجه و عنایت وافر به این مفهوم و فریضه الهی - اجتماعی و سیاسی را در سطحی گسترده تر و عام تر لازم می دارد. امام خمینی نه تنها بر بیداری و رهایی از هواهای نفسانی درون بلکه تاکیدی مداوم بر تسری دادن بیداری در شئون دیگر زندگی از جمله بعد سیاسی- اجتماعی آن داشتند. این مفهوم تا آنجا در اندیشه امام خمینی(س) اوج می گیرید که ایشان یکی از بزرگترین نمادهای بیداری اسلامی یعنی روز قدس را در آخرین جمعه ماه مبارک رمضان قرار می دهند.

با پیروزی انقلاب اسلامی و شکل گیری دولت انقلابی، بحث صدور انقلاب به یکی از مساول مهم درون نظام حکومتی تبدیل شد. صدور انقلاب را یکی از پیامدهای حتمی هر انقلابی می دانند. همچنین صدور انقلاب استمرار و پویایی انقلاب را تضمین می کند. بنابراین یکی از مولفه های شناخت یک انقلاب، از حیث ماهیت و اهداف، شناخت مواضع آن انقلاب درباره صدور آن می باشد.

امام خمینی در اوج قدرت نظام ستم شاهی، افشاگر روابط پنهان رژیم شاه و اسرائیل بود و مقابله با خطر اسرائیل برای جهان اسلام را بسیار جدی و پیگیرانه دنبال می کرد.

این دو بزرگوار [پیغمبر و علی(ع)] در عوالم غیب با هم بودند، متحد بودند، و در شهادت در این عالم یکی، مظهر آن غیب مطلق است در بعثت، و یکی مظهر آن غیب مطلق است در امامت... همان طوری که آنها در تمام ایام عمرشان در این عالم در تمام اوقات با هم بودند و پشتیبان هم بودند و یکی به تبعیت آن دیگری همه امور را محول به او کرد و همه امور را به تبعیت او به جا آورد و با او بود و برادر او بود در همه امور.

پایبندی عملی به اهداف ، برنامه ها و شعارها از سوی مقامات و مسئولین، اولین نقطه شروع حرکت همه جانبه جامعه برای حل مشکلات و تحقق اهداف برنامه ریزی شده می باشد. نماد بارز آن را می توان در پرهیز از دنیا پرستی و اشرافی گری از یک سو، و تلاش و اهتمام در انجام وظایف محوله از سوی دیگر با توجه به شرایط جامعه می باشد که این امر باعث همدلی و همگامی آحاد و افراد جامعه در برخورد با مشکلات و ایمن سازی حکومت از لغزش های داخلی و تسلط بیگانگان باشد.

امام خمینی: «ما الآن در همه چیز به گمان همه یک نحو وابستگی داریم. که بالاتر از همه، وابستگی افکار است. افکار جوانهای ما، پیرمردهای ما، تحصیلکرده‏های ما، روشنفکرهای ما، بسیاری از این افکار؛ وابسته به غرب است، وابسته به امریکاست. و لهذا حتی آنهایی که سوء نیت ندارند و خیال می‏کنند می‏خواهند خدمت بکنند به مملکت خودشان، از باب اینکه راه را درست نمی‏دانند و باورشان آمده است که ما باید همه چیز را از غرب بگیریم، این وابستگی را دارند. و این وابستگی سرمنشأ همه وابستگیهاست که ما داریم. اگر ما وابستگی فرهنگی را داشته باشیم، دنبالش وابستگی اقتصادی هم هست؛ وابستگی اجتماعی هم هست؛ سیاسی هم هست.» (صحیفه امام، جلد 10، صفحه 357)

امام خمینی(س): جوانهای ما را جوری بار بیاورید که در مقابل استعمار ایستادگی کنند.

تحولات بین المللی و رقابت های بلوک شرق و غرب در جنگ سرد و اهمیت ایران به عنوان کشوری دارای منابع انرژی عظیم و موقعیت استراتژیک ایران با وجود داشتن مرزهای طولانی با شوروی، ایران را به جایگاهی حساس برای گسترش نفوذ و رقابت بین بلوک شرق و غرب تبدیل کرده بود. اوج گیری نهضت اسلامی با توجه به جایگاه ایران در برنامه ریزی کلان ابرقدرت ها باعث می شد که این تحولات به صورت جدی از سوری ابرقدرت ها دنبال شود و تحولات ایران و شرایط به وجود آمده برای بلوک شرق و غرب بسیار حیاتی و با اهمیت تلقی گردد.

ایشان زنان را در حق رای دادن، همچون مردان بلکه مقدم بر آنان می دانستد و می فرمودند: «خانم هایی که تا کنون داخل در مسائل روز نبودند، داخل بشوند، زن باید در سرنوشت خودش دخالت داشته باشد. خانم ها باید با حفظ عفت عمومی، کارهای اجتماعی و سیاسی انجام دهند.

ایشان در مورد آزادی زنان چنین فرمودند: «اسلام هیچگاه مخالف آزادی زنان نبوده است، برعکس اسلام با مفهوم زن به عنوان شی مخالفت کرده است و شرافت و حثیت او را به وی بازگردانده است. زن مساوی مرد است، زن مانند مرد آزاد است که سرنوشت و فعالیت های خود را انتخاب کند. غرق شدن زن در امور خلاف اخلاق، مانع آن است که ایشان آزاد باشند.

دین راستین با سیاست صحیح با هم پیوندی ناگسستنی دارند و مکمل و هم افزای یکدیگر در پیدایش جامعه ایده آل الهی هستند. دین منهای سیاست; هم چون درخت بی آب است، و سیاست فارغ از دین همانند آب بی درخت می باشد. در طول تاریخ استعمارگران دریافته اند که بزرگ ترین دشمن و رسواگر آن ها، دین و آیین الهی است، لذا همواره و بویژه پس از رنسانس کوشیده اند تا یا در قالب سکولاریسم دین را ازماهیت خود تهی کنند، چنان که آیین مسیحیت را چنین کردند، و یا دین را در انزوا و در گوشه معابد، زندانی و محدود نمایند، و از ورود آن به عرصه های جامعه و سیاست ممانعت به عمل آورند و از این مجرا ضمن حذف مرجعیت دین در امور اجتماعی و سیاسی جامعه، به اهداف خود نائل آیند.

امام خمینی ضمن تجلیل و تکریم شخصیت حضرت عیسی (ع) از او به عنوان پیغمبر بزرگ، پیامبر صلح، پیامبر بشردوست، پیامبر عظیم الشان، پیغمبری که مردگان را احیا و خفتگان را بیدار ساخت، پیامبری که مادر عظیم الشانش مریم عذری و صدیقه حورا بود، پیامبری که خداوند او را برای طرفداری از مظلومان و برقراری عدل مبعوث ساخت و پیامبری که محکوم کننده ظالمان و ستمگران و پشتیبان مظلومان و مستضعفان بود، نام می برد

امام خمینی(ره) در زمان حیات خود شاهد انقلاب هایی بودند که برخی از آنها اگرچه از جهاتی ثمربخش، از جهاتی دیگر بسیار پرخسارت بوده که اشاره به چند نمونه، خالی از فایده نیست.

امام خمینی(ره) با شعار نه شرقی و نه غربی با هر دو نوع غربزدگی مبارزه کردند و جالب آنکه بدون تکیه بر شرق سیاسی علیه سلطه غرب موضع گرفتند و نیز بدون تکیه بر غرب، پرتوان علیه شرق سیاسی موضع روشن ابراز داشتند.

حضرت امام خمینی(س) در مباحث اخلاقی خویش برای زدودن یک صفت زشت و تحصیل خوی نیکو و... بیشتر اشاره می کنند که این کار دو راه دارد: «علمی» و «عملی»؛ که هر دو راه باید با هم انجام پذیرد، تا کار به ثمر برسد، می توان برای مسأله امر به معروف و نهی از منکر نیز، آن دو راه را در نظر گرفت و باید توجه داشت که هر عملی بر پایه علم است و عمل از علم نتیجه می گیرد، و یا علم ناقص در آن کار، خود زیان آور بوده و نتیجه عکس دارد.

تبلیغ از ریشه بلغ می باشد که چون معنای رسیدن و رساندن در امور غالباً مثبت را دارد، فی حد ذاته امر مثبتی تلقی می ­شود. چنان که پسوندهای آن نیز اکثراً وجه ایجابی دارد مانند دوران بلوغ جسمی، فکری، عقلی، علمی، سیاسی... همچنین رسالت پیامبران نیز «ابلاغ وحی» قلمداد می ­گردد.