مصاحبه
زمان: 18 آبان 1357 / 8 ذی الحجه 1398
مکان: پاریس، نوفل لوشاتو
موضوع: جوانان ـ اقامت در فرانسه ـ دولت نظامی
مصاحبه کننده: خبرنگار رادیو ـ تلویزیون هلند
سؤال: [نام شما بر سر زبان جوانان ایران است. چگونه می خواهید این محبوبیت عجیب را پاسخ بدهید؟]
جواب: آنها تشخیص دادند که ما همان مطالبی را تعقیب می کنیم که در نهاد آنها و آرزوی دیرینۀ آنهاست و ما را خدمتگزار خود می دانند. از این جهت به ما علاقه دارند، کما اینکه من به آنان علاقه دارم.
ــ [موقعیت کمونیستها را در ایران چگونه ارزیابی می کنید؟ تا چه اندازه و علل ارزیابی؟ نظر شوروی دربارۀ وضع فعلی چیست؟]
ــ کمونیستها در ایران قدرتی ندارند. تقریباً همۀ ایرانیان مسلمان هستند و در این نهضت ثابت کردند که چقدر به اسلام علاقه دارند و حکومت اسلامی می خواهند. اما شوروی، مانند سایر ابرقدرتها پشتیبانی از شاه می کند، و این ابرقدرتها با این پشتیبانی می خواهند شاه را حفظ کنند، لکن دیر شده است و نمی توانند او را حفظ کنند، ملت، شاه را نمی خواهند، او باید برود.
ــ [در وضع فعلی فرانسه، بعضی از وکلای مجلس راجع به اقامت شما در فرانسه از دولت سؤالاتی کرده و اظهار نگرانی نموده اند. نظر حضرتعالی چیست؟]
ــ ما از دولت فرانسه که همیشه خود را از طرفداران حقوق بشر معرفی می کند، انتظار داریم همگام با ما، نهضتی را که علیه ظلم و ستم شاه در ایران برپا شده است و هیچ مطلبی غیر از مطالب مشروعۀ اولیۀ حقوق بشر را خواستار نیست، تأیید نماید و به پشتیبانی ما برخیزد. و اگر آزادیخواه است، آزادیخواهی خود را به اثبات برساند. و از ملت فرانسه انتظار داریم که از ملت ایران دفاع نماید، ملتی که زیر پای ابرقدرتها هر روز کشته و زخمی می دهد و باز برای احقاق حقوق خود دست از مبارزات آزادیخواهانۀ خود برنداشته است.
ــ [می توان گفت ،بعد از به وجود آمدن دولت جدید و زندانی کردن عده ای، مسئله و موقعیت جدیدی به وجود آمده است؟]
ــ ایران از مدتی پیش با حکومت نظامی اداره می شود و این کارهایی که شاه می کند، مانورهایی است که تأثیری در نهضت ما ندارد و طرحهایی است که به تحریک شاه و اجانب عمل می شود، ولی فایده ای برای شاه ندارد. شاه شدیداً مورد خشم ملت واقع شده است. دولت نظامی، وجود و عدمش یکسان است.
ــ [آیا یک هماهنگی بین کلیۀ نیروهای مخالف در ایران امکانپذیر است؟]
ــ ما نیروی مختلفی نداریم. ملت ایران به تمام معنی بپا خاسته است که حق خودش را مطالبه کند. و آنهایی که وابسته به شاه هستند و از او جیره خواری می کنند، آنها می شود مختلف باشند، تا با یک سیاست هماهنگی پیدا کنند. ملت ایران یکپارچه است و هر شخصی که با خواست ملت ایران مخالفت کند، خائن است.
ــ [آیا شما آمادۀ فرمان دادن حرکت مسلحانه علیه شاه هستید که قاعدتاً جنگ داخلی را دربرخواهد داشت؟]
ــ ما امیدواریم، بدون جنگ مسلحانه به پیروزی برسیم و شاه کنار برود. و اگر چنانچه یک وقت اقتضا کرد، مبارزۀ مسلحانه را مورد بررسی قرار می دهیم.