کتاب احیای موات و مشترکات
احکام مشترکات
معابر و راه‏ ها
نسخه چاپی | ارسال به دوستان
برو به صفحه: برو

نوع ماده: کتاب فارسی

پدیدآورنده : خمینی، روح الله، رهبر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، 1279 - 1369

محل نشر : تهران

ناشر: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)

زمان (شمسی) : 1392

زبان اثر : فارسی

معابر و راه‏ ها

معابر و راه ها

[سؤال 9588]‏ ‏ ‏ 5350‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏اگر کسی مقداری از جاده عمومی ده را جزو خانۀ خودش قرار دهد و به همین‏‎ ‎‏مقدار از زمین خانه خودش را جزو جادۀ عمومی قرار دهد آیا ذمه اش بری ء می شود،‏‎ ‎‏یا خیر؟ و بر فرض این که لازم باشد زمین گرفته شده را برگرداند و جزو جاده کند اگر‏‎ ‎‏تمام اهل محل رضایت دادند باز هم لازم است که برگرداند یا خیر؟‏

بسمه تعالی، اگر جاده عمومی است تغییر آن جایز نیست و چنانچه ملک یا مورد حق اشخاص است با رضایت آن ها مانع ندارد.

[سؤال 9589]‏ ‏ ‏ 5351‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏دفتر آیت الله‌ العظمی نایب الامام حضرت آقای خمینی دامت برکاته، با احترامات‏‎ ‎‏به عرض عالی می رساند: ‏

‏1. سه نفر برادر قطعه زمینی در کنار قلعه به نام ایور که وصل به حوالی سابق شان‏‎ ‎‏بود خریده و برای استفاده خودشان خانه ساخته اند، از سمت بیرون زمین به طرف‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 8صفحه 328

‏بیابان یعنی مزرعه برای رفت و آمد خودشان درب گذاشته در زمین خود کوچه جدا‏‎ ‎‏کرده برای رفت و آمد و گاهی هم شب درب را بسته در این چند سال اخیر بعضی از‏‎ ‎‏نزدیکان برای رفت و آمد از کوچه عام قدیم قلعه نرفته برای نزدیک شدن به صحرا از‏‎ ‎‏این کوچه و درب رفت و آمد می کنند و گاهی به وسیله حیوانات یا وسائط موتوری‏‎ ‎‏اسباب ناراحتی زن و بچه مالکین را فراهم می نمایند، استدعا داریم بیان فرمایید‏‎ ‎‏دیگران که مالک کوچه و درب نیستند حق رفت و آمد دارند یا خیر؟‏

بسمه تعالی، حق ندارند.

[سؤال 9590]

‏2. در شهر ما رانندگانی هستند که اغلب دارای ماشین های سنگین بوده و غالباً‏‎ ‎‏ماشین های خود را در جلو خانه های خویش پارک می کنند ضمناً هر موقع از شب‏‎ ‎‏دلشان بخواهد ماشین را روشن کرده و یا احیاناً مشغول شست و شوی آن شده،‏‎ ‎‏خیابان و کوچه را کثیف می کنند، آیا در شرع مطهر چنین حقّی دارند؟ در صورتی که‏‎ ‎‏می توانند ماشین های خود را در گاراژ و یا پارکینگ پارک کنند. لطفاً بیان فرمایید.‏

‏والسلام علیکم ورحمة الله‌ و برکاته ‏

بسمه تعالی، مزاحمت عابرین و همسایگان نباید بکنند. 

[سؤال 9591]‏ ‏ ‏ 5352‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 6 / 6 / 1361‏

‏حضرت مستطاب، رهبر کبیر انقلاب و مرجع عالی قدر عالم تشیع، امام خمینی،‏‎ ‎‏مدظله العالی‏

‏پس از تهنیت و سلام، کوچۀ بن بست 5 / 1 متری، دارای سه منزل شش دانگ و سند‏‎ ‎‏اختصاصی سه منزل، آیا می توانند کوچه را قسمت نمایند یا خیر؟ حکم الله‌ را بیان‏‎ ‎‏فرمایید.‏

بسمه تعالی، اگر مشترک است بین منازل، می توانند قسمت کنند.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 8صفحه 329

[سؤال 9592]‏ ‏ ‏ 5353‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 20 / 10 / 1361‏

‏محضر محترم حضرت امام، آیت الله‌ العظمی خمینی، عضدالاسلام بطول بقائه‏‎ ‎‏الشریف، السلام علیکم ورحمة الله‌ ایّدکم الله‌ و ایّانا لما یرضیه ‏

‏باعث تصدیع آن که: شخصی دو قطعه زمین در نزدیک هم دارد. حد یک قطعه به‏‎ ‎‏گذرگاهِ کم عرض است، لذا می خواهد قدری از آن زمین را واگذارد تا جاده، عرض‏‎ ‎‏بیشتری پیدا کند و در عوض آن، کمتر از این مقدار واگذاری را از جاده یا کنارۀ جادۀ‏‎ ‎‏حد زمین دیگر بگیرد. صورت شرعی این عمل را بیان فرمایید.‏

بسمه تعالی، زمین دادن شما برای توسعه راه اشکال ندارد، ولی نمی توانید از راه دیگر به زمین خود ملحق کنید.

[سؤال 9593]‏ ‏ ‏ 5354‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏

‏حضرت آیت الله‌ العظمی رهبر انقلاب اسلامی ایران ‏

‏با نهایت احترام به استحضار آن حضرت، رهبری انقلاب اسلامی ایران عرضه‏‎ ‎‏می دارد که نقطه نظری از نظر شرعی مورد نظر این جانب است که برای حل این‏‎ ‎‏مشکل به آن حضرت رهبری توسل استدعا دارد از نظر شرع مقدس بنده را راهنمایی‏‎ ‎‏تا این راهنمایی الگوی راهگشای کسانی باشد که قصدی و نظری دارند.‏

‏روستایی دارای میدانی است که برابر نقشه مهندسی تعبیه گشته است که البته از این‏‎ ‎‏میدان خیابان هایی منشعب شده است و این میدان در بدو برای میدان عمومی و فضای‏‎ ‎‏سبز در نظر گرفته شده است ولی از این که اشخاصی در نظر دارند نسبت به این میدان‏‎ ‎‏اجحافاتی صورت بدهند تا بلکه مالکیت شخصی پیدا بشود. در صورتی که اگر‏‎ ‎‏مالکیت عمومی باشد که مورد نظر اهالی است عیبی نیست. بنابراین از حضرت‏‎ ‎‏رهبری این استدعا را دارد که آیا تفکیک آن و خرید و فروش در این میدان از نظر‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 8صفحه 330

‏شرعی چگونه است در ضمن در اطراف این میدان زمین هایی از نظر موات هست و‏‎ ‎‏اگر اقداماتی برای اهالی از نظر عمومی باشد عیب نیست، ولی اگر اشخاصی برای‏‎ ‎‏رابطه شخصی نسبت به آن اقدامی بدارند آیا از نظر شرع صحیح است یا خیر؟ و این را‏‎ ‎‏به آن حضرت تقدیم تا راهنمایی فرمایند از نظر شرع به چه صورتی است؟ ‏

بسمه تعالی، تفکیک و خرید و فروش میدان عمومی جایز نیست.

[سؤال 9594]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 6632

‏5. رفت و آمد و سایر تصرفات آقایان اهل علم را به قراء معلوم الحال جهت نشر‏‎ ‎‏احکام مقدسه اجازه می فرمایید یا خیر؟ و همچنین استفاده از آب های آن ها را؟‏

بسمه تعالی، رفت وآمد در مرافق عمومی مانع ندارد و از انهار کبار نیز استفاده به مقدار متعارف مانع ندارد و در منازل اشخاص با عدم علم به غصبیت مانع ندارد و رفت وآمد در اراضی وسیعه مانع ندارد.

[سؤال 9595]‏ ‏ ‏ 5355‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 4 / 3 / 1361‏

‏محضر مبارک آیت الله‌ العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی ‏

‏کوچۀ باریک و بن بستی است متعلق به سه نفر. مالکین منازل حول کوچۀ مزبور‏‎ ‎‏چون از نقاط دیگر منازلشان معبر دارند، احتیاج به عبور از کوچۀ مزبور را ندارند؛ آیا با‏‎ ‎‏توافق هم شرعاً مجازند کوچۀ بن بست مزبور را ضمیمه منازلشان نمایند یا خیر؟‏

بسمه تعالی، اگر شرعاً ملک خود آن ها است مانع ندارد. 

[سؤال 9596]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 91

‏4. پارک کردن وسائط نقلیه در کوچه و خیابان و نیز کاه گل درست کردن و یا‏‎ ‎‏ریختن مصالح بنایی در آن ها چه حکمی دارد؟‏

بسمه تعالی، اگر موجب سد معبر یا مزاحمت عابرین نباشد اشکال ندارد، وگرنه جایز نیست.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 8صفحه 331

[سؤال 9597]‏ ‏ ‏ 5356‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏برخی از مغازه ها برای عرضۀ بیشتر، قسمتی از اجناس مغازه شان را در کنار‏‎ ‎‏پیاده رو یا خیابان قرار می دهند و همچنین برخی از دست فروشان گاری دستی یا چرخ‏‎ ‎‏یا وانت بار و امثال آن را در محل عبور مردم در پیاده رو یا کنار خیابان یا کوچه مستقر‏‎ ‎‏می کنند؛ چنانچه این کار مغایر با مقررات شهرداری باشد یا مزاحم عبور مردم یا‏‎ ‎‏موجب سدّ معبر شده از نظر شرعی چه حکمی دارد؟‏

بسمه تعالی، در فرض مذکور جایز نیست.

[سؤال 9598]‏ ‏ ‏ 5357‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏قم، محضر مبارک مسئول دفتر امام خمینی‏

‏ضمن سلام و دعا و آرزوی طول عمر امام، پیرو نامه ای که قبلاً در مورد یک مسأله‏‎ ‎‏شرعی حضورتان تقدیم شده و آن دفتر مبارک درخواست توضیح بیشتری را نموده‏‎ ‎‏بودند، معروض می دارد که آیا رفت و آمد اهل یک خانه ای از حیاط خانۀ چسبیده به‏‎ ‎‏آن، در حالی که اکنون برای آن خانۀ اول امکان باز نمودن محل عبوری از حیاط‏‎ ‎‏خودشان به کوچۀ مشرف بر دیوار حیاطشان وجود دارد، شرعی است یا نه؟ توضیح‏‎ ‎‏این که فرض نمایید اهل این خانه از مدت ها پیش به علت نداشتن محل عبور از حیاط‏‎ ‎‏خانۀ مزبور رفت و آمد می کردند، ولی اکنون به علت احداث کوچه ای مشرف بر دیوار‏‎ ‎‏حیاط این خانه، امکان باز نمودن دربی به این کوچه وجود داشته و صاحب خانه ای که‏‎ ‎‏از حیاط آن رفت و آمد می شود، حاضر به پرداخت کلیۀ هزینه های حاصله است. با‏‎ ‎‏امید به پیروزی رزمندگان اسلام بر قوای کفر صدامی‏

بسمه تعالی، اگر حق عبور در خانه دیگری داشته تا اسقاط نکند، حق عبور ساقط نمی شود و مجرد امکان احداث راه از جای دیگر موجب سقوط حق نمی گردد. 


استفتائات امام خمینی (س)ج. 8صفحه 332

[سؤال 9599]‏ ‏ ‏ 5358‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 2 / 4 / 1361‏

‏محضر مبارک رهبر عالی قدر اسلام و مرجع بزرگوار شیعیان جهان، حضرت آیت‏‎ ‎‏الله‌ العظمی، امام روح الله‌ الموسوی الخمینی ‏

‏احتراماً؛ بعضی از افراد به معاذیری ـ از قبیل بیکاری و یا عدم توانایی در انجام‏‎ ‎‏کارهای سنگین و یا مفلوج بودن و عدم داشتن سرمایۀ کافی ـ در معبر عمومی، بساط‏‎ ‎‏اجناس و اثاثیه خود را پهن نموده و به فروش می رسانند. همچنین تعدادی از کسبه،‏‎ ‎‏مقداری از اجناس و یا ویترین مغازۀ خود را خارج از محدودۀ مغازه خود گذاشته و به‏‎ ‎‏حریم پیاده رو تجاوز می نمایند، که البته با توجه به زوّاری بودن شهر مقدس مشهد، در‏‎ ‎‏بیشتر مواقع اسباب مزاحمت عبور و مرور مردم را فراهم نموده و به علت تراکم‏‎ ‎‏جمعیت نیز، گاهی جیب بری ها و مبادله مواد مخدر هم انجام گرفته است، که لزوماً‏‎ ‎‏کلانتری در رابطه با وظیفۀ قانونی نسبت به جمع آوری بساط، و رفع تجاوز متجاوزین‏‎ ‎‏اقدام می نماید. لکن بساطی ها و متجاوزین و حتی بعضی از عابرین، نه تنها دایر نمودن‏‎ ‎‏بساط و تجاوز به حریم پیاده رو را تخلف نمی دانند، بلکه با ذکر معاذیر یاد شدۀ فوق،‏‎ ‎‏حق شرعی و قانونی خود می دانند، استدعا می شود نظر مبارک را نسبت به موارد فوق،‏‎ ‎‏و وظیفۀ شرعی کلانتری اعلام فرمایید.‏

بسمه تعالی، محل بساط برای خرید و فروش، و همچنین حد بیرون کشیدن ویترین، اگر جزو خیابان محسوب باشد و مزاحم عابرین شود حق ندارند و در هر صورت مراعات مقررات دولت اسلامی لازم است. 

[سؤال 9600]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 2885

‏4. در بعضی مواقع مردم برای دریافت وسیله ای جمع شده اند و ازدحام جمعیت به‏‎ ‎‏قدری است که کنترل جمعیت برای گردانندگان میسر نیست، به طوری که احیاناً کسی‏‎ ‎‏که نوبت او نیست خارج از نوبت وسیله را دریافت می نماید، اما دیگری که در صف‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 8صفحه 333

‏می باشد تا نوبت او شود وسیله تمام می شود، تکلیف انسان در این مواقع چیست؟‏

بسمه تعالی، مراعات نوبت اخلاقاً بسیار مطلوب است ولی چنانچه حقی از کسی تضییع نشود الزام شرعی ندارد.

‎ ‎

استفتائات امام خمینی (س)ج. 8صفحه 334