متفکر بود و اهل سیاست. سیاستش به روز بود. شجاع بود و بی باک. مقابل حرف زور می ایستاد. می خواست شاه مقابلش باشد یا وزیر، برایش فرقی نداشت. قبای کرباسی می پوشید و روی زیلویی می خوابید. او مدرس بود.
امروز روزى نیست که در خانه نشست و دعا خواند؛ روز مبارزه است. روزى است که دشمن به دین حمله مى کند و ما باید در مقابل بایستیم؛ و من تا آخرین قطره خونم مى ایستم؛ و شما هم باید به همه بگویید و در منابر به مردم برسانید که خطر، دین را تهدید مى کند.
اکنون دشمنان انقلاب با سوء قصد به شما که از سلاله رسول اکرم وخاندان حسین بن على هستید و جرمى جز خدمت به اسلام و کشور اسلامى ندارید و سربازى فداکار در جبهه جنگ و معلمى آموزنده در محراب و خطیبى توانا در جمعه و جماعات و راهنمایى دلسوز در صحنه انقلاب مى باشید، میزان تفکر سیاسى خود را به ثبت رساندند.
حضرت امام خمینی(س) در روز چهارم تیرماه سال 1315 بر کتاب «مصباح الانس» تعلیقه ای نگاشتند.
کتاب حاضر از نظر اهمیت موضوعی به طور عمده به سه بخش تقسیم می شود. بخش نخست اسنادی است که موضوعات مربوط به سید احمد هندی پدر بزرگ امام خمینی را در بر می گیرد، قسمت بعدی اسناد مربوط به پدر امام، یعنی آقا سید مصطفی و بخش پایانی، مربوط به دوران جوانی امام است.
با اوجگیری انقلاب اسلامی شهید چمران با نظر امام به وطن بازگشت و ابتدا به آموزش نخستین گروه از سپاه پاسداران پرداخت. در همان زمان به معاونت نخست وزیر منصوب شد. دکتر چمران پس از شروع غائله پاوه به آن منطقه رفت و حماسه ساز کردستان شد. وی پس وزارت دفاع به نمایندگی امام در شورای عالی دفاع در کنار حضرت آیت الله خامنه ای نصب گردید. در انتخاب دوره اول مجلس به عنوان نماینده تهران انتخاب شد اما با شروع جنگ تحمیلی با اجازه امام عازم جبهه های جنگ شد و ستاد جنگهای نامنظم را تشکیل داد و اقدامات بسیار مهمی در آن زمانی که رکود بر جبهه ها حاکم بود انجام داد. در جنگ سوسنگرد مجروح شد اما از پای ننشست و دوباره به جبهه ها بازگشت و حماسه های بسیاری آفرید . سرانجام در ۳۱ خرداد ۱۳۶۰ در مشهد دهلاویه به آرزوی دیرینش یعنی شهادت و لقاءالله رسید. (مرکز اسناد انقلاب اسلامی)
پشتیبانی علما و روحانیون سراسر ایران از طریق صدور بیانیه و تلگراف و نامه به شاه و مهاجرت تعدادی از علمای طراز اول حوزه های علمیه قم و مشهد و علمای عالی مقام شهرستان ها به تهران، بیانگر حد اعلای همبستگی و اتحاد و پشتیبانی از رهبر انقلاب و تلاش برای آزادی ایشان است. این مهاجرت که در 30 خرداد 42 صورت گرفت منجر به عکس العمل خشن رژیم و دستگیری و زندانی جمعی از این حضرات شد.
رژیم که در وادار ساختن امام خمینى به بازجویى با شکست مواجه شده بود،هیأتى را با طمطراق به نزد او فرستاد تا به اصطلاح او را در مقابل عمل انجام شده قرار دهند و از او بخواهند که وکیلى براى دفاع در محکمه بگیرد! مأمورین پس از معرفى خود به عنوان فرستادگان دادگاه، موضوع را به حضرت امام ابلاغ کردند!
حضرت امام خمینی(س) در روز بیست و سوم خرداد سال 1330 هجری شمسی نگارش رساله «الاستصحاب» را به پاارن رساندند.
در چنین شرایطى که آیت اللّه حکیم، ممنوع الملاقات بود و کسى جرأت نزدیک شدن به بیت ایشان را نداشت، حاج آقا مصطفى از اولین افرادى بود که پس از بازگرداندن آقاى حکیم از بغداد به کوفه، به دیدار وى رفت. این دیدار براى حزب بعث قابل چشم پوشى نبود.
من قتل فجیع این سید بزرگوار و عالم فداکار را- که براى حفظ مصالح مسلمین و خدمت به اسلام جان خود را از دست داد- به ملت اسلام عموماً و خصوصاً به ملت ایران تعزیت مى دهم و از خداوند متعال رفع شرّ دستگاه جبار و عمال کثیف استعمار را مسئلت مى نمایم.
دوران هفده ماهه ریاست جمهوری بنى صدر یکی از پر حادثه ترین دوران های انقلاب است. وی مغرور از آرای بدست آمده بنا را بر اختلاف افکنی بین قوای کشور و تمرد از قانون و عدم تمکین در برابر مصوبات مجلس شورای اسلامی و درگیری با نیروهای خط امام گذاشت که منجر به اعلام عدم کفایت سیاسی وی توسط مجلس و تأیید آن از طرف حضرت امام شد
آن چه بویژه، به آیت الله سید روح الله موسوی خمینی(س)، یک اقتدار کاریزماتیک می بخشید، نه ویژگی های روانی و شخصیتی فردی ایشان، بلکه در درجه اول، تبلور درخشان مفهوم شیعی «جهاد»، در چهره ایشان بود، خصوصاً تجسم اَبَر تجربه شورانگیز جهاد در قیام امام حسین ابن علی علیه السلام.
در این زمان، سکوت در مقابل ستمکارى، اعانت به ستمکاران است. وظایف اسلامى وظیفه ما تنها نیست وظیفه تمام طبقات است، وظیفه مراجع اسلام است، وظیفه علماى اسلام است؛ وظیفه خطباى اسلام است؛ وظیفه تمام ملت است؛ وظیفه تمام ممالک اسلامى و ملل اسلام است. ما امید واثق داریم که ملل اسلامى در آتیه نزدیکى بر استعمار چیره شوند.
این بنیاد پر برکت که در راه خدمت به خانواده های محترم شهدای انقلاب، و مستضعفان جامعه است - مورد تأیید اینجانب است - چنانچه متصدیان محترم آن، مورد وثوق و اطمینان می باشند. ان شاء الله در این خدمت ارزنده اسلامی موفق باشند.
ملت عظیم ایران لازم است شکر نعمتهاى غیر متناهى الهى را در سالروز 15 خرداد به جان و دل به جا آورد و تمام آنچه گذشته و مى گذرد را از عنایات خاصه خداوند متعال بداند که هر چه هست از اوست و به سوى اوست. و رمز پیروزى اسلام بر کفر جهانى را در این قرن که پانزدهم خرداد 42 سرآغاز آن بود، در دوازدهم محرّم حسینى جستجو کند.
بنا به درخواست رئیس سازمان اطلاعات و امنیت کشور در تاریخ 15/ 3/ 42 درخواست قرار بازداشت براى امام خمینى، قرار بازداشت موقت صادر شد.
آقا! من به شما نصیحت مى کنم؛ اى آقاى شاه! اى جناب شاه! من به تو نصیحت مى کنم؛ دست بردار از این کارها. آقا! اغفال دارند مى کنند تو را. من میل ندارم که یک روز اگر بخواهند تو بروى، همه شکر کنند.
عاشوراى حسینى فرا رسید. از مدتها پیش در قم، تهران و دیگر شهرها این خبر منتشر شده بود که شخص امام در عاشورا، سخن خواهند گفت. انعکاس این خبر، دستگاه جاسوسى شاه را به تکاپو واداشت؛ از جمله شایع شد که «دولت به ارتش فرمان آماده باش داده است تا هنگام نطق علما در مدرسۀ فیضیه، آن جا را همانند مسجد گوهرشاد به آتش و خون بکشد»
کلیه حقوق برای موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س) محفوظ است.