جهان آفرینش برپایه علم و حکمت بنا شده است و این همان علم و حکمت الهی است که در تحقق کل هستی و طبیعت و آفرینش انسان متجلی و سبب ایجاد نظامی هماهنگ و هدفمند گردیده است.
انسان به عنوان نقطۀ دایرۀ هستی و خلیفه الهی در پی کشف این نظام هدفمند و تدوین قانونمندیهای آن در خود و سایر پدیده ها است. مهمترین پدیده، خود انسان و تحقیق در مورد انسان و کشف استعدادهای او به عبارتی آغاز ورود انسان به قدرت شناخت جهان هستی است.
نتیجۀ شناخت و کشف روابط پدیده ها بنا به آیۀ شریفه (و سخر لکم الشمس و القمر... ابراهیم/33) تسلط و بهره گیری انسان از طبیعت می باشد که نتیجه آن بهره مندی بیشتر از مواهب الهی است.
از دیدگاه تعلیم و تربیت امروز، شناخت و کشف روابط پدیده ها بویژه در زمینۀ رفتار آدمی به منظور سازگاری هر چه بیشتر انسان با محیط می باشد، روانشناسان معتقدند در صورت تامین نیازهای بدنی، روانی و عاطفی، انسان خوشبخت و موفق و سعادتمند خواهد شد.
اما برای درک و وصول به جریان حقیقت الهیه و تربیت انسان کامل و رسیدن به لقای پروردگار که غایت تربیت اسلامی و سعادت حقیقی است، نیاز به وحی و تدبر و بهره گیری از آن را داریم.
با مطالعه و بهره گیری از سیرۀ پیامبران ـ صلی الله علیهم اجمعین ـ و ائمه معصومین ـ علهیم السلام ـ که به فرمایش قرآن کریم الگوی حسنه می باشند سعادت دنیا و آخرت فراهم خواهد شد که البته سیره پیامبران، بویژه خاتم ایشان مخالفتی با کارهای علمی و تحقیقی و ثمرات عاقلانه آنها ندارد.
از دیدگاه امام خمینی(س) اسلام، قرآن، انبیا و ائمه ـ علیهم السلام ـ همگی در تربیت انسان نقش مهمی دارند. به طور مثال قرآن کتاب تربیت و انسان سازی است. اسلام و مکتب توحیدی می تواند انسان را در همۀ ابعاد وجودی اش تربیت کند.
ایشان به اهمیت تعلیم و تربیت بارها اشاره کرده اند و فرهنگ را یکی از عوامل موثر در تربیت می دانند.
تبیان "تعلیم و تربیت" مجموعه فیشهای استخراج شده از آثار امام (س) در این موضوع است. یک قسمت از کتاب با عنوان "فرهنگ، مکتب" به اهمیت فرهنگ در تربیت می پردازد. که در اینجا به مواردی از آن اشاره می شود:
"آنچه می توان گفت ام الامراض است، رواج روزافزون فرهنگ اجنبی استعماری است که در سالهای بسی طولانی جوانان ما را با افکار مسموم پرورش داده و عمال داخلی استعمار بر آن دامن زده اند و از یک فرهنگ فاسد استعماری جز کارمند و کارفرمای استعمارزده حاصل نمی شود. باید کوشش کنید مفاسد فرهنگ حاضر را بررسی کرده و به اطلاع ملتها برسانید و با خواست خداوند متعال آن را عقب زده، به جای آن فرهنگ اسلامی- انسانی را جایگزین کنید تا نسلهای آینده با روش آنکه انسان سازی و عدلپروری است، تربیت شوند." (صحیفه امام؛ ج2، ص 346)
"فرهنگْ مبدأ همه خوشبختیها و بدبختیهای ملت است. اگر فرهنگْ ناصالح شد، این جوانهایی که تربیت می شوند به این تربیتهای فرهنگ ناصالح، اینها در آتیه فساد ایجاد می کنند. فرهنگ استعماری، جوان استعماری تحویل مملکت می دهد. فرهنگی که با نقشه دیگران درست می شود و اجانب برای ما نقشه کشی می کنند و با صورت فرهنگ می خواهند تحویل جامعه ما بدهند، این فرهنگْ فرهنگ استعماری و انگلی است. و این فرهنگ از همه چیزها، حتی از این اسلحه این قلدرها بدتر است. این قلدرها اسلحه شان بعد از چند وقت می شکند، و حالا هم شکسته، اما وقتی فرهنگ فاسد شد، جوانهای ما که زیربنای تأسیس همه چیز هستند از دست ما می روند." (صحیفه امام؛ ج3، ص 306)
"بزرگترین تحولی که باید بشود در فرهنگ باید بشود؛ برای اینکه بزرگترین مؤسسه ای است که ملت را یا به تباهی می کشد، یا به اوج عظمت و قدرت می کشد. برنامه های فرهنگی تحول لازم دارد، فرهنگ باید متحول بشود. " (صحیفه امام؛ ج7، ص 473)
"قضیه تربیت یک ملت به این است که فرهنگ آن ملت فرهنگ صحیح باشد. شما کوشش کنید که فرهنگ را فرهنگ مستقل اسلامی درست کنید. جوانهایی که در این فرهنگ تربیت می شوند همانهایی هستند که مقدرات کشور در دست آنهاست. اگر اینها درست بار بیایند، همه خدمتگزار به مردم؛ امین به بیت المال؛ و همه اینها در تحت رهبری اسلام تحقق پیدا می کند." (صحیفه امام؛ ج8، ص 88)
"به همه معلمین و بچه ها سلام مرا برسانید. و همین طور سر کلاسها به آنها بگویید که خودتان را برای آینده، خوب درست کنید." (صحیفه امام؛ ج19، ص 190)
برگرفته از کتاب " تعلیم و تربیت از دیدگاه امام خمینی (س)"
.
انتهای پیام /*