اندیشۀ اسلامی

اندیشۀ اسلامی

 (مصاحبه با حاج محمد محقق، نماینده مجلس افغانستان)

حضور: قدری از فعالیتهای اجتماعی و سیاسی خود بیان بفرمایید و علت حضور خود را در تهران توضیح دهید.

حاج محمد محقق: من از مجاهدین افغانستان هستم و 14 سال همراه برادران مجاهد در برابر اتحاد شوروی و دولت دست نشانده اش جهاد کردیم. بعد در برابر تروریزم طالبانی جنگیدیم. بعد در دوره فعلی وزیر بودم و کاندیدای ریاست جمهوری بودم و یک میلیون رأی آوردم و نفر سوم شدم. در انتخابات سال 83 از کابل به عنوان نماینده مجلس رأی آوردم و در صدر وکلای افغانستان قرار گرفتم و هم اینک در پارلمان افغانستان مسئول کمیسیون دینی و فرهنگی و معارف هستم. امسال برای شرکت در مراسم سالگرد رحلت حضرت امام، دعوت شدیم. خیلی علاقه داشتیم که یاد و خاطره حضرت امام را در اینجا زنده کنیم و مشارکت کنیم در مراسم و دید و بازدیدی داشته باشیم. من قبلاً بارها به ایران آمده ام. مهاجر نبودم ولی برای بازدید شخصیتها و تبادل امور فرهنگی بخصوص در دوران جهاد می آمدم چون ایران پایگاه جهاد احزاب افغانستان بود. معمولاً 10 تا 15 یا حتی یک ماه در ایران می آمدم و بعد بر می گشتم.

 حضور: در گذشته از چه زمانی به ایران آمدید و اگرخاطره ای از آن دوران دارید بیان بفرمایید؟

 محقق: وقتی امام از پاریس آمدند. آن شبهایی که انقلاب اسلامی داشت پیروز می شد، آن صدای الله اکبرها که بعد از صدای جمهوری اسلامی شنیدیم برای ما بسیار خاطره انگیز بود. آن موقع حکومت ما یک حکومت کمونیستی دست نشانده بود. ما خوشحال بودیم که در یک نقطه ای از جهان اسلام پیروز شد و امیدوار بودیم که ما هم در افغانستان پیروز شویم تا اینکه انقلاب اسلامی در افغانستان هم شروع شد و 14 سال به همین عشق جمهوری اسلامی در افغانستان، جهاد کردیم. الحمدلله امروز در کشور ما علیرغم نابسامانی های بسیار که به خاطر تروریزم بین المللی و اینکه نیروهای جامعه جهانی آنجا هستند - و ما فکر می کنیم این حضور باید موقت باشد و باید آنها برگردند و از افغانستان بیرون بروند- جمهوری اسلامی افعانستان تشکیل شده و باید همچنان اسلامی باشد و جمهوری باشد و با سربلندی در کنار همسایگانی مانند ایران سرپای خود ایستاده باشد بدون اتکای به شرق و غرب.

 حضور: در نهضت امام خمینی و پیروزی و تأسیس جمهوری اسلامی از نظر مجاهدان افغانی چه چیزی مهم بود که به قول خودتان به عشق آن 14 سال مبارزه کردید؟

محقق: اگر مردم مسلمان دنباله رو قدرتها بودند آنها هیچ نمی گذاشتند مسلمانان رشد کنند و در مسیر توسعه اسلامی پیش بروند. حضرت امام در اولین قدم این سد را شکست و گفت نه شرقی و نه غربی. جهان اسلام قبل از ایشان همانند ماشینی بود که بکسل بود. امام این را خطا را دید و علیه آن قیام کرد و به مسلمانان نشان داد که چطور خودشان پیش روند و بتوانند حتی از قدرتها سبقت بگیرند. مثلاً همین دانش هسته ای که اگر ایران خودش بدست نمی آورد هرگز آنها چنین چیزی را به ایران نمی دادند. صد سال دیگر هم می گذشت نمی دادند. ولی این استقلال فکری و استقلال علمی و خود کفایی که امام مطرح کرد و بنیان گذاشت باعث پیشرفت شما شد. ان شاء الله دنیای اسلام با پای خود پیش بروند و دنبال قطار بیگانه حرکت نکنند.

 حضور: ارتباط انقلاب اسلامی ایران و انقلاب اسلامی افغانستان را چگونه می بینید؟

محقق: مردم دو کشور ایران و افغانستان همزبان و هم فرهنگ هستند و انقلاب اسلامی ایران بدون تردید در افکار و اندیشه های مردم افغانستان تأثیرات عظیم و شگرف داشته و مردم ما انقلاب ایران را به عنوان یک انقلاب بزرگ که ملت ما هم از آن بهره مند بود می شناسند.

 حضور: در باره عملکرد آمریکا و ایادی آمریکا در کشورهای منطقه از جمله افغانستان چه نظری دارید؟

محقق: آمریکایی ها احساس می کنند که قیم دنیا هستند و سعی می کنند همه کشورها را به دنبال خود بکشانند. فکر می کنم کشورهای اسلامی باید سعی کنند براه خود بروند و توسعه و پیشرفت خودشان را داشته باشند. هزینه هایی که خارجی ها می کنند و کارهایی که از آنها سر می زند جز زحمت و رنج برای جهان اسلام ندارد و نهایتاً برای خودشان هم جز زحمت چیز دیگری نخواهد داشت. مشکلاتی که آنها در کشورهای مختلف بوجود آورده اند، تلفات مردم، آوارگی ها و زجرها برای آنها وبالی خواهد بود و قضاوت مردم دنیا را در باره تمدن آنها تغییر خواهد داد. اگر سیاستمداران آمریکا عاقل باشند و بخواهند تمدن آنها در جهان، مثبت و اثر گذار باشد باید از این قدرت طلبی ها و لشگر کشی ها دست بردارند. امروز با صدها هزار کشته در عراق و افغانستان و فلسطین و لبنان و جاهای بسیار دیگر و آوارگی های بسیار که ناشی از عملکرد آنهاست، مردم دنیا چه قضاوتی می کنند؟ افکار عمومی دنیا نسبت به این جنایات هرگز نظر مثبتی ندارد.

 حضور: نظر عمومی مردم افغانستان در باره حضور نیروهای بیگانه در کشورشان چیست؟

محقق: معلوم است.مردم افغانستان، حضور نیروهای خارجی را در کشور خود خوش ندارند و روشن است که مطلوب آنها نیست بلکه به خاطر دفع افسد به فاسد است. وجودی به نام القاعده یا طالبان خطرناکترین تفکر در سطح جهان است که موجب بد نامی اسلام و خدشه دار شدن چهره روشن اسلام شده است. اینها در افغانستان قتل عام راه انداختند و مردم مسلمانی را که علیه شوروی جهاد کردند با قتل عامهای چند هزار نفری نابود کردند. مردم به خاطر دفع آنها راضی به حضور نیروهای خارجی شدند و الا حضور آنها خواسته مردم نیست. مردم می خواهند سرپای خود بایستند.

 حضور: در واقع، القاعده و طالبان، ریشه در سیاستهای ضد اسلامی آمریکا دارند که که از یک طرف موجب خشونت و صدمه به اسلام هستند و از یک طرف اسباب تفرقه و پراکندگی ملتهای مسلمان و از جانب دیگر زمینه ساز مداخله بیگانگان. به نظر شما مشکل اساسی جهان اسلام چیست که دچار این مصیبت ها شده است؟

محقق: بزرگترین معضل جهان اسلام همان متحد نبودن است. خطوط فکری آنها با هم بسیار متفاوت است. دشمن هم استفاده می کند. در برابر اندیشه های نوین اسلامی مانند انقلاب اسلامی ایران وقتی که ظهور کرد و انقلاب اسلامی در افغانستان و در خیلی جاهای دیگر که بوجود آمد، پدیده هایی همانند القاعده و طالبان هم بوجود آمد که جز خشونت و زدن و کشتن نمی داند. در حالی که جهاد در اسلام فقط برای شکستن بن بست هایی است که در جلوی فکر و اندیشه مردم ایستاده است. استفاده از سلاح برای مقاصد سیاسی و در بند کشیدن مردم در اسلام مجاز نیست. القاعده و طالبان با عدم آگاهی از عمق اسلام، چهره اسلام را خراب کردند و از طرف دیگر قدرتهای جهانی برای مهار کردن اسلام از طریق زور و قدرت و لشگر کشی، از طریق ناوهای جنگی، انرژی اتمی و غیره علیه اسلام و کشورهای اسلامی وارد عمل شدند. این دو مسأله مهمترین مشکل جهان اسلام است، نیروهای ارتجاعی داخلی و قدرتهای جهانی.

 حضور: که البته این جریان داخلی جهان اسلام و آن قدرتهای سلطه گر خارجی در خیلی از جاها با هم پیوند دارند.

محقق: طبعاً چنین است. ولی مسلمانها می توانند بیشتر تفاهم کنند، تبادل فرهنگی داشته باشند، بیشتر به هم احترام بگذارند، همدیگر را عزت کنند، از استکاک بپرهیزند، زبان تفاهم میان هم را پیدا کنند و همه به اسلام فکر کنند. البته از جمله سخنان امام این بود که می شود مثلاً نفت را به خاطر خواستها و اهداف خود مسلمانان بکار گرفت. اگر مسلمانان تا این حد با هم متحد باشند فشار قدرتها از آنان برداشته می شود. متأسفانه جهان اسلام، گرفتار قدرتها هستند و به این مسأله فکر نمی کنند. در حالی که می توانند از همه اهرمهای خود در جهت آزادی، استقلال و خود کفایی استفاده کنند.

 حضور: علت اصلی دشمنی آمریکا با ایران در چه چیزی است؟

محقق: اگر راست قضیه را بخواهیم بگوییم در جهان اسلام تنها حکومتی که از آمریکا تبعیت نمی کند و از خود حرف دارد و ایستاده و می گوید ما راه و روش خودمان را داریم، اصالت واقعی انسان را ما پیدا کردیم و از خود سخن می گوید جمهوری اسلامی ایران است. همه کشورهای دیگر هر یک به نحوی یا زیر سیطره قدرتها هستند یا مرعوب آنها هستند یا مرهون تمدن آنها هستند یا به یک نحوی در مسیر اقتصاد آنها قرار دارند. این تنها ایران است که باج نمی دهد. طبعاً وقتی باج دهی نداشته باشی، زور آور زور می گوید. دلیلش آن است که آنها استقلال مسلمانان را نمی خواهند. ایران از آنها تبعیت نمی کند. ایران معتقد است که اندیشه اسلامی برای بشر نجات بخش است و آنها می گویند اندیشه و راه ما برای جهان خوب است. خوب، تصادم از همین جا شروع می شود.

 حضور: با وضعیت امروز و سلطه گری قدرتها، آینده جهان را چگونه می بینید؟

محقق: من فکر می کنم جهان آینده جهان گفتگوهاست. از راه گفتگو نه تنها بین کشورهای اسلامی و جهان اسلام بلکه بین جهان اسلام و مسیحیت و سایر ادیان الهی می توان تفاهم بوجود آورد. چنانچه قرآن کریم می فرماید: «الی کلمـﺓ سواء بیننا و بینکم الا تعبدوا الا الله» نباید از راه اندیشه های برخورد تمدنها و جنگ پیش برویم بلکه باید از راه گفتگو به هم نزدیک شویم تا برای بشریت جهنم نسازیم خصوصاً با پیشرفتهای تکنولوژی امروز اگر جنگی بین تمدنها پیش بیاید هیچکس پیروز نخواهد شد و همه بشریت از بین خواهد رفت. ملتهای جهان از راه اندیشه به هم نزدیک می شوند.

 حضور: مهمترین کمکهای جمهوری اسلامی ایران به افغانستان چه بوده است؟

محقق: یکی از کمکهای جمهوری اسلامی ایران به افغانستان این بود که در دوران جهاد و دوران مقاومت- و حتی همین حالا- بیش از یک و نیم ملیون افغانی را در کشور خود پناه داده است و بار مشکلات آنها را به دوش کشیده است. کمک دیگر اینکه محصلین افغانی اینجا تحصیل می کنند و در این راستا جمهوری اسلامی با آنها همکاری و به آنها کمک می کند. همچنین برای بازسازی افغانستان کمک می کند. افغانستان یک کشور پر از مشکلات است و جمهوری اسلامی در حد توان خود از ما پشتیبانی می کند. ولی ما، در وضعیتی هستیم که حتی بیش از اینها نیاز داریم.

 حضور: علاوه بر اینها که اشاره کردید ایران از مسأله مواد مخدر و حرکات القاعده و طالبان نیز بسیار صدمه دیده است.

محقق: مواد مخدر و تروریزم با هم گره خورده است. مواد مخدر غالباً در جاهایی کشت می شود که القاعده و طالبان حضور دارند. در جاهایی که آنها نیستند مواد مخدر کشت نمی شود.

 حضور: در باره جنایات اسرائیل خصوصاً جنایات و فجایع اخیر آنها علیه فلسطین چه نظری دارید؟

محقق: شما می دانید فلسفه وجودی اسرائیل برای مزاحمت جهان اسلام است. آنها حدود 60 سال پیش این کشور را ایجاد کردند تا جلوی اسلام را بگیرند. اسرائیل خنجری است به قلب اسلام. توقع دیگری از آنان نمی رود. آنها غاصبند و آمریکا هم حامی آنهاست.  و تنها وحدت جهان اسلام است که می تواند ملت فلسطین در دوباره صاحب سرزمین خود کند.

 حضور: آیا به نظر شما ممکن است همانگونه که در باره آینده اظهار نظر کردید روزی اسلام با ابر قدرتها به تفاهم برسد و این جنایات و این ظلم ها از طریق اندیشه و گفتگو ریشه کن شود؟

محقق: عرض کردم که مشکل اساسی جهان اسلام با قدرتها آن است که آنها می خواهند اسلام از آنها تبعیت کند ولی اسلام چنین چیزی را نمی پذیرد. خداوند متعال مجاز نمی داند که دست آنها در کشورهای اسلامی باز باشد. مسلمانها باید علم پیدا کنند، قدرت پیدا کنند، اقتصاد خوب پیدا کنند، متحد شوند و سر پای خود بایستند. البته دشمنان آنها این را خوش ندارند. ولی روزی می رسد که در آمریکا هم آدمهای منصف پیدا شوند که از طریق قدرت و موشک و زور و ناو جنگی پیش نیایند و با زبان زور با دنیا صحبت نکنند و با زبان منطق و انسانیت سخن بگویند.

منبع: حضور، ش 68، ص 164.