مجله نوجوان 66 صفحه 18

سم سفید مرگبار فسفر سفید ، ماده ای که در ساخت کبریت های اوّلیه از آن استفاده می شد . ماده ای به شدت سمی و کشنده بود ، که قربانیان زیادی از میان کبریت سازان اوّلیه گرفت . از سال 1854 به بعد ، اغلب کسانی که در کارخانه های کبریت سازی کار می کردند ، دچار بیماریی به نام نکروزیس شدند . بیماریی که حتی استخوان های قفسۀ سینه را می خورد . از آن زمان تا سال 1906 ، کبریت سازی به این روش ممنوع اعلام شد . یکی از بزرگ ترین آثار چوب کبریتی دنیش کومار یکی از هنرمندان صنایع دستی در هند ، در سن 33 سالگی ، ساخت یک کشتی چوبی با چوب کبریت را به پایان رساند . او با کمک چوب کبریت مشهور ترین آثار باستانی و مدل هایی از بنا های تاریخی را بازسازی می کند . ویژگی مهم این مدل های ، ساخته شدن آن ها با چوب کبریت و بدون استفاده از قطعات برزگتر چوب کبریت است . یکی از زیبا ترین آثار کومار ، مدلی است که با چوب کبریت از روی کشتی تایتانیک ساخته است . این کشتی با بیش از 25 هزار قطعه چوب کبریت ساخته شده و فقط پیدا کردن نقشه و طرح کاملی از آن 3 ماه طول کشیده است . مشکل ترین قسمت کار این هنرمند ، پیدا کردن هزاران قطعه چوب کبریت است که تناسب کاملی با مدل او داشته باشند و بتوانند کار های دستی او را در حدّ یک اثر هنری و در سطح جهانی مطرح کنند . کشف فسفر قرمز 62 سال پس از منع استفاده از فسفر سفید ، شیمیدانی سوئدی به نام پاش ، فسفر قرمز غیرسمی را کشف کرد و فسفر قرمز ، بنیان ساخته شدن اوّلین کبریت های بی خطر به نام لاندراستورم قرار گرفت . کبریت های اوّلیه ، برعکس کبریت های امروزی بودند یعنی از کاغذ های آغشته به فسفر تشکیل شده بودند . این کبریت ها حرارت زیادی ، در حدود 182 درجۀ سانتیگراد تولید می کردند . اوّلین های کبریت سازی در سال 1892 ، شرکت کبریت سازی الماس ، برای اوّلین بار کبریت های کتابی را روانۀ بازار کرد . از این کبریت ها در سال های اوّلیه تولید ، استقبال چندانی به عمل نیامد . امّا در سال 1896 ایدۀ بکری به ذهن سازندگان این کبریت ها رسید . آن ها در این سال برای اوّلین بار به کبریت به عنوان ابزاری تبلیغاتی نگاه کردند و آگهی های شرکت های مختلف را روی جلد کبریت ها چاپ کردند . دیری نپایید که 90 درصد فروش کبریت های کتابی به هتلها رستوران ها اختصاص یافت . دو ابداع مهم دیگر در زمینۀ کبریت سازی هم در همین سال ها شکل گرفت که ابداع اول مانع دود کردن چوب کبریت بعد از خاموش شدن آتش می شد و دومی کبریتی ضد آب و گران قیمت بود که چوب خیس آن هم به همان راحتی چوب خشک روشن می شد